Kurd Araştırmaları Dergisi – 2

1. Barış Ünlü: Türklük Asıl Krizi Şimdilerde Kendi İçinde Yaşıyor!
   Söyleşi: Fırat Aydınkaya 6-17
2. Kürdistan’da Fanon Etkisi
   Ramazan Kaya 18-30
3. Qonaxa ‘xwebûnî’yê: Kovara Hawarê
   Dilawer Zeraq 31-56
4. 1960’larda Kürdistan Özgürlük Mücadelesi ve Anti-Sömürgeci Gramerin Oluşumu
   Adnan Çelik 57-86
5. Mimetik Sömürge
   Zozan Goyi 87-104
6. در. مه‌ریوان وریا قانع: دین دەشێت بەشێکیش بێت لە خەبات دژ بە ستەمگەریی و داگیکردن
   چاوپێکه‌وتن / مسته‌فا زه‌نگین 105-111
7. Özerk Yönetimlerde Yargı: Kürtler İçin Dersler
   Derya Bayır 112-143
8. Kolonyal Hezeyanlar
   Jînda Zekioğlu 144-149
9. Beyaz Perdedeki Leke
   Apo Kıran 150-164
10. Kürt Sineması’nın Kodları ve Örnek Film İncelemesi
    Soner SERT 165-188
11. The Impact Of The Peace Process On Four Kurdish Publishing Houses In Istanbul
    Tofan Sünbül 189-208

Merhabalar,

Yaklaşık 4 aydan sonra dergimizin ikinci sayısı ile yine misafiriniz olmaya geldik. Kuşkusuz iyi ve hoş bir misafirperverlik göstereceğinizi biliyoruz. Evet, uzun ve biraz da yorucu bir maratondan sonra buradayız. İlk sayımızda “Kürdistan’da İdeoloji” konulu bir dosya ile kapınızı çalmıştık. Bu ikinci sayımızda ise, Kürt ulusu ve Kürdistan ülkesi için çok özel bir mevzu olan “Sömürgecilik Ve Kültürel İkditar” dosyası ile varız.

Kürdistan ülkesinin sömürge bir ülke oluşunun her anlamıyla sömürgecilik tarihi ile eşzamanlı olduğu söylenebilir. Vaktinde Osmanlı ve Pers gibi iki imparatorluk arasında bölünmüş iken, son yüz yıldan fazla bir süredir de dört devlet tarafından sömürge politikaları ile dört parçaya bölünmüştür. Dolayısıyla Kürt ulusunun ve Kürdistan ülkesinin mevcut sosyopolitik halinin realitesini anlamak, kavramak ve idrak etmek için ihtiyaç duyulan temel epistemik teçhizatlanma, Kürdistan’daki sömürgecilik gerçekliğini ve onun emrine amade bir şekilde muvazzaf kılınan kültürel alanı deşmek ve irdelemek ile mümkündür. Peki genel olarak sömürgecilik meselesini deşmenin, fikri ve teorik bir mesele olarak sürekli hazır ve nazır tutmanın getirisi ve ehemmiyeti nedir?

Cevap olarak, tıpkı Frantz Fanon’un Yeryüzünün Lanetlileri kitabının “Şiddet Üzerine” başlıklı ilk bölümünde sömürgesizleştirmeden bahsederken dediği gibi, sömürge halimizi anlama adına meseleyi “bir tür kökünden kazıma” arzusudur. Ya da Jean-Paul Sartre’ın aynı kitaba yazdığı önsözde ifade edişiyle, bizi “kendine gelen insan” yapacaktır, sömürgecilik meselesi ile yüzleşmek. Kürt ulusunu ayakta tutamamanın; direniş ve mücadele hissiyatını ve arzusunu süreklileştirememenin ve Kürt ulusu nezdinde hakkıyla gerekli kılmanın ve meşrulaştırmanın üstesinden bir türlü gelememenin belki de en temel nedeni, sömürgecilik meselesini olması gerektiği gibi tartış(a)mıyor ve irdele(ye)miyor oluşumuzdur. Sömürgecinin sömürgeleştirdiği, bizim “Kürdistan” dediğimiz fiziksel bir alan olarak salt bir “toprak parçasından/coğrafyadan” ibaret değildir. Sömürgeci daha ağır bir şey yapmakta bize: Tüm aygıtları ve mesaisiyle ruhumuzu, bilincimizi, benliğimizi, bedenimizi sömür(geleştir)mektedir. Bunu da dil, din, sanat, edebiyat, sinema, eğitim, müzik, bilim gibi “kendi” kültürel aygıtlarıyla “bizim” olan kültürel alan ve unsurları sömür(geleştir)erek yapmaktadır. Fanon’dan mülhemle, sömürgeci bu şekilde bir nevi bizi “sömürge” olarak yaratmakta ve yaratmaya devam etmektedir. Sömürge gerçekliğimizin bilincinde ve farkında olup, ona göre antikolonyalist bir tavır ve duruş sergileyebilmekle ancak, ulus olarak kendi ahlak kurallarımızı ve değerlerimizi yaşayabilme; bedenimizi ve bilincimizi sadece bize uygun amaçlar uğrunda kullanabilme (Stokely Carmichael, 2019) ve Steve Biko’nun “Siyah güzeldir” sözünden ilhamla, “Kürtler bir ulustur” diyebilme imkanını elde ederiz.

