Ka hela em binerin bê ev navana ji kû tên? Gelawêj-Venûs yan jî Zuhre. Di mîtande bi gelek navan hatiye naskirin. Di mîtolojîya Asurîyan de “Înanna” dî a Farsade “Anahîta” yan jî “Nahid” di a Yewnana de “Afrodît” û wekîdin stêrka Venûs û Meryem tê bi navkirin. Sterka Şivanan jî navê wêyi sosrete. Çima weke “Cêwîyê Dinyê” tê naskirin? Ezê …
Hezîran, 2016
-
10 Hezîran
CO2 ya atmosferê gihiştiye asteke xeter
Ji ber zêdebûna asta karbondîoksîta (CO2) di atmosferê de, gazên serayê gihiştin asta rekorê. Li gorî rapora ku hatiye weşandin, rêjeya karbondîoksîtê di 30 salî de cara yekem bi awayekî cidî zêde bûye. Rêxistina Meteorolojiya Cîhanê (WMO) bultena salane weşand û li gorî bultenê rêjeya karbondîoksîta atmosferê, ji beriya şoreşa sanayiyê ji sedî 142 zêdetir e.Di çarçoveya Bultena Gaza Serayê …
-
4 Hezîran
Hebûna kurdan bi ziman ve girêdaye!
Ji ber ku zimanzanê kurd ê navdar Celadet Alî Bedirxan di 15’ê Gulana 1932’an de govara Hawarê bi tîpên latînî weşand, ji 2006’an vir ve 15’ê Gulanê weke “Cejna Zimanê Kurdî” tê pîrozkirin. Lewma di seranserê hefteyekê de ji aliyê saziyên kurd gelek panel û çalakî tên lidarxistin, gelek daxuyanî tên weşandin. Bi rastî keda Celadet û rêhevalên wî di …
-
3 Hezîran
Balavîgewrika Deştî
Meznatî û kelwaş: 17 cm dirêj e. Salox: Ji milê piştê ve gewrekî bi ser zerî ve ye. Banê serî, gîxên reşên zirav û pêtî lê ne. Birûyeka pana sipîve di ser çavan re ye, ji binî ve spîve ye, yan gewrekî vekirîyê sade û bara pitir bê pinî ye (bi têjikînî ser û pişt û sing ravrav in), spîlka …
-
2 Hezîran
Li Ser Giringiya Zimên Hin Gotin û Helbest
Helbet ziman ji bo neteweyan tiştê herî girîng e. Neteweyên zimanê xwe ji bîr kirine, ji holê rabûne. Ji ber vê çendê jî divê em çand û zimanê xwe tu carî ji bîr nekin. Min li ser girîngiya zimên ji we re hin gotin, helbest berhev kirin. Kerem bikin û bixwînin: “Bi kurdî dijîm, bi kurdî dimirim Bi kurdî …
Gulan, 2016
-
30 Gulan
Darkokeyê Şamî
Meznatî û kelwaş: 23 cm dirêj e. Salox: Alek spî ye û enî spîyekî gewirve ye. Gîxeka reş ji liẍavokan dest pê dikit û bi teniştên heftikê de diçit, heta digehite ser qaneka sêgoşe ya reş, ku li herdu teniştên stûyî ye, gîxa jêgotî heta herdu teniştên singî diçit, dûmahîya banê serê wî, li dev yê nêr, qurmiz e û …
-
24 Gulan
Munaqeşeyê lehçe û ziwanî de problemî
Munaqeşeyo ke derheqê “lehçe” û “ziwanî” de beno, yan zî rasterast ma vajin derheqê “zazakî” û “zazayan” de beno, newe yo. Tarîx de ma rastê munaqeşe yan fikrêkê winasî nêbenê. Xora no munaqeşe delîlanê tarîxî ser o nêbeno. Ancî kulturî ser o, nasnameyî ser o; xohîskerdiş, xonamekerdiş û xotarîfkerdişê şarî ser o zî nêbeno. Hîna zaf kategorîzekerdişê ziwanî ser o …
-
22 Gulan
Werin Em Stêrkan Nasbikin
Stêrk ji hêza xwe wek goyekî ja gazê ronahî dide, di hundirê wê de reaksiyona atomî pêk tê û tîrêj jê peyda dibin. Bi gelemperî di hundirê wê de hîdrogen di bin pestan û zora reaksiyona atomî de dibe hêliyûm. Radeya germahî û ronahiya wan li gor mezinahiya wan e. Roja me jî stêrkek e û ji ber ku ji …
-
20 Gulan
Kadiz/Milkway (Samanyolu)
Navê Galaksîya meyi. bi rasti Tirka ji li gor nav, dizî kirine û ji Kurdî vergirtîn û navê wê kirin samanyolu! Bi Kûrtasî ezê ji wer bahsa çîroka wê bikim. Dibêjin di demekê de hin kes çûbûn dizya kadîna Xweda. deme kû kaya wî kirin kîsa û revîyan,kîsê wan bi qûlbûn û kaya wan rêz bû li ser asîman. Piştre …
-
20 Gulan
Lêza Tîrêj-Zeman û Mêsafeyên Bêdawî
Leza tîrej çiye? Ya jî çi hewce kir kû ev têge(qewram) derkevîn hole? Bi rastî yekser ji ber mesafeya di navbera gerstêrk-stêrk û galaksîyan hewcekir kû derbikeve. Yani ewqasi bi ecêb dûrî hevîn kû aqlê me belawela dike. Tirêj anjî şewq ewqas bi leze kû heta anha em bi ti awayî nikarin bîghêjin leza wê. Ji bo kû materyalek bighêje …