Nivîsxane

Li başûrê Kurdistanê ji ber qedexebûna zaravayê kurmancî nivîsîn û rewşenbîriya kurmancî jî lawaz bû. Di hêla perwerde û rewşenbîriyê de zimanê serdest soranî bû û kêm kesan di devera behdînan de xebatên rewşenbîrî dikir. Yek ji wan navên serekî Emînê Osman bû ku bi zaravayê kurmancî dinivîsî û  di vî  warî de taqane, şareza û navbar bû. Ne tenê …

Ez ê ji dilê xwe rûpelekê vekim îro ji bo te Havîn Acar Şûnpêyên te bişopînim li ser bîranînên evîna xwe Di nav rê û bajarên giyanê xwe de şemalekê vêxim Ji hêviyan, ji stranên azadiyê Dîmeneke ji dergehê lal Di nav xewn û xeyalên xwezayî de Diricifin destên min di paxila te de Bi hesteke bilind dergehê evînê digirim …

Ez Qamişlo di kefa herdu destên xwe de hildigirim û têr digrîm Qamişlo! Ezê rûpelekê ji dêmê deryayê bidizim û dêmê te yê birîndar bineqişînim, berî ku xwîna te ya gerim ziha bibe, berî ku qêrîna birîndaran û kenê zarokan di navtar û kolanên te de bi çilmise û winda bibe. Qamişlo! Çima berî ku roj têkeve zerikê de, tu …

A – HELBEST HUNERA ZIMAN E Li gor roman, çîrok, şano û hemû cure nivîsên pexşan, helbest ciheke kin digre, lê pir tişt dibêje. Helbest hunera ziman e. Peyvên helbestê hilbijartî ne, hevokên wê wek dantelê li hevûdu nexşandî ne. Di her peyv û hevokê de maneyên giranbiha hene. Helbest deranîna hestên ruhî ye. Pêwîstiya giyanê mirov bi hestekî tenik …

Netirse, ji asoyan nakevê ala sor, Heta ku hebê li welatên min maleke ava. Ev sterka gelê min e, yê biberiqê, Ev a min e, tenê a gelê min e. Ey heyva nazik, gorî te bim, nevegerêne rûyê xwe ji me, Carekê bikene ji gelê min ê egît re, ev çi tundîye ev çi tirse. An li te helal nabê …

Di Kurdî de bikaranîna du peyvan û nêzikiya wan peyvan: Peyva: “Dîk û Dik” Dîk navê ajalekî ye. Ev ajal radibe li ser derê bilind bang dike. Ji bo ku dengê xwe biçe gelek kesan, cihên bilind ji xwe re hildibijêre. Dik jî navê cihekî piçekî li der dora xwe bilindtir ku ji bo kesak rade ser bangî gelekî bike. …

Ji bo xelasî û necata însanan îman tenê bes nake.  Axîret; bi îmanê tenê, xelas nabe. Rebbê Alemê di sureya Hucurat, ayeta 14an de dibêje;” Bedewiyan go me îman anî. Bibêje; we (hêjî) bawerî ne aniye. Lê belê bibêjin, em teslîm bune. Hê jî îman ne ketye dile we. Heke hun bi gotina Xwedê û qasıdê Wî bikin, Xwedê dê, …

Ezbenî! Carna tu neçar dibî ku di bajarê Kerran re bimeşe..! Ezbenî! Carna tu neçar dibî ku dergehê mala xwe ji ber bahozê bigre, da ku xewnên te yên kevin bi xwe re nebe û tu bi aramî di mala xwe de razê. Û carana.. Pêwîste tu dergehê mala xwe, pencereyên mala xwe ji bahozê re veke..    Erê Ezbenî! …

Li ser romanên kurdî çiqas gotarên danasîn, nirxandin, şîrovekirin û analîz bêne kirin ewqas ji bo romana kurdî û bi gelemperî ji bo edebiyata kurdî baş e. Hinek kes (xwendevan û nivîskarên kurd) bi devkî romanên kurdî, berhemên edebî dinirxînin, lêbelê bi nivîskî yek rêzek jî nanivîsin. Gotinek heye dibêjin; heger ez neşewitim, tu neşewitî, ew neşewite dê çawa ronahî …

Pêşî, li Ferhat Tunç, stirana ”Kobanî”, ”Şengal”, paşê jî Azad Farqîn, ”Lênûsa dilê min” guhdarî dikim. Û li hunermend Dilo Doxan û ”Nisêbîna min”. Paşê jî helbestvaniya Ednan Dogan, hunera stranbêjên kurd ku jiyan û reng didin helbestên wî difikirîm. Pêla stiranan û hizirkirinê min li ber xwe dibe, diçim: ”Tuyî lênûsa dilê min, kêlî bi kêlî qedera min dinivîsîne, …