3 Pirs 3 Bersiv – Şêx Zelala ji Fînê (Jin û Ziman)

2. Çima jin xwe ji zimanê kurdî dur digrin?

Li ser pirsa dûyemîn jî dikarim bêjim ku nexêr, tiştek wisa tune! Yanê jin xwe ji zimanê kurdî dûr nagire. Awayekî sîstematîk ji ziman tê dûrxistin. Ji aliyê mêran ve û ji aliyê civakê ve û ji aliyê pergala dînî û çandî ve. Ev tev dibin yek û jinê ji zimanê zikmakî û heya ji jiyana sosyal jî dûr dixin.

Çawa dikin?
Jin, li gorî fikra civakê tu caran nikare bigihîje asta mêran an jî her tim ji wan kêmtir e. Û dema ku kesek hem kurd be û hem jî jin be li ser erdnîgariya tirkîyeyê û Kurdistanê û li gelek deverên cihanê wê her tim ji mêr kêm û kêmtir be.

Jin ji bo ku dixwazin statûya xwe piçekî bilind bikin berê xwe didin zimanê desthilatdar. Ji ber ku tê bawer kirin, heke mirov bi zimanê desthilatdar xeber bide wê asta xwe pêştir bixe. Ne ku dibêjim rast e lê hiş wisa qebûl dike. Ji ber ku pergala civakê û ya malbatan vê “rastiyê” di mejiyê jinan de nexşandine. Yên li gorî vê yekê tevnegeriyane jî êşiyane û ew êşa wan jî ji jinên din re bûye tirs û xof û lewma wêrekiya wan şikestiye.

Dema ku keçek yan jineke kurd dixwaze tiştekî bike her kes dikeve navbera wê û wê tevgerê ku bi sernekeve. Mînakeke hêsan û bi zimanê gel bidim. Dema ku ez dixwazim tiştekî bikim rasterast ji min re dibêjin; neke, eyb e, şerm e, tu keçik î, tu yê bi serê xwe yê keçik kêrî tiştekî neyî, dema zewicî çi dixwazî bike lê heya li mala bav bî neçar î mîna me bijî û wd. Ji tevan bêhtir hevoka “tu keçik î” min diêşîne. Ji ber ku heman tiştî tu caran ji mêran re negotine û zayenda wan ji bo wan nexistine astengî. Ev tişt bi tenê ne hevok in. Ev tev dîwar in û dikevin navbera min û serkeftina min. Ev tev dibin astengî ku ez xwe tev nedim. Ev tev dibêjin, tu jin î û ji ber ku jin î jî kêrî tiştekî nayî. Rastî ne wisa ye lê ka kî guh dide rastiyan.

Mînakeke din jî bidim. Em çend hevalên jin li ser tora civakî hewl didin ku ji bo zimanê kurdî tiştan bikin lê roj tune ku li hemberî me û zayenda me bê edebî nayên kirin. Roj tê dijûnên zayendî dikin, roj tê peyamên bê edeb dişînin. Gelek hevalên jin ji ber vê tirsê yan bi navên mêran hisaban vedikin û yan jî bi navên zarokên xwe yên “kurik”. Di nava van salan de hama hezar caran daxwaza zewacê bi min kirine ku rûyê min jî qet nedîtine û dizanin ez ne ji bo kesayeta xwe li ser tora civakî me jî. :-/ Ji bo em aciz bibin û dev ji vê xebatê berdin çi ji wan tê dikin. Yên herî qenc û nîyetbaş jî dema peyama dişînin dibêjin; keko, bira, biro û wd.

Çima? Ji ber ku li gorî mejiyê wan jin nikarin xebateke wisa bikin. Xebat baş be xwediyê xebatê jî bi tenê dikare mêr be. Li gorî wan jin bi tenê ji boyaxkirina neynûkan û ji şîrdayîna zarokan fêm dikin. Ev tev pirsgirêkên civakî, pergalî û ji aliyekî ve jî çandî û dînî ne. Hêvîdarim ku bêne çareserkirin.

Derbar Çand Name

Check Also

Rêzimana Dîwana Melayê Cizîrî

Destpêk Yek ji lêkolînên ku cihê wê di lêkolînên kurdolojiyê da bi giştî û di …

Leave a Reply