Cotmeh, 2022

• 15 Cotmeh

  Sîstema diyarbûna zayendê

  

  Sîstema XY ya diyarbûna zayendê   Di peresîna embriyoyê de rêbaza peydabûna zayenda weçeyê wekî sîstema diyarbûna zayendê (bi inglîzî: sex-determination system) tê navkirin. Zayenda hin zîndeweran li gor şert û mercên hawirdorê diyar dibe. Wekî mînak zayenda corek kûsî yên bi navê Emys obicularis li gor germahiya hawirdorê diyar dibe. Heke germahiya hawirdorê ji 30°C yê zêdetir be, ji …
• 13 Cotmeh

  ÇÊKIRINA AVA FIRINGIYA

  

  Ji bo xwarinê ava firingiya lazim e. Bi rûnê zeytûn û penîr taştêyeke xweş. Li marketan ava firingiyên cûrbicûr ên amade hene. Lê, tahma ava firingiyên li malê bi firingiyên demsalî tê amadekirin bi tevahî cûda ye. Ji ber vê yekê meriv çawa ava firingiyan çêbike? Tiştek mîna tahma ava ku bi firingiyên demsalî tê çêkirin tune. Dema ku li …
• 9 Cotmeh

  Kursên kurdî yên demsala payîzê ji Komeleya Nûbiharê

  

    Komeleya Perwerde û Çandê ya Nûbiharê ku ji damezrandina xwe û vir ve nêzî 13 sal in li ser mijarên ziman û çanda kurdî gelek xebatên girîng dimeşîne û navenda wê li Amedê ye, piştî dewreya havînê wê vê payîzê di çarçoveya Atolyeya Ziman de kursên kurdî li dar bixe. Kurs di Atolyeya Ziman de li gorî daxwazên xwendekaran …
• 8 Cotmeh

  Dewêka Hêni de 120 gedeyan dersa zazakî weçîna

  

  Dewa Hêni ya qezaya Dîyarbekirî Cewze de gedeyê ke şinê sinifa şeşine ra 120 wendekarî pêro kirdkî (zazakî) sey dersa weçînitî tercîx kerde. Dewa Cewze 9 kîlometre durê Hêni de ca gêna û dewe de pêro kesî zaravaya Kurdkî ya zazakî qisê kenî. Kampanyaya Dersa Weçînitî ya ke emser dezgeyanê sîvîlan û partîyanê sîyasîyan paştî dabî ci tesîrê xo şarê …
• 7 Cotmeh

  Cerbandinek li Ser Hevoksazîya Kurmancî

  

  PÊŞGOTIN Ji ber ku ev xebat di mijara hevok û hevosaziya Kurmancî de xebatek nû ye û li ser vê mijarê di paşeroja dîroka Kurmancî de berhemên kûr û berfireh nehatine nivîsîn, bi taybetî di serenava berhemê de peyva cêrîbînê hat bikaranîn. Ji Celadet Bedirxan bi­gire heta îro, di berhemên li ser rêzimana Kurmancî hatine nivîsîn de di cureyên peyvan …
• 6 Cotmeh

  Xebateke Bîbliyografîk Ji Bona Romanên Kurmancî

  

  Kurte Romana Kurdî ya yekem Şivanê Kurmanca di 1935an de çap bûye û îro romana Kurdî ketiye heyştê û pênc saliya xwe. Lê ji ber sedemên cuda, xebatên li ser roman û romannûsiya Kurdî kêm û qels in. Kesên ku bixwazin li ser romana kurdî bixebitin, îhtimalek mezin dê di temînkirina romanan de pirsgirêkan bijîn. Lewre ne saziyeke ku bi …
• 3 Cotmeh

  Ferhengeke nû li ferhengan zêde bû: Ferhenga Hunerê

  

  Heta niha di gelek waran de bi kurdî ferheng hatine amadekirin û weşandin, niha warek din û yeka din li wan zêde bû: “Ferhenga Hunerê”. Ferheng ji aliyê Fewzî Bîlge û Çîdem Baran ve hatiye amadekirin û ji Weşanxaneya Dara derketiye. Fewzî Bîlge wênesaz û nivîskarekî kurd e. Di warê wêneyê de gelek şagirt gihandine. Heta niha dor 10 pirtûkên …
• 2 Cotmeh

  Mîrateya kevneşopî ya mantiqa kurdî

  

  -Awireke giştî li bingehê zimanî-çandî yê mantiqa kurdan digel rexneyeke çaksaziyê-             Destpêk             A. Li gorî astên dîrokî çarçoveya giştî ya hişmendiya kurdan             1. Li gorî “Kurdgalnamek”ê kurdê heyamên kevnare û çarçoveya mantiqa wî ya jiyanê             2. Li gorî çavkaniyên hedîsî-dîrokî kurdê serdema îslamê û çarçoveya jiyana wî ya dînî             3. Kurdê serdema Împaratoriya Eyûbî: awirek li  …

Îlon, 2022

• 26 Îlon

  Navikebendik

  

  Navikebendik, an jî navikepetik (bi înglîzî: umbilical cord) pêkhateyek lûleyî ye di navbera korpele û  plasentayê de.     Di dirêjiya ducaniyê de hema hemû şane, endam û koendamên embriyoyê di nav malzaroke diperisin û geşe dibin. Hinek endam û koendam hê ko embriyo an jî korpele di nav malzarokê ye, çalak dibin. Lê hinek endam û koendam piştî ji dayikbûnê …
• 25 Îlon

  Sînor, Edebiyat û Mueyed Teyib

  

  Gava mirov ji kitêbekê, ji şiîrekê, ji fîlmekî, ji stranekê zewq girt, wê demê ew dibin sedem ku meriv ji wî zimanî jî zewqê bigre. Berhemên Teyib ji vê hêlê ve jî têr û tije ne, kûrahîya her metnekê bi mecaz, alegorî, îroniyan bi serê xwe heye. Zimanê şiîra Teyib, ne zimanekî çêkiriye. Zimanê wî zimanekî otantîk û resen ê …