Li Kargehan Pirsgirêkên Stû-Navpiştê Ên Xebatkaran

Tevger, ji bo berdewamîya jîyanê çalakîyên girîng in. Çi ne ev çalakî?:  “Tevlivîn, zivirîn, lerizîn (cirifîn, ricifîn), meş, bazdan, avjenî…”

Tevger, bi gelemperî, bi hevkarîya masûlke û hestîyan pêk tê. Bi tevgerê re xwîn, gera xwe ya laşî didomîne. Ev jî tê wateya berdewamîya jîyanê.

Di laşê mirovên gihiştî da kêmzêde 206 hestî û 300 cot masûlke hene. Xebatkarên kargehan gelek caran li rastî nexweşî û pirsgirêkên masûlke û hestîyan tên. Bi taybetî jî xetereya li ser hestîyê piştê pir zêde ye.

Hestîyê piştê, di piştê da ji stû heta dûvikê didome. Bi navê zanistî Columna Vertebralis e. Ev jî bi kurmancî dibe “stûna bi movik”. Hestîyê piştê ne hestîyekî bi tenê ye. Ji stûna bi movik jî dîyar e ku ji movikan (vertebra) pêk tê. Hestîyê piştê 33-34 movikan di nav xwe da dihewîne. Movik, li gor cîyên xwe tên bi nav kirin. Herwiha di hestîyê piştê da 31 cot rehik (nerve, nervus) jî  hene.

Kî Ne Xebatkarên Kargehan?

• Bikarhênerên kompîturan
• Xwendekar/stajyer
• Nivîