Tevgera Sivîl

Gotina “tevgera sivîl” têgehek e ku bi gelemperî ji bo îfadekirina daxwazên civakê yên ji bo guhertin an reformek li ser mijareke taybetî tête bikar anîn. Tevgerên sivîl çalakî û tevgerên bi awayekî aştiyane û demokratîk pêk tînin û tê de kesên ji beşên curbecur ên civakê tên cem hev û bi hev re ji bo pêkanîna guhertinên civakî, siyasî û çandî dixebitin.

Tevgerên sivîl bi gelemperî bi armanca balkişandina raya giştî, bilindkirina hişyariyê, dabînkirina edaletê, daxwaza wekheviyê, parastina mafên mirovan, parastina jîngehê û daxwaza reformên demokratîk derdikevin holê.

Ev tevger dikarin stratejiyên cûrbecûr, wekî mîtîng, xwenîşandan, kampanya, daxwazname, xebatên medyayî, ji bo dengê xwe bidin bihîstin û zextê ji bo guhertinê çêbikin, bi rêbazên cûrbecûr bikar bînin.

Tevgerên sivîl, ku pir caran maf an berjewendîyên hin beşên civakê diparêzin, dikarin bi dewlet an jî navendên din ên hêzê re rû bi rû bimînin. Lêbelê, tevgerên sivîl armanc dikin ku bi rêyên aştiyane û demokratîk daxwaza guhertinên bi bandor bikin û bêyî ku serî li tundûtûjiyê an kiryarên neqanûnî bidin, dixwazin hişyariya gel bilind bikin.

Di dîrokê de gelek mînakên tevgerên sivîl ên bibandor hene, wek Tevgera Mafên Sivîl a Amerîkî ku piştî Şerê Navxweyî yê Amerîkî daxwaza mafên wekhev ji bo reşikan dike, Tevgera Serxwebûna Hindistanê ya bi pêşengiya Mahatma Gandhi di dema tekoşîna serxwebûna Hindistanê de, Tevgera Dij-Apartheid ku li dijî Apartheid li Afrîkaya Başûr têkoşîn kir …

Tevgerên sivîl dikarin pêvajoyên demokratîk xurtir bikin, edalet û wekheviyê pêş bixin û di guherîna civakî de rolek girîng bilîzin. Lêbelê, armanc, rêbaz û bandorên her tevgereke sivîl dikare cûda be.

Çandname