Kürt Araştırmaları Dergisi olarak bu sayımızı “Sömürgecilik ve Kültürel Hegemonya” mevzusuna ayırmamızın aciliyeti de, bahsettiğimiz durumdan ileri gelmektedir. Bu sayıda neredeyse hepsinin doğrudan dosya ile ilgili olduğu toplam dokuz makale ve iki söyleşi bulacaksınız. Makaleler ve söyleşiler sinemadan edebiyat ve dile, dinden eğitime, yerel ve özerk yönetimlerden yayıncılığa kadar birçok mevzuyu işlemektedir. Söyleşilerden biri meşhur “Türklük Sözleşmesi” kitabının yazarı Barış Ünlü ile, diğeri de Amsterdam Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan Prof. Merîwan Wirya Kanie ile yapılmıştır. Makaleler ise Dilawer Zeraq, Soner Sert, Apo Kıran, Adnan Çelik, Zozan Goyî, Ramazan Kaya, Derya Bayır, Jînda Zekioğlu ve Tofan Sümbül gibi isimlerin değerli kalemlerinin ürünüdür. Belirtmek gerekir ki, Dilawer Zeraq’ın Hawar Dergisi çerçevesinde yazdığı makale Kürtçe’nin Kurmancî lehçesi ile kaleme alınmıştır. Hakeza Merîwan Wirya Kanie ile yapılan söyleşi de Kürtçe’nin Sorani lehçesi ile dergide yer almaktadır. Bunun haricinde Tofan Sümbül’ün imzasını taşıyan Kürt yayıncılığı üzerine olan çalışma ise İngilizce’dir. Diğer tüm çalışmalar Türkçe olarak kaleme alınmıştır.

Bu sayı ile Kürt ulusunun sömürgecilik ve buna bağlı olarak kültürel iktidar ile ilgili fikri ve teorik hanesine bir artı eklemeyi murad ediyoruz. Doğrusu söylemek gerekirse, “Sömürgecilik Ve Kültürel Hegemonya” başlıklı bir mevzu Kuzey Kürdistan literatüründe yok denilecek kadar az işlenmiştir. Umarım bu sayımız ile bu boşluğu doldurmaya katkı sunabilmiş oluruz.

Son olarak bu değerli sayının vücut bulmasında emeği geçen herkese şükranlarımızı sunarız. Sayıyı okuyacak, okunmasına ve yayılmasına vesile olacak değerli okuyucularımız ve takipçilerimize de, tabii ki.

Takdim bizden, takdir sizden. Hürmet ve muhabbetle.

Sayı Editörü

Kürd Araştırmaları e-Dergi
Sayı: 2 • 2020 Şubat

Yayın Kurulu

1. Cemal Ozkahraman
2. Deniz Çifçi
3. Derya Bayır
4. Dr. Shahin Ranaie
5. Ekrem Malbat
6. Eyüp Kerimi
7. Fırat Aydınkaya
8. Hatice Kılıç
9. İbrahim Melezade
10. İrfan A. Azeez
11. İsmet Yüce
12. Janroj Yılmaz
13. Kemal Suleymani
14. Mesut Yeğen
15. Mukadder Bana
16. Mustafa Zengin
17. Mücahit Bilici
18. Ömer Paçal
19. Ramazan Kaya
20. Tahir Baykuşak
21. Tuncay Şur

Mizanpaj ve Kapak Tasarım
Ridwan Xelîl
ridwanxelil@gmail.com

Yayın Türü
Süreli Yayın e-Dergi

İletişim
www.kurdarastirmalari.com
kurdarastirmalari@gmail.com