Dibe ku ji bo helbestvanek tişta herî bedbext wendabûna helbestê wî/wê be lê nedîtina belavbûna helbestê xwe bo helbestvanek, çiqas cîhê xemgîniyê ye? Ku meriv bi hûrgulî li dîroka kurdan dinêre bi dehan mînakên waha hene. Hin helbestvan ji tirsa dagirkeran ya bi xwe helbestên xwe şewitandine yan jî avêtine behrên bê binî. Yên bi şans dane ba hin kesan. …
Bêhtir »Ehmedê Xanî (1651-1707)
Ehmedê Xanî, di sala 1651ê de li gundê Xanê ji dayik bûye û di heman gundî de zarokatiya xwe borandiye. Ew “î”ya li dawiya “Xanê” ve girtiye û bûye “Xanî”. Ew “î”ya peywendiyê ye. “Xan” him navê eşîra wî û him jî nave gundê wî ye û li ser Colemêrgê ye. Di temenê şeşan de, li bal bavê xwe dest …
Bêhtir »Ji Weşanxaneya Na Pirtûkek Nû – Hêma
Ji weşanxaneya na pirtûkek nû “HÊMA-Rasterast evîn e ev…” Derket Berhema ku cureyê wê helbest e, ji helbesteke dirêj a pexşanî pêk tê. Pexşan bi alîterasyon û asonansan, bi dubarekirina peyv û hevokan tehmeke ji helbestê jî helbesttir dide xwendevanan. Di pirtûkê de sê beş hene lêbelê her sê beş jî li ser esaseke helbestekê amade bûne. Naverok bi temamî …
Bêhtir »Rewşenbîrekî Kurdîhez: Kurdîzade Ahmed Ramîz
Her gava ku ez li dîroka Kurdan dinêrim xebatên li ser ziman di sê serdeman de derdikevin pêşîya min. Em dikarin van serdeman wiha bi nav bikin; cara yekem em dikarin bêjin ku serdema Klasîkan e ku ew jî gencîneyên wek Melayê Cizîrî, Ehmedî Xanî, Melayê Batê û hdw. di xwe de hewandiye. Serdema duyem jî em dikarin bibêjin bi …
Bêhtir »Di Dîroknasiya Kurdan De Emrekî Dîrokî: APÊ TORÎ
Apê Torî ji 1931an bigire heya payîza sala 2010an tam 79 salên dûv û dirêj di rêya zimanê kurdî û xizmeta Kurdan de bihurand û di dawiyê de di bihûşta navdêrên Kurdan û di dilê gelê xwe de xwe xiste nav bîr û baweriyên kûr. Apê Torî xizmetên curbecur kirin. Lê xizmet, xebat, nivîs, pirtûk û semînerên wî yên der …
Bêhtir »80 salîya Xelîlê Çaçan
Mêrekî maqûlî giran bû, pêra jî berbihêr û rûnerm. Û hema bi wî xeysetê xweyî qenc ewî, wek dibêjin, qedirê xwe di destê xwe da xwey dikir û rûmeteke bilind qazanc kiribû. Çaxê ez îro derheqa Xelîlê Çaçan da dinivîsim, dixwezim seba xwe û xwendevanên kurd zelal bikim, ka kîjan e û çiqas e emekê wî di nava dereca pêşdabirina …
Bêhtir »Mela Mehmûdê Bayezîdî û Adat û Rusûmatnameê Ekradiyê
Wek navdarên Kurd yên pêşiya wî, bi awayekî berfirehî, der barê jiyana Bayezîdî de jî zêde agahî nînin. Lê heke heval û xwendekarê wî A. Jaba nebûya, belkî me yê evqas jî nezanibûya der heqê wî de. Li gor agahiyan Mela Mehmûdê Bayezîdî di sala 1779an de li Bazîdê ji dayîk bûye. Ji ber ku medrese xwendibû û mele bû …
Bêhtir »Mihemed Berzencî û pirtûka wî (Fêrkirina Zimanê Kurdî Bê Mamoste)
Mihemed Berzencî; welatparêz û evîndarekî zimanê kurdî bû. Ew kurê Mela Sebriyê Berzencî bû, li Qamişlo hatibû dinyayê û li Şamê, li ber destê Apo Osman Sebrî fêrî xwendin û nivîsandina zimanê kurdî bibû.. Hezkirina wî ji zimanê kurdî re hiştibû ku pirtûkekê bi navê (Fêrkirina Zimanê Kurdî bê Mamoste) berhev bike. Ev pirtûka wî, yekemîn pirtûka fêrkirina zimanê kurdî …
Bêhtir »Bi Kurtasî Jiyana Kamûran Elî Bedirxan
Kamûran Elî Bedirxan, kurê Emîn Elî Bedirxan, birayê Celadet Elî Bedirxan û Sureyya Bedirxan e. Sîyasetmedar, hiqûqnas, rojnemeger û edîbê kurd e. Kamûran Elî Bedirxan di Tebaxa 1895 an de li Stenbolê ji dayîk bû. Zarokatîya xwe li Stenbolê derbas dike. Perwerdeya xwe ya bilind (unîversîte) li vir kuta dike û dibe parêzer. Dema Kamûran Elî Bedirxan li Stenbolê ye …
Bêhtir »‘Bi Zimanekî Nayêzanîn’ Danasîna Zanayekî: Apê Musa
Mûsa Anter di nivîsên xwe debi şêweya xwe ya pêkenî ûzimanê xwe yê mîzahî û xweş tamî, mirovan dixe nav azweriya xwendinê û meriv êdî hez nake jê biqete… Apê Mûsa vê tehera xwe, di berhema xwe ya “Bîranînên Min” de dema ku xwe dide nasîn jî pêk tîne. Bi rastî dema ku min xwend, wê demê min fêhm kir ku …
Bêhtir »