Zilm Dewam Nêkeno

Mistafa Dayî û Hacî Seît Dayî, ay çîyo ke ma behsê ci kenî, ay semto ke ma behsê ci kenî, wirdî zî weyra, yew rezê ci, yew zî bostanê ci bî, qarpûz, qawûn bostanî.

Ondan sonra, enî ewra tabî ay de xebtînî. Seîd Dayî anlatmış keno, wano:

Yew roj ez ewnîyawa ke, ay qara qarxay, qara qarxay epeyce yew surî halînde hawa dan tur fînenî, heya ay wextan zî wano ma ay heywanî nîdîybî ewra de, feqet gogercinî bîy, gogercînî ay qayalix de, derenin heme ustun de, ewra de bîy wano. Uzun zaman aynan ewra de tur visti- visti. Tam oranin qarşisî, qarşîyê ci de, yew buyuk qayalix yew ca est o, şîy ewra de kewtî.

Ewra kewtî, wano di-hîrê hebî tira, înan ra aqitey hamey gogercînan heti, gogercînan heti, tabî o xo rê wano, wano mi wa ke; inî hamey gogercînan ra wanî çi; wano belkî hamey gogercînan ra wanî ke; ma goçmen î, ma di hîrê rojî ewta manenî, di-hîrê rojî ma weta de mîsafîr olarak manenî, şima musade bikerî, tira pey ma ewta terk kenî şonî.

Wanî în ewra de mendî, gogercinî tadîyay şîy ay caydê xo. [Qarxay] wato zirrar-mirarê ma zî şima rê [çin o], herhangi yew zirarê ma zî nêreseno gogercînan, inî zî wato gogercînî îyî nîyelî yî,

Gogercînî zî wanî; tamam, çî nêbeno, de xora şima ha ay kinar dî, ma zî in kinar de, zirar nêkeno, xo rê weyra di-hîrê rojî ewra de bimanî, şima şonî.

Seîd dayî wa: gidîşatdê jînî weştê mi nêşî, wa mi yew roj Mistafa Dayî ra wa, Mistafa, bê ma şîrî weyra, kerey bid ay dağ ro, ay qeyalix ro wa ay weyra ra şîrî. .

Wa: Qey

Mi wa: Yaw ez nêzana, weş, keyfe mi ci rê nîno, qelebalix kenî, teşqele kenî, û ez nêzana hezeke in tike xayîn heywanî bî.

Wa mi ra wa: “Ti inka çi qarişê heywanan benî, heywanê Ella yî, inka çi gurey to ci ra herimîno, weyaxut çi gurey to virazîyawo. Bê ma şîrî. Ma rê çi lazim o. Wa xo rê heywanî weyra bimanî.”

Wanî bîr mudet, çend rojî, dades rojî mendî, reyna ay di-hîrê hebî hamey, hamey gogercînan ra wa: “Willay tayn embazê ma rehetsiz î, wa ma nişnî şîrî ewta ra, ma di-hîrê rojîna, yew aşmna, ma rê musade kî, ma ewta bî”.

Yew aşmi weyra mendî tabî. Yew aşm ra pey, hamey wa: “Willay hêdê hewa soximiş bîyo, ma nişnî şîrî, ma emser ewta de manî, heya wesarî”, Îlkbahara qadar.

Wa ay Îlkbahar zî ewra mendî. Ertesi sene, wano rayna ma bostanî ronay, wa Mistafay yew roj mi ra va: “Yaw enî bostanê mi zaf rind bîyo feqet çîçek-mîçek çeykî pa çin o, in senî hewa beno inawa.” Gubre-mubre, gogercîn gubresî dawo, nêzano sekerdo, feqet rind nêbeno. “In çi rê inawa wo?” Wa mi zî wa: “Willay de ez çi zana, qey yew xestaliq- mestaliq nêweşey est a tede”.

