Folklor

Qaxizman ne tenê di stranên kurdî de, wek mînak di çîrokekê kurdî de dema yekî çerçî dixwaze cêrekî ku binê wî qûl e bifroşe, wiha gotiye: “Binhêr Qaqizman e/Tu ha dikî erd e/Tu ha dikî, ezman e.” Qaxizmana ku bi bajarê Qersê re girêdayî ye xweyê dîrokeke kevn e. Nûnerên gelek netew û komên etnîkî li vê navenda Serhedê mane. …

Îro hûn ji kê pirs bikin, wê bêje destpêka muzîka Kurda dengbêjî ye, bi rastî, heta ku min çend çavkanîya li hev nexist, min jî wisa dizanibû. Lê ne wisa bûye, dîroka muzîka Kurda di kûrahîyên dûr û dirêj yên sedsalan de ye. Gorî çavkanîyan, di serdema qiraltîyê de ku di navbera B.Z. 280 – P.Z. 130 salan de xwedî …

Li parêzgeha Colemêrgê ya Bakurê Kurdistanê bi salan e jin ji herî mihan benan dirêsin û ji wî rêsî jî merş û xalîçeyên neqş neqşî çêdikin û çanda dewlemend a herêmê radixin pêş çavan. Li Colemêrgê jin kevneşopiya çêkirina berikan ku bi sedan sal e berdewam e, zindî dihêlin. Digel pêşketina teknolojiyê li bajarê Colermêg çanda çêkirina merş û xalîçeyan …

Helbestên Gelêrî Literatura wêjeyê; li gor guherrokên formê, naverokê, dem û cihê û hwd. dikare bê kategorîzekirin. Di vê nivîsê de, du kategoriyên ku di lîteratûra wêjeyê de wek “helbestên nivîskî” û “helbestên devkî/gelêrî” hatine cudakirin, tên vekolandin. Helbestên gelêrî bi awayekî akademîk tên lêkolînkirin û li ser Helbestên Gelêrî yên Kurdî tê sekinandin; li cih cihan, ew bi helbestên …

Pênase û Taybetmendîyên Çîrokan Di Kurmancî de ji bo vê cureya vegotinê, navên wekî çîrok, çîrvanok, çîrçîrok, kurteçîrok, xeberoşk, xemîşok, mesele, meselok, metelok, serborî, serpêhatî, serhatî, hîkaye û hwd.tên bikaranîn. Di kirmanckî de estaneke, sanike, di Soranî de çîrok an heqeyat tên bikaranîn. Ev gelek navên cuda ji alîyekî dewlemendî ye lê ji bo zanistê jî pênasekirin û binavkirinekê heye. …

Hikayeyên gelerî jî cureyeke sereke ya vegotinên gelerî ye. Mînakên vê cureya vegotinê di nav edebîyata gelerî ya kurdî, ya tirkî de û di yên derordorê de jî tên dîtin. Li gel vê yekê di nav edebîyata gelerî ya ewrpoan de jî tê dîtin. Aucassian et Nicolette ya fransî weke mînaka vê cureya edebîyata gelerî dikare bên nîşankirin.  Weke teşe …

Edebiyata gelerî ya Kurdî wekî edebiyatên din di demeke dirêj de pêk hatiye û gihaştiye roja me. Edebiyata gelerî ya Kurdî bi herêmeê ve girêdayî ye. Bandora çandên devkî û tradîsyonên çandî li ser wê hene û bi riya gotinê hatiye belav kirin. Di vê çarçoveyê de Edebiyata Kurdî ya Gelêrî di bin sê beşên sereke tê dabeşkirin. 1-Vegotinên Gelerî …

Teyrê Sîmir, wêneyek ji dergehê medreseya Nadir Dîwan Beg, Lyab-i Hauz (en), Buxara (Ûzbêkistan) Teyrê Sîmir (bi farsî: سيمرغ), teyrekî efsanewî yê çîrokan e. Bi kurdî Sîmir dibêjin û cih û warê Sîmir çiyayê Zagrosan e. Sîmir ji du gotinan pêk hatiye: sî û mir (bi farsî: سی مرغ).   Naverok 1             Peyv 2             Çîrok 3             Teyrê Sîmir di Şahnameyê …

Axaftin bi zimanê dayê; xwendin, bi elîfbayê destpê dike. * Axaftin zimanê ger û xwarinê ye; nivîs, yê jiyan û xwenaskirinê ye. * Bêzimanî, tinebûnî ye. * Binirxtir ji canê min, şîrîn zimanê dêya min. * Dibe ku em rastiya xwe nizanibin, lê pêwîste ku em zilma li ser zimanê xwe bizanibin. * Em Kurd çand û zimanê xwe dikujin, …

1- LI PEY AVÊTINA NAVIKÊ Dema zarokek tê dinê, navika wî tê birîn û bi qasî çar tiliyan kordona navikê bi navikê ve dimîne û piştî çend rojan ew navika hişk dibe û ji zikê wî qut dibe ango navika wî dikeve. Îca wê navikê radikin û li pey kesekî ku xûy û xusyetê wî xweşin (bêyî xebera wî) diavêjin, …