Rêbazên ku mirov li hemberî anksîyeteyê serbixe

Psîkologê Klînîkî yê Pispor Töre Simge Korkut got ku dibe ku ew ziyana ku têkiliya me û xeyalê dikare bi hin werzîşan ji me re çêbike kêm bike.

 

Xemgînî, ku di nav gel de wekî anksîyete tê zanîn, nexweşiyek e ku dihêle adetên meyên rojane bêne serûbin kirin û bi serpêhatiya koronavîrus re pir gelemperî bûye. Pejirandina metirsîyên me wekî hestek xwezayî ji dêvla ku em wan paşguh nekin, awayê herî bingehîn e ku meriv bi êrîşan re bisekine.

Psîkologê Klînîkî yê Pispor Töre Simge Korkut got ku tiştên ku zirarê didin me ne hest in, lê awayê ku em bi hestyarî tevdigerin, ango têkiliya me bi wan re ye..

 

VEGERÎNA KAR Û DIBISTANÊ DIBE KU METIRSIYA MIROV ZÊDE BIKE

Diyar dike ku rûyê cîhana me, ku em lê bi azadî dijîn, ku me berê wekî cîhek ewledar nas dikir, veguherand cîhek ne ewle ku cîhek nedîtî û kujerê dijmin her dem li dû me ye, di pêvajoya zêdetirî 1.5 salan de dema ku koronavîrus ket jiyana me. Klnk. Ps. Töre Simge Korkut teqez kir ku her kes, ji 7 heta 70 salî, di vê pêvajoyê de kêm -zêde bi hestek xemgîniyê re rû bi rû mane.

Dr. Klnk. Ps. Korkut diyar kir ku got ku; “Hin ji me berî azmûnê dilgiran bûne, hin ji me di qezayek trafîkê de ne, hin ji me dema ku zarokê me dereng tê malê an jî di rewşên bi vî rengî de.”  ji bilî şewba berdewam, vegera li hawîrdora kar û dibistanê bi hatina payîzê û hewaya sar re dibe ku di mirovan de hevsengiya tirsê zêde bike.

Dr. Klnk. Psîkolog Korkut li ser çêkirina pênaseya tirsê wiha doman, “Xemgînî fenomenek xwezayî ye ku bi hestên tansiyonê (hesta ne -rastiyê, hestê windakirina kontrolê, stûxwarî …), ramanên xemgîn, û guheztinên laşî yên wekî zêdebûna tansiyona xwînê, palpîtasyon, û hestek xeniqandinê, tê xuyang kirin. Dema ku bi stimulasyona ji derve an hundur re rû bi rû bimîne ew hestyarî ye. “

Korkut diyar kir ku endîşe hestek e ku mirov li ser nirxên xwe ava dike: “Em xemgîn dibin ger tiştên ku em nirx dikin winda bûne an xetereya wendabûnê heye. Ew hestek pir xwezayî ye. ”

 

XEM (FIKAR) NE DIJMINÊ ME YE

Dr. Psîkologê Klînîk Korkut ”destnîşan kir ku em dikarin hemî hestên erênî an neyînî yên ku em wekî hişyariyek an nîşanek difikirin bifikirin”, got û wiha domand, “Çawa ku sensora agirê dema ku li odeya otêlekê dûman heye we hişyar dike, bi çêkirina deng û ronahiyê, jiyan jî hin îşaretan ji me re dişîne. Kengê pergalên mekanîkî dê hişyariyan bidin bi mijara ku ew hişyar dikin ve girêdayî ye. Pergala meya hestyarî, mîna van pergalên hişyariyê, bi têgihiştin û ramanên me ve tiştê ku li cîhana derve diqewime fam dike, û bertekên wekî xem, hêrs, xemgînî û hêrsbûnê dide. Armanca van pergalên hişyariyê hişyarkirin û agahdarkirina kesê ye . Di vê wateyê de, fonksiyona herî girîng a hemî hestên erênî an neyînî hay ji hawîrdorê û ya ku li hawîrdorê diqewime û li gorî wê tevdigerin. “

Li gorî Terapiya Qebûlkirin û Tespîtkirinê, çavkaniya hemî êşan ziman e. Klnk. Ps. Korkut diyar kir ku awayê ku em ziman bikar tînin rasterast bandorê li tevgerên me dike û got:“Mînakî, ger mirovek bi cewherê xemxwarî xwe wekî” Ez kesekî bi endîşe me “bide nasîn, hişê wî bawer dike ku ew kes bi tevahî ji” xem “pêk tê. Ji ber vê yekê, mirov dest pê dike ku xwe ji rewşên ku di normalîzasyonê de dê bikaribin bixebitin dûr bixe û xwe dûr dixe. Mîna ku pêşkêşiyek li ber girseyê bike, ezmûnek bigire, bi mirovên nû re hevdîtin bike … Wekî encamek, ew xemgîn, bêhêvî û hêrs dibe. Wekî encamek, ew pirsgirêkên psîkolojîk dikişîne ji ber ku ew ê ji kesê ku ew dixwaze dûr be. Lêbelê, heke heman kes xwe bi dûrxistina ji cewhera xweya xemdar bi hevoka ‘Xwezayeke min a bi endîşe heye’ bide nasîn; hişê wî ambargoyê nade ser çalakiyên ku wî digot qey ew berê nikaribû bike, difikire ku ew kes bi tevahî ji xeman pêk nayê û dibe ku taybetmendiyên wî yên din jî hebin, şahî, şehreza, axaftvan. “

 

BI HESTÊN XWE RE TÊKOŞÎNÊ RAWESTÎNIN

Uzm. Klnk. Ps. Korkut got; ”hin agahdariyên çewt ên hatî pejirandin ya ku ji zaroktiya me ve li ser me hemûyan hatiye ferz kirin.” û wiha domand, “Ji van a yekemîn efsaneya ‘Ji bo jiyaneke çêtir divê em ji hestên xwe yên neyînî xilas bibin’ e. Xemgîniya ku hûn hîs dikin bi nermî nas bikin, bihêlin ku bila ew bi we re be. Her cara ku hûn bi wî re şer dikin, a hîn zêde bandoriyê bide ser we.” 

Klnk. Ps. Korkut diyar dike ku ”Ku dema ku em li yekî din guhdarî dikin, em hildibijêrin ka em bi ya ku ew dibêjin re dipejirînin an na, lê em têra xwe guh nadin dengê xwe yê hundurîn.” û wiha domand, “Em bi gelemperî nafikirin ku me bijartinek heye ku em bi dengê xwe yê hundurîn razî bin an na. Lê ez pêşniyar dikim ku hûn vê werzîşê biceribînin. Lêkolînan destnîşan kir ku dayîna navekî cûda ji hişê we re dibe alîkar. Ji ber ku ger navê hişê we cûda be, ew ji ‘hûn’ cuda ye. Naha silavê bidin hişê xwe ku hûn navê xweya nû bikar bînin mîna ku hûn wî li partiyek, kafeyek, xwaringehek dicivînin. Ger hest û ramanên ku di nav rojê de zorê didin we, navê ku we daye hişê xwe hişyar bikin û bi kubarî guh bidinê.

 

BI JIYANDINA DEMÊ DA LAŞÊ XWE RE TÊKÎLÎYÊ SAZ BIKIN

Klnk. Ps. Korkut pêngava paşîn de li ser hînkarîyên hişî de tiştên ku dikare were kirin de wiha vegot: “Me dest bi sererastkirina awayê karanîna ziman kir, me dest bi hewildana rawestandina têkoşîna bi hestên xwe kir, û me navê hişê xwe da. Naha dem dema tiştê herî bingehîn e ku van 3 gavan bilind dike;  bi jiyandina demê da laşê xwe re têkîlîyê saz bikin. Em hewl didin ku jiyana xwe di bin tehdîda cîhana derve ya ku em 1,5 sal in tê de dijîn de bijîn. Vê xetereya derveyî nirxên her yek ji me xistiye xeterê, wek azadî, serxwebûn, mêvanperwerî, nêzîkbûn. Dema ku rewş wusa be, hejmara kesên ku di cîhanê de dilteng dibin û bi stratejiyên behreyên çewt ên ku wan ceribandine vê xofê vediguherînin nexweşiyên anksîyetê, zêde bûye. Lêbelê, hişê me meyl dike ku em di paşeroj-pêşerojê de zindî bihêlin da ku me biparêze. Ji ber vê yekê, her ku em di nav rojê de bi têkiliya bi kêlîkê re hînkariyên xwe yên derûnî dikin, ew qas em dikarin hişê xwe li gorî ya heyî bicîh bikin. Berdewamiya ku hûn dikin gava ku hûn tengasiyê dikişînin, piştî ku bêhnek kûr bi pozê xwe kişandin û mûmekê li ser kekê vemirandin, bi tevahî bala xwe bidin lêkolîna laşê xwe bi zelalî û meraqdariyê. Endamên xwe li seranserê laşê xwe mêze bikin mîna ku hûn wan cara yekem dibînin. Dema ku hûn wiya dikin, hişê we dê bixwaze ku hûn we vegerînin paşeroja-pêşerojê. Têkoşînê mekin. Bala xwe bidinê, bi kubarî guhdarî bikin û bala xwe bidin laşê xwe. “

 

Werger: Çandname

Çavkanî: ensonhaber