Wa epeyce bîr zaman ke vêret, wano yew roj mi dî ana acîlen veynda wa: “Hacî Seîd lez bê” Mi wa: Qey?

Wa: Yaw mi fam kerd çi rê in çîçegî nêakenî bostanê mi de.

Mi wa: Çi rê nêakenî?

Wa: Willay in qarxay, ay siyah qarxa, wa yenî pêro ay çîçexî jîn wenî. Wa mi eyro jînî tespit kerdî, mi dî hamey çîçegan wenî, seba ay çî neakenî.

Wa mi wa, mi to ra wa ay wextan ma nêverdî, wa inî nêrî ewta, ma kerrey pirodî wa şîrî, to wa ney zirarê jîn çin o. De bew inka, de hanik o zirarên jîn vejîya.

Wa yew mudet sonra, inaray başle kerd hamey ay yuwandê çîyan, yuwandê gogercînan. Hamey yuwandê gogercînan, nêşonî, gogercînî ken-nêkenî êdê nêşonî, yew mudet sonra wa başley kerd yumurtayê ay gogercînan werdî, ondan sonra yew mudet sonra, başle kerd ay yawrîyan jîn fînenî roy, aw mîyan, awda çemî mîyan şonî. Gogercinî, sayî baqimindan, ê gogercînan ra zaf zafêr î. Gogercînî tayn î.

Wa yew mudet inawa-inawa, wa gogercinî hewnîyay ki çarey jîn çinî yo, jînî qedinenî, gogercinî gittikçe azaliyor, în vêşî benî. Wa gogercînan yewnan ra wa, Seîd Dayî anlatmîş keno, gogercînan yewnan ra wa: “Yaw willay  in qeyde ma rê nêbeno, ma xo rê ewta terk kî şîrî, in nêverdenî ma ewta yaşamiş kî.” Wano gogercinî yew-di turî vistî mehlada ma ser, şîy hînî bind de nêhamey, şîy ewra ra şîy.

Wa şîy, wa epeyce zaman, mudet vîret, wa inaray başley kerd rezandê ma rê zirar da, başley kerd bahçandê ma rê zirar da, başle kerd heywanandê ma; ay tawix-mawix yawrisî-mawrisî ro piro benî, nêzana se kenî. Wa çî ame, ay Mistafa Dayî ame, mi ra wa: “willay ez ewta ra terk kena, ez zî şona, heway gogercînan ez memleketê xo, qey wa ez heway ê heywanan nîya zî.

Wa Mistafa zî terk kerd şi, med ez tena, wa ez zî yew mudet menda, demij-mewijî yewek nêmend, çend keyî xora, çar-panc keyî, wa ez tena menda, wa ez hewnîyawa willay inî ende zilm kenî hîn ne bexçeyê mi verdenî hîn ne çeyk mi verdenî, wa mi zî ewra terk kerd, mi jînî rê verda, mi gogercînan rê verda.

Ey wa gurey Ellay xerîb o. Wa yew mudet sonra, wextok beraj başle kerd virazîya, wa inaray, ay cawo ke înî ewra yaşamiş benî awki full bîy, ê zî pêro bindî mendî, ay yawrî-mawrîy jînî, yumurtayê jînî pêro çeyk nêmend, wa zilm dewam nêkeno seba ay jînî, wa qijikî zî memleket terk kerd şîy, ewra mend ma rê.

Wa Mistafa şi ba’jîya-ba’jîya merd, û wa mi zî keyê xo ewra ra berd, yewekî nêmend, wa gedeyê mi zî şîy, ez tena menda, tek başina, ceneyka mi zî merdi. Û ez perişan bîya, şîya.

Deşîfrekerdox: Serdar Bedirxan

Veng Qeydkerdox: Paşa Amedî

Vatox: Mîthat Ocal

Emr: 47

Mintiqa: Qezaya Gêl – Nehya ya Tekya

Tehsîl: Lîse

Tewir: Sanike