Tag Archives: astronomî

Adar, 2022

18 Adar
Pirsên Herî Mezin Ên Gerdûnê

1.Gerdûn bi çi awayî hat avakirin? Em dizanin ku gerdûn bi Teqîna Mezin (Big Bang) hat avakirin. Lê divê Teqîna Mezin bi rastî jî wek „teqineke mezin‟ neyê hişê kesî. Dema meriv Big Bangê mîna bombeyeke li fezayê teqiyaye û her der belawela kiriye xeyal bike îş tevlîhev dibin. Lewre feza piştê Teqîna Mezin hat avakirin. Yanî gerdûn li gorî …

1 Gulan
Mertala Dinyayê: Qada Manyetîk

Bi sedsalan e mirov bi pusûlayê dikevin rêya û li gor wê berê/alîyê xwe dibînin. Bi taybetîkeştî/gemî dema di behrê de diçûn û li dora wan ji xeynîavê tiştek xuya nedikir pusûlayêrêya wan ronî dikir û li gor wê dizanînbi kîjan alî ve diçin. Di sedsala 17 an de hat fêhmkirin ku dinya weke meqnetîzê ye û pusûla herdem berê …

12 Nîsan
Jîngeha derveyî dinyayê

Jîngeha derveyî dinyayê: Îstasyona Fezayê ya Navneteweyî/ÎFN (International Space Station – Uluslararası Uzay İstasyonu) Îstasyona Fezayê ya Navneteweyî û li pişt dinya xuya dike. Di sedsala dawî de mirovahiyê di hêla fezayê de pêşketinên gelek mezin pêk anîn. Êdî jîyana li fezayê yan jî li gerestêrkek din nêzîktirî me ye. Bêguman ev tiştek zehmet e lê xebatên tên kirin jî …

10 Hezîran
Miqrob Li Behramê Jî Kari Bijî

Mîkro Organîzmayên Behramê ! Jî hebûna însana de heta anha em li bersivekê digerin. Gelô em jî ku hatine û em derin ku? Dema me bersiv li ser rûyê erdê ne dît me berê xwe da asîman. Her çiqas lêkolîn, texmîn û ceribandînên bê hesap hatibe kirin jî hîn me jiyan ji dervêyî vê dinyê nedîtîye. Behram(Marsa) bê guman gerstêrka …
5 Hezîran
Salnameya Çankîllo

Pêşî divê ez bêjim, Çankîllo cîhekî kevnar û arkeolojîke li Bakurê Rojavayê Şîlîyê ye. Mabed yanî cîhekî dînîye li navenda çole hatiye avakirin ji kevîran. Diwarên wê sipî bû û bi resma û renga hatibû neqişandin lê ew medenîyat anha nemaye û ew heybeta renga jêçûye. Medenîyetek kû em di heqê wan de tiştekî baş nizanin… Çankîllo li Başûrê Emerîka …
1 Hezîran
Albedo Çi ye Looo?

Albedo, bi kûrtasî teybatmendîya tiştekî an cismekî kû karibe şewqa hat ser wê bibiriqîne derve yê. Dereca albedo bi 0-1 ê tê nîşankirin. Di navbera 0-1’ê derece distînê belê tû carî tiştek nabe xwedî 0 û1 derece albedo. Ji ber kû tiştek tûneyê ku bê qusûr şewqê bibiriqîne an bi temamî bimêje. Gotina Albedo bi piranî di Astronomîyê de tê …

26 Gulan
Bi Xêra Curiosity Me Ev Jî Dît!

Jeolojîya Behramê wek zebeşekî da ber çavê me. Curiosity maşîneya me yî herî pêşketîye li ser axa Behramê û karên dîrokî dike. Wêneyên herî baş û delalî ji tebeqeyên jeolojîya Behramê(Mars) girt û şand dinyê. Bi rastî min got qey Çiyayê Mêrdînê ne. Wêne ji Kratera Gale yê ne û tebeqeyÊn li ser hev weke mirêkê xûya ne. De ka …
23 Gulan
Gelo Bi Çava Gerstêrk tên Dîtin ?

Erê bavô ma çawa nayên dîtin. Em dibînin û gelek caran jî em nizanin û em dibêjin qey stêrk e. Heger wun nizanibin û tû agahî di derheqê dîtina gerstêrka li cem we tunebe guhê xwe vekin û gûhdar bikin… bisekine, na na loooo ev nebû, çavê xwe beq bikin û bixwînin bixwînin. Di sîsteme me ye belengas, a tavê …
18 Gulan
Terraformîng – Erdkirin

Terraformîng, Erdkirin, Dinyakirin an jî Şikldan… wûn çi navî lê bikin bikin belê li gorî zanyarîyê tiştekî mûmkin e. Yanî tê ser wê wate yê kû wûn erdek miri kû li jîyan nabê bikin cîhekî serast bo jîyan a mirovan. Ev jî ji nişka de çê nabê û divê merc bi merc bi meşe. Bi rastî hîn di jiyan a …

1 Adar
Nasa Sîstemek Xwedî 7 Gerstêrk kişfand û Eşkere kir(Trappist-1)

Nasa bi xêra xebatên xweyî hûr û bikêr hatî sîstemek tavê bi tev 7 gerstêrkên xwe kişfkir. Çend roj berê bi coşek mezin hate eşkerekirin û gelek agahî jî li ser vê sîstemê da. Navê vê sîstemê kirin Trappist-1 e û xwedî 7 gerstêrke. Ji van gerstêrkan 6 ji wan gerstêrkên kevirîne û 3 jî ji wan di herema jiyanê …

Page 1 of 212 »