Hevdemal (Hevde Mal)

Li teqwîma kurdên Xorasanê şevek hêja û pîroz heye ku jê re `Şeva Hevdemalê` (Hevde Mal) dibêjin. Ew şeva şeva 3ê adarê (۱۳`ê meha Isfendê) ye ku ji wê şevê heta Newrozê ۱۷`ê şev dimînin. Li vê şevê xwarinek bi navê `Kûmac‘ê çê dikin.

Ew xwarina xweş ku ji ard û rûn û tiştên din çê dibe visa ye ku kevaniya malê dema ku hevîra wê distirê, moriyeke bi rengê şîn yan kesk dike navê. Dema ku xwarin amade dibe û tînin ser sifrê, bi kêrê bi qasî hejamara endamên malbatê ku hazir in dikin çend beş. Her kes para xwe hiltîne û di nav dewriyê xwe da datîne û bi vî awayî dest bi xwarinê dikin.

Tişta ku li vir gelek balkêş ev e ku ev morî li para her kesî be û li devê her kesî xuya bibe, bi bawera xelkê ew kesek xwedîşans û bextewar e. Dibêjin ku di sala bê da dê rozî û nêmetên Xwedê bi ser wî/ê da dibare.
Li bara vê şevê û hejmara 17an bîr û nêrînên cûrbicûr hene;

Berat Qewîendam

به نام هَوْدَه مال (Hevdemal) (هفده منزل) گفته می شود. در باور کُردهای خراسان این شب شبی فرخنده و مبارک است. این شب را با خوردنی معروف آن یعنی کووماج (Kûmac) معروف آن می شناسند. در این شب کوماج (نوعی نان یا کیک ضخیم که بسته به سلیقه ی افراد از آرد و شیر و روغن زرد و … در داخل یک دیگ یا قابلمه ی بزرگ ساخته می شود) پخته می شود. در داخل خمیر کوماج یک عدد مهره ی سبز یا آبی گذاشته می شود به طوری که دیده نشود. سپس سر سفره و هنگام تقسیم کووماج بین افراد خانواده این مهره نصیب هر کدام از اعضای خانواده شود (در دهان هر کس دیده شود)، اصطلاحا او فردی با روزی و خوش یمن است.
این شب اکنون نیز در میان کُردهای خراسان و البته اقوام دیگر این منطقه نیز گرامی داشته می شود.
در مورد فلسفه ی این شب و چرائی عدد ۱۷ نظرات گوناگونی وجود دارد؛ به نظر می رسد این آئین ریشه در اعتقادات کهن چند هزارساله دارد.
کوماج و مهره ی داخل آن در میان کُردهای ایزدی در ارمنستان نیز رواج دارد. البته زمان آن نزدیک به نوروز است.
برات قوی اندام