3 Kitabê Zazakî di Weşanxaneyê Roşna Derket

– Huseyîn Karakaş, Ez û Ti, Weşanxaneyê Roşna, Dîyarbekir, 2015, 112 rîpelî

– Îsmet Bor, Mesel û Vistonikî, Weşanxaneyê Roşna, Dîyarbekir, 2015, 133 rîpelî

– Mihanî Licokic, Kulîlkên Buharê, Weşanxaneya Roşna, Dîyarbekir, 2015, 126 rûpel

————

WEŞANXANEYÊ ROŞNA RA HÎRÊNA KITABÎ

Weşanxaneyê Roşna ra hîrêna kitabî weşanîyayî. Yew bi nameyê “Ez û Ti” yê Huseyîn Karakaşî yo, yew bi nameyê “Mesel û Vistonikî” yê Îsmet Borî yo, o bîn zî bi nameyê “Kulîlkên Buharê” yê Mihanî Licokicî yo.

Weşanxaneyê Roşna emser kitabê bi nameyê “Ez Tirkî Nêzana” yê Nîhat Çirrî zî weşanabi. Coka 2015 de hetanî nika bî çar kitabî ke Weşanxaneyê Roşna ra vejîyenê.

1) Kitabê Huseyîn Karakaşî “Ez û Ti” 112 rîpelî yo. Huseyîn Karkaş kitabê xo de bi terzê hîkaye û bi ziwanêko edebî vîrardiş û serebutanê xo yê hepisxaneyî qisey keno. Kitabê Huseyîn Karakaşî hetê serebutanê hepisxaneyî ra edebîyatê kirmanckî de nimûneyêko muhîm o. Huseyîn Karakaş mîyanê qiseykerdişê de xo ca bi ca rewşa kurdan analîz keno û bi metaforan tayê hetanê sîyasetê kurdan rexne keno.

Kitabê Huseyîn Karakaşî ra yew paragraf wina yo:

“Nê cayê ke ci ra “oda” vanê, ma hîrê enbazî tey manenîme. Ma hîrême zî xoverdayîşê kurdan ra naca der îme. Ma yê ke nê problemî ra zere der îme, zafêrî heqa ma de cezaya muebedî ama birnayene. Rakewtişê muebedî hîris û şeş serrî yê. Hîris û şeş serrî rakewtene hetê de, teyna vatişê xo zî dejode giran dano zereyê merdimî û merdimî de korîya rengan yena ra, çimê xo tarî ra teber teba nêvînenê. Rojî, hefteyî, aşmî, mewsîm û serrî têdima vêrenê ra şonê. Berê ke ma ser o kilîtkerde yê, nêbenê ra. Zîyaretkerdoxî roj bi roje benê kêm. Derazayîne, enbazîne, dostî û ehbabîne… Bi nameyê cîya kerdene teba nêmaneno. Çimtengî û çimvêşanîyade germexayî bena ondero sîya, yena kuna serê zerrîya merdimî: “Tasa mi, bardaxê mi, koçika mi, kursîyê mi, masa de zî hetê mi…” Mi, ez, yê mi… No lapê ca de ver û peynîya nê vateyan çin a. Sey peymitena najnîya Xime bena reseneyode derg şona.”

2) Kitabê Îsmet Borî “Mesel û Vistonikî” 133 rîpelî yo. Kitab de 52 hebî mesel û sanikî ca gênê. Kitab safî bi fekê yew mintiqaya Çewlîgî nusîyayo. Ziwanzanê ke biwazê xususîyetanê fekanê kirdkî ser o bixebitîyê, no kitab seba xebatêka winasî malzemeyêko zaf muhîm o. La esas hetê dewlemendîya folklorê ma ra erjaye yo.

Kitabê Îsmet Borî ra yew mesela:

Yo luy û yo pisîng raştê yobînûn yên. Luy dest pêkena xwu wasifnena, vûna “Hende rihat-rihat çîyo xirab mi sarî ser nîyen. Ez zaf fendker a!”

Pisîng vûna “Dê fênd xwu mi ra vaj, ez pê bizûn, belîya rûejêk mi îr îz lazim bo.” Luy vûna “La têna yo fênd mi çinîk a, çowras hebî fênd mi sari d’ estê, ez kûm yo vajî, kûm yo mevajî.” Pisîng vûna “Wullay wayê raşt a, rihat-rihat towê tui sarî ser nîyen. Mi feqîr, têna yo fênd mi esta.” Luy vûna “La a fendê tui çi yo?” Pisîng vûna “Çê yo taluki bibo, ez têna vêjîyen dar o.”

Luy û pisîng hema hê suhbet kên, ûhû, cêk ra kutîk vêjîyên, xar hêt yin a yên. Pisîng ûnîyena dûermalê xwu ra, nizdî d’ yo dar esta. Ca d’ remena şina dar o, xwu xelisnena.

Luya ke sarê ya d’ çowras pîlûn û fênd estê, hetûn pîlûnûn kena, kutîk rasên ci, luî kên fincîr-fincîr.

3)Kitabê Mihanî Licokicî şîîrê kurmanckî yê. Herçiqas Mihanî bi xo kird o, la zaf baş bi kurmanckî zî zano. Kitabê ey “Kulîlkên Buharê” 126 rîpelî yo. Kitab de 44 şîîrî estê.

Temaya şîîranê Mihanî zafane heskerdişê welatî, azadîya kurdan û Kurdistanî ser o ya. La gelêk şîîrê ey zî merdimanê namdaran ke sey dostê kurdan şinasîyenê ser o estê. Mesela, kesê sey Îsmaîl Beşîkçî, kesê sey Anna Lînd. Şîîranê Mihanî Licokicî ra yew qisim:

Ez bûm Mem, evîndar ez bûm
Ez bûm Zîn, birîndar ez bûm

Li Botan hukmdar ez bûm
Li cîhanê dengdar ez bûm

Ew hêzdarê bi bîr ez bûm
Mîrê Botan bi wezîr ez bûm

Ez xwudanê Birca Belek
Şer û ceng me kirin gelek

Min parast welatê hanê
Ez bûm mîrê Kurdistanê

Cîgerxwînê bi rêz ez bûm
Bi pênûsa bi hêz ez bûm

Ez im, ez Seyday’ Tîrêj im
Pênûsê wek şûr davêjim

Mehmed Şêxo dil bi kul bûm
Kurdistan gul e, ez bulbul bûm