Dîrok

DÎROKA NEWROZÊ Di efsaneya Newrozê de tîranekî bi navê Dehhak (Zehhak) hebuye. Çîroka Dehhak yan jî Zehhak weha tê neqlkirin. Masudî, niviskarê islam yê çaxa navendî û Firdews, niviskarê destana Iranê ya binavûdeng Şahname û niviskarê Kurd yê çaxa navendî Şerefxan Bitlisî di pirtûkê xwe de Dehhak weha rawe dikin: DÎROKA NEWROZÊ Do û îro Newroz Newroz, ‘Nû roj’ yanê …

Ji hêla rayek û eslê peyvê ve Newroz “Nava Roaca” li gor zimanê qedîm yê avestayî Newroz e. Lê di kitêba Avestayê de ev tabîr “Nava Roaca” derbas nabe. Ev peyv li gor zimanzanan ku guherîbe, ew jî wiha çêbûye: Nava>new: nû Roaca>roz: roj Di zaravayê kirdkî de bi vî awayî “Nava>Newe û Roaaca>Ruec” hatiye guherîn. Di zaravayê kurmancî û …

Ez dîsan hatim ew Diyarbekra li biniya Çavkaniya Çemê Dîclê û li binê quntara Çiyayê Qerec’î, ku şûnewarê şaristaniyê ye. Gava piştî 25 salan ez vegeriyam warê bavê û kalan, mixabin min ev dît: Ji Diyarbekra kevin hema tiştek ne mabû. Dema zarotî û xortaniya min, li tevaya bajêr pakî û rindî hebû. Î roj her derê bajêr, bi taybetî jî nav bajêr …

Klasik Kürt edebiyatı şairi. İlk İslam Dönemi Kürt şairi sayılmaktadır.[1] Hakkari doğumlu olan Hariri’den itibaren (11. yüzyıl) Kürt edebiyatında, divan edebiyatı dönemi başlar. Ali el-Harîrî, küçük yaşta ilim öğrenmek için Şam’a gitti. Babasının vefâtı üzerine amcasının himâyesinde yetişti. Geçimini temin etmek için, amcasından meslek öğrendi. Şeyh Ebû Ali Mağribî’nin sohbetlerinde bulunarak, kemâle geldi.Ali el-Harîrî, derecesiyüksek, hâl ve kerâmet sâhibi, cesûr, …

Li Kurdistanê hejmarek pireyan hene ku ji layanê hendesî ve wek yêkin. Hema hema kopiyên yêkin ji layanê bikaranîna amîran ve bigre heta dirêjahî û panetîya wan wek hevin. Gelek gotûbêj li ser van pireyan hene. Taybet çîrokên mîtolojîk, dişibin hev û din. Dema kurd qala çîrokên xwe dikin, bes keçên xwe dikin qûrbanê wan pireyane. Lê dema bi şêwazeke …

Kurdi navi Anadolu firê nîyaye nasandin. Hete îgave jî le bani eye qe ne hatiyi vistandin. Rave le seri kurdi navi Anadolu firê tişt nîyaye zanistandin. Şêxbizingel je kun? Welatê zerastîyan ku ve? Je ku, kêçax, raçe hatiyine heymene?Şêxbizingel ve kan zan qise rikerin? Le seri kurdi Anadolu firê tişti nivisî îjnîye. Îme jî ve tişgeli destiman û ve qalgeli …

Radyoya Bexdayê di sala 1939an roja 29ê çileya paşîn li Baxdayê dest bi weşana Kurdî kir. Lê dema cara ewil dest bi weşanê kir, weşana wê rojê tenê 15 deqeyan bi Kurdî bû, dema weşanê piştre hat zêdekirin. Di sala 1949an dema weşanê ji bo roje- kê gihaştiye nêzî 2 saet û 45 deqeyan. Herçendî radyoya Bexdayê beriya radyoya Erîvanê …

Li Keleha Korsotê ya li navçeya Bêgirê ya Wanê di kar û xebatên kolanê de şûnwarnasan du xişt dîtin ku li ser wan çîrokeke serdema Urartuyan hatiye nivîsîn. Karên kolanê yên li Keleha Korsotê bi hevkariya Mûzexaneya Wanê û Beşê Arkeolojiyê yê Zanîngeha Yuzunciyilê ya Wanê tên kirin. Şûnwarnas dibêjin ji nivîsê tê fêhmkirin ku beşa bakurê kelehê perestgeh bûye û …

Sûrên Amedê avahiyeke dîrokî ye ku li navçeya Sûrê ya Amedê ye. Ji du beşan pêk tê: kela hundir û kela derve. Deriyên sereke yên di sûran de Dağ Kapi (Deriyê Xarpêtê), Urfa Kapi (Deriyê Rûm), Mêrdîn Kapi (Tell Kapî) û Yenî Kapi (Dicle-Irmak-Şat derî) ne. Sûrên Amedê yek ji dîwarên herî dirêj û herî baş ên cîhanê ye. Dirêjahiya …

Minare ji avahiyên mîna bircê re ku di mîmariya îslamî de rolek girîng dileyzin tê gotin. Di ol û çanda Îslamê de gelek caran minare li kêleka mizgeftan an jî di hundirê wan de têne dîtin. Di minareyan de fonksiyonên wekî ragihandina nimêjê ji bo civaka misilman, dayîna weazên olî û ragihandina wextên nimêjê hene. Li vir çend xalên sereke …