Folklor

Yên ku azadiyê dikin pêlîstokê xerabiyê, nexwe azadiyê heq nekirina xwe îtîraf dikin. Ji wextekê şûnve, pêşeroj dibe navê dawiya ‘emr. Azadî, ne heqqê ê ku nizanin azadî çiye. Gotinên mirov, fikrên wî raber nakin. Lê jiyana wî, fikrên wî nîşan didin. Ê ku wexta xwe neşopînin, wê rêya xwe şaş bikin. Ehmeq, ne bitenê axaftinê, huşbinê jî nizanin. Huşbinê …

Wî (bi) Navê Xwedayê mezin Parek ji gelên Kurdê Îranên ku li herêma bakûrê xorasanê berbelav bûnen li berê vê herima bi navê Kurd xane nasdekirine, Zimanê vê herima kurdî bakûr(kurmancî) û ola wan Îslam e, Çandeya wan bi hinek cudatî weke Kurdên Kurdistanê, Kurdên Xorasan Misilman Şiî ne û hejmara wan bi xwe spartinê “Danişnamê Îraniyan” nîv milyon e (Gelên Kurd Xorasan dibêjin …

Rojhelatnas û kurdologên Ewropî wexta ku li ser kurdan lêkolîn kirine, di serê serî da li ser folklorê kurdî hûr bûne. Bavê kurdolojiyê Aleksandir Jaba dema ku bûye konsolosê Uris û di salên 1850an da hatiye Erziromê, li ser daxwaza Akademiya Urisêtê ya zanyarî, li ser kurdan dest bi lêkolînê kiriye, ewî ewilîn berhemên zargotinê berhev kiriye. Pey ra ewî …

Mêw, yek ji darên kulîlkdar e. Gelemperî li erdê nêzî metreyekê  li ser şax û guliyên xwe bilind dibe. Li ser gulî û şaxên xwe, her sal şax û guliyan berdide. Ji sir û seqema zêde hez nake. Germî ji bo ekl û berebûna wê gelekî girîng e. Li gor germa salê, di dawiya meha avrêl û meha gulanê de, …

Destan, berhemên ku kirinên awarte yên lehengan bi coş, şêweyekî dêlindêz tîne zimên û bi piranî ji gelek beşan pêk tên û helbestî ne. Wekî cureyekî herî kevin ê wêjeyî tê zanîn. Bi bêhtirên zimanên Ewropî, gotina “epos” tê bikaranîn, “epos” bi koka xwe ji zimanê Yewnanî hatîye. Destan, hêmanên mîtolojî, gotegot (efsane), zanista gel (folklor) û dîrokî jî di …

Zagros Dağları’nın derinliklerinde, vadilerin dik yamaçlarında taraçalar halinde yükselen köylerde, her yıl ocak ayında sevinçli bir telaş hüküm sürüyor; bin yıl önceki bir düğün yeniden yaşanıyor. Yüzlerce kişi ziyafet, ibadet ve zikir için toplanıyor. İran’ın Kürdistan eyaleti, Hewraman bölgesinde yaşayan Gorani Kürtleri, düğün vesilesiyle kutsal saydıkları bir âlimi, Pir Şaliyar’ı anıyorlar. Yazı: Mehmet Sait Taşkıran / Fotoğraf: Umut Kaçar – …

Di hiqûqên gelan de hinek zagonên neteweyî û navneteweyî hene. Ji demên berê ve heta niha ku însan bi hev re jiyane û dijîn, hinek cûreyên xedexe, azadî, ceza û xelatan her tim hebûne. Berê ev zagon bi awayekî adat û toreyan bi devkî; paşê jî bi awayekî nivîskî hatine diyarkirin. Di hiqûqên dinyayê de  hêmana “urf”ê her tim cih …

Di navbera dîrok û folklorê de têkiliyeke pir nêzîk heye. Lêkolîna li ser berhemên folklorê gelek aliyên tarî yên dîrokê ronî dikin.[1] Bo nimûne çîrok an jî straneke folklorî dibe ku bibe neynik ji bo nîşandana jiyana civakê ya wê demê û bi vî awayî keresteyên dîrokî bide dîroknasan. Her wiha, gelek caran berhemeke dîrokî jî dibe ku keresteyên folklorî …

Hunermendê nemir Hesen Zîrek ku li dû xwe gelek stran ji bo pêşxistina huner û muzîka Kurdî hiştine ev bû 43 sal ku koça xwe ya dawîn kiriye. Zîrek heta dawiya emrê xwe ji bo muzîka Kurdî xebitiye. Hunermendê nemir Hesen Zîrek di sala 1921’an de li bajarê Bokanê Rojhilatê Kurdistanê jidayik bûye. Her di ciwaniya xwe de wekî stranbêjekî …

Destpêk[1] Welatê kurdan cara yekem bi peymana Qesrî Şîrîn bi awayekî fermî bû du parçe. Duvre bi peymana Lozanê bû pênç parçe. Piştî ku sînor li nav axa kurdan ketin ê dî kurd ji hevdû re bûne bîyanî. Sînor wek xencera ku li dil ketibê kurd ji hev qutkirin. Li ser axa kurdan ji bo ku mirov bigerê dibê li …