Gelek sedemên newekheviya dahatiyê di nav mirovan de hene. Hin faktor li derveyî kontrola ferdî ne, hinên din jî di bin bandora bijartin û kiryarên mirov bi xwe de ne.
Hin faktorên ku bandorê li newekheviya dahatiniyê di nav mirovan de dikin ev in:
📌Perwerde: Mirovên baş-xwende îhtîmal e ku karên bilindtir/baştir bidestbixin.
📌Zehmetiyên kar: Kesên ku jêhatîbûnên kar ên baş dikin dibe ku pirtir karên bi diravtir bibînin/bikin.
📌Tecrûbeya xebatê: Kesên xwedî tecrubeya xebatê pirtir dibe ku karên payebilindtir bibînin.
📌Zayend: Jin ji mêran kêmtir meaş distînin pir kargehan de.
📌Nijad: Reş û Hispanîk ji spîyan kêmtir meaş werdigirin. An jî li Tirkîyê koçber hîn hindik ji ên Tirkîyê distînin, Kurd ji Tirkan hîn hindiktir diravan distînin û karên giran de dixebitin.
📌Rewşa seqetbûnê: Kesên kêmendam ji kesên bê kêmendam kêmtir mûçeyan werdigirin.
📌Çîna civakî: Mirovên ji çîna civakî ya bilind bi îhtimaleke mezin ji kesên ji çîna civakî ya nizim mûçeyên bilindtir distînin.
📌Erdnîgarî: Hin herêm ji yên din berdêlên bilindtir in.
📌Hewaya Siyasî: Hin hewayên siyasî dikarin li gorî hewayên din ên siyasî bibin sedema newekheviya dahatiyê mezintir.
📌Şertên aborî: Krîzên aborî dikarin newekheviya hatiniyê zêde bikin.
Newekheviya dahatinê di nav mirovan de dibe sedema gelek pirsgirêkan. Ev pirsgirêk ev in:
⚠️Feqîrtî: Xizanî dikare rê li ber gihandina hewcedariyên bingehîn bigire, wek xwarin, stargeh, û lênihêrîna tenduristiyê.
⚠️Sûc: Xizanî dikare rêjeya sûcan zêde bike.
⚠️Bêîstîqrara siyasî: Xizanî dibe sedema bêîstîqrariya siyasî.
⚠️Pirsgirêkên tenduristiyê: Xizanî dibe sedema pirsgirêkên tenduristiyê.
⚠️Pirsgirêkên perwerdehiyê: Xizanî dibe sedema pirsgirêkên perwerdehiyê.
⚠️Dûrxistina civakî: Xizanî dibe sedema dûrketina civakî.
Ji bo kêmkirina newekheviya dahatê di nav mirovan de ev tişt dikarin werin kirin. Ev tişt ev in:
📍Veberhênana(yatirim) di perwerdehiyê de: Veberhênana di perwerdehiyê de dikare ji mirovan re bibe alîkar ku karên çêtir bibînin û mûçeyên bilindtir bistînin.
📍Pêşxistina jêhatîbûnên kar: Pêşxistina jêhatîbûnên kar dikare ji mirovan re bibe alîkar ku karên payebilindtir bibînin.
📍Bidestxistina tecrûbeyên xebatê: Bidestxistina tecrûbeyan xebatê dikare ji mirovan re bibe alîkar ku karên bilindtir peyda bikin.
📍Pêşxistina tevlêbûna hêza kar a jinan: Teşwîqkirina tevlêbûna hêza kar a jinan dikare newekheviya dahatiniyê kêm bike.
📍Têkoşîna cihêkariya nijadî û kêmendaman: Têkoşîna cihêkariya nijadî û seqetiyê dikare newekheviya dahatê kêm bike.
📍Afirandina bernameyên civakî: Çêkirina bernameyên civakî dikare alîkariya kêmkirina xizaniyê bike.
📍Pêşxistina mezinbûna aborî: Pêşxistina mezinbûna aborî dikare alîkariya kêmkirina newekheviya dahatê bike.
📍Dabînkirina aramiya siyasî: Temînkirina aramiya siyasî dikare alîkariya kêmkirina newekheviya dahatê bike.
📍Başkirina gihîştina lênihêrîna tenduristiyê: Başkirina gihîştina lênihêrîna tenduristî dikare bibe alîkar ku xizanî nebe sedema pirsgirêkên tenduristiyê.
📍Başkirina gihîştina perwerdehiyê: Başkirina gihîştina perwerdehiyê dikare bibe alîkar ku cahîlî li holê rabe ku pirsgirêkên perwerdehiyê nebin asteng.
📍Kêmkirina dûrketina civakî: Kêmkirina dûrketina civakî dikare bibe alîkar ku xizanî nebe sedema dûrketina civakî.
Çandname