Delîla ferzbûna nimêja înê ev ayeta pîroz e: “Gelî bawermendan! Gava roja înê banga nimêjê hate dayîn; vêca bi bal zikrê Xuda ve lez bikin û dev ji kirîn û firotinê berdin. Ha ev ji bo we çêtir e eger hûn bizanibin”[1] Delîl ji hedîsan pir in. Ji wanan ev hedîsên ha: “Nimêja înê li ser misilmanan heqekî wacib e.”[2] “Yan wê miletek ji neçûyina nimêja înê meni’ bibin, yan jî wê Xuda muhrê li dilê wan bide û wê piştre bibin ji xafilan.”[3] Razên rewabûna nimêja înê pir in. Lê di vir de derfet ji hejmara wan re tune ye. Ya herî girîng ew e ku misilman ji heftiyê carekê li hev kom dibin û guhdariya we’z û nesîhetan dikin, ji halê hev agahdar dibin, hevnasîn û hezjêkirin di nav wan de zêde dibe.
Şertê wacibbûna nimêja înê heft in:
1 – Misilman be.
2 – Xame be.
3 – Bieqil be.
4 – Azad be.
5 – Mêr be.
6 – Tenduristiya wî li cî be.
7 – Ji ehlê cî be.
Şertên siheta nimêja înê pênc in:
1 – Cihê ku nimêja înê lê were kirin bajar an jî gund be.
2 – Amadebûna çil kesên ku nimêja înê li ser wan wacib be.
3 – Hatina dema nimêja nîvro.
4 – Amadebûna çil kesan di rekata destpêkê de.
5 – Xwendina du xutbeyan.
Ruknê xutbê pênc in:
1 – Di her du xutbeyan de hemdê Xuda bike.
2 – Di her du xutbeyan de navê pêxember bîne û selewatan li ser bide.
3 – Di her du xutbeyan de wesiyeta bi teqwayê bike
4 – Di xutbeyekê de ayeteke ji Quranê bixwîne
5 – Di xutbeya paşîn de ji bawermendan re dia bike
Şertê xutbeyê heft in:
1 – Paqijiya ji her du bêdestnimêjiyan û ji pîsiyê
2 – Jipiyabûna ji kesê kare re
3 – Li peyheviya xutbeyan, li peyheviya ruknên wan û neveqetandina nimêjê ji
xutbeyan
4 – Amadebûna wê hejmara ku nimêja înê bi wan çêdibe
5 – Bi şêwazeke ku bi wan bide bihîstin dengê xwe bilind bike
6 – Xwendina her pênc ruknan bi zimanê erebî
7 – Nuximandina ewretê
الخطبة الأولى
اَلْحَمْدُ للهِ نَحْمَدُهُ وَنَسْتَعِينُهُ وَنَسْتَغْفِرُهُ وَنَعُوذُ بِاللهِ مِنْ شُرُورِ اَنْفُسِنَا وَمِنْ سَيِّئَاتِ اَعْمَالِنَا* مَنْ يَهْدهِ اللهُ فَلاَ مُضِلَّ لَهُ وَمَنْ يُضْلِلْ فَلاَ هَادِىَ لَهُ* نَشْهَدُ اَنْ لاَ اِلهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ وَنَشْهَدُ اَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُولُهُ* اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَاَصْحَابِهِ اَجْمَعِينَ* اَمَّا بَعْدُ فَيَا عِبَادَ اللهِ! اِتَّقُوا اللهَ وَاَطِيعُوهُ* اِنَّ اللهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ* قَالَ اللهُ تَعَالَى فِى كِتَابِهِ الْكَرِيم.ِ اَعُوذُ بِاللهِ مِـنَ الشَّيْطَانِ الرَّجِيــمِ* بِسْــــمِ اللهِ الرَّحْمَـنِ الرَّحِيم
الخطبة الثانية
اَلْحَمْدُ للهِ حَمْدَ الْكَامِلِينَ وَالصَّلاَةُ وَالسَّلاَمُ عَلَى رَسُولِنَا مُحَمَّدٍ اْلأَمِينِ وَعَلَى آلِهِ وَاَصْحَابِهِ اَجْمَعِينَ* اَمَّا بَعْدُ فَيَا عِبَادَ اللهِ! اِتَّقُوا اللهَ وَاَطِيعُوهُ* اِنَّ اللهَ مَعَ الَّذِينَ اتَّقَوْا وَالَّذِينَ هُمْ مُحْسِنُونَ* وَتَعْظِيمًا لِنَبِيِّهِ وَتَكْرِيمًا لِصَفِيِّهِ قَالَ عَزَّ وَجَلَّ مِنْ قَائِلٍ مُخْبِرًا وَآمِرًا* اِنَّ اللهَ وَمَلَئِكَتَهُ يُصَلُّونَ عَلَى النَّبِيِّ يَا اَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِيمًا.
اَللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا صَلَّيْتَ عَلَى اِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ اِبْرَاهِيمَ اِنَّكَ حَمِيد مَجِيدٌ.
اَللَّهُمَّ بَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِ مُحَمَّدٍ كَمَا بَارَكْتَ عَلَى اِبْرَاهِيمَ وَعَلَى آلِ اِبْرَاهِيمَ اِنَّكَ حَمِيدٌ مَجِيدٌ.
اَللَّهُمَّ ارْضَ عَنِ اْلاَرْبَعَةِ الْخُلَفَاءِ* سَيِّدِنَا اَبِى بَكْرٍ وَعُمَرَ وَعُثْمَانَ وَعَلِىٍّ ذَوِى الصِّدْقِ وَالْوَفَاءِ وَعَنْ بَقِيَّةِ الْعَشَرَةِ الْمُبَشَّرَةِ وَآلِ بَيْتِ الْمُصْطَفَى وَعَنِ اْلاَنْصَارِ وَالْمُهَاجِرِينَ وَالتَّابِعِينَ اِلَى يَوْمِ الْجَزَاءِ* اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِينَ وَالْمُؤْمِنَاتِ وَالْمُسْلِمِينَ وَالْمُسْلِمَاتِ اْلاَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلاَمْوَاتِ بِرَحْمَتِكَ يَا اَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ* وَسَلاَمٌ عَلَى الْمُرْسَلِينَ وَالْحَمْدُ للهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. عِبَادَ اللهِ!
اِنَّ اللهَ يَأْمُرُ بِالْعَدْلِ وَاْلإِحْسَانِ وَاِيتَاءِ ذِى الْقُرْبَى وَيَنْهَى عَنِ الْفَحْشَاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْيِ يَعِظُكُمْ لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ.
[1] El-Cumu’ 9.
[2] Ebu Dawud 1067.
[3] Mislim 865.