Di sîtoplazmaya xaneyê de bi navbeynkariya enzîman, hilweşandina glukozê bo pîruvatê wekî glîkolîz (bi înglîzî: glycolysis) tê navkirin. Peyva glîkolîz ji du peyvên grekî; glykos û lysis pêk tê. Di zimanê grekan de peyva “glykos” ji bo şekir, şîrînî tê bikaranîn. Wateya peyva “lysis” jî dabeşkirin, helandin, parçekirin e. Ango wateya “glîkolîz” parçekirina şekir (glîkoz) e.[1] Hemû enerjiya ko xaneyên zindî ji bo …
Adar, 2024
Nîsan, 2022
-
6 Nîsan
Perwerde Rêya Zanîn û Hişyariyê ye
Mirov dema çavê xwe li jiyanê vedike di malbatê de tê perwedekirin. Vê mirov dikare weke perwerdeya yekem bihesibîne, ya duyem jî civake, mirov perwerdeya xwe ji civakê digire û li gor van perwerdeyan jiyana xwe didomîne, ya sêyem jî perwerdeya dibistanê ye, zarok û ciwan perwerdeyên derbarê exlaq, çand û zanistê di virde û bi tevahî civak û derdora …
Tîrmeh, 2021
-
17 Tîrmeh
Zanînî çi ye û Çawa Dertê Holê?
Serdema ku niha em tê de dijîn, carinan bi navê Serdema Ragihandinê, carinan jî bi navê Serdema Zanistî, Serdema Teknolojiyê û pir caran jî bi navê Serdema Zanînîyê, tê zanîn. Rastî ew e ku hemû binavkirinên bi vî rengî, meriv dikare bibêje ku hev temam dikin. Zanist, cîbicîkirinên teknolojiyê ber bi pêşveçûnê ve diajo, teknolojiya ku xurt û berfireh dibe jî, leza …
Rêbendan, 2021
-
13 Rêbendan
Zanîn Xeternak e!
İgnorance is bliss: Nezanî (Cahiltî) şadî û bextewarî ye. Ez bawer im pirî kesên ji we leqayê vê hevokê hatine an jî wê bihîstine. Pirî caran min jî vê hevokê ji devê hin kesan bihîstiye û hin caran jî di hin pirtûkan de ez leqayê wê hatime. Herî dawî di helbesteka Thomas Gray de ez leqayê vê hevokê hatim. …
Nîsan, 2018
-
16 Nîsan
Bi Pocketê Xwendinê Hêsantir bike!
Wê rojê min di dilê xwe de digot, xwezil çend sal berê min ev sepan bizanibûya. Ez behsa applîkasyonekê dikim: Pocket. Carcar, meriv pirtûkan peyda nake û dixwaze bloge an jî malperekê veke, bixwîne. Ji ber ku bingeh û çêkerên wan cuda ne û carna jî formata xwendinê bo telefonê bi dest nakeve, heta ku meriv dixwîne çavên meriv pê …
Tîrmeh, 2016
-
25 Tîrmeh
Gelo Platon Kî Ye
Platon firmesunek (fîlosof) navdar ê Grekî ya Antîk e. Di navbera salên 427 b.z. û 347 b.z. da li Yewnanîstanê jiya ye. Navê wî yê rastî Aristokles e. Ji ber milên wî yên fireh û laşê wî yê atletîk jêre gotine ” Sîng fireh” û bi vî navî hatiye naskirin. Li nav Misilmanan jêre Eflatûn jî tê gotin. Ramanên wî …
Hezîran, 2016
-
1 Hezîran
Ji kaniya Zanînê Çend Dilop
Ev gotinên pêşîyen me bi hedaneke/sabreke mezin û di demeke duvdirej de hatine nivîsandin. Di nava sê/3 sala de min ev gotin ji devê ciya/dayika xwe bihistin û ji ber ku ji bîramin neçin di dema ku min dibihist di wê demedê dinivîsî. Ev gotin li civata li gora bûyerên ku çêdibûn di hatin gotin. Bi taybetî pîreken cîranan di …
Gulan, 2016
-
12 Gulan
Nûbihara Biçûkan û Perwerdehiya Ehmedê Xanî
Ehmedê Xanî ev berhema xwe di sala 1094ê Hîcriyê de nivîsandiye, ev dîrok teqabûlî sala 1683yê Mîladiyê dike. Xanî gava berhema xwe temam kir emre wî sî û sê bû. Ev berhem berhema pêşîn a Ehmedê Xanî ye. Xanî piştî li Xasabê ji Mela Camî îcazeta xwe digre ji medreseya Etaiyê berê xwe dide Bazîdê. Piştî hatina Bazîdê Xanî li …
Sibat, 2016
-
14 Sibat
Têkiliya Lêkerên KANÎN, KARÎN û ZANÎN
Çima ji dewsa ‘karîn’ê ‘kanîn’ê bi kar tînim? Di nav şîroveyên xwendekaran de ev pirs hatibû kirin; her weha piştî ku pirtûkên min hatin weşandin û di dema dersên Kurdî de jî gelek caran heman pirs ji min hatiye kirin. Çima ‘kanîn’ê bi kar tînim? Heta hinek kesan bikaranîna ‘kanîn’ê wek delîleke ji dewsa peyvên standard tercîhkirina peyvên herêmî dîtin …
Rêbendan, 2016
-
30 Rêbendan
Çend Gotin Li Ser Nivşê Me û Nû
Belê her nivşek xwezayî yê wê, hêjayî, xweşî û êşên wê hene. Her nivîşek mirovan têdigêhêjîne ku meseleyan fêm bike. Her nivîşek rê û rêbazekê rê mirovantiyê dide da ku mirov jî ji bona avakirina civateke baş tevbigere. Lewra jî her civateke li gor nivşê berî xwe tevdigere. Li gor zanîn û têgihistina nivşan cîvat, milet û dewlet jî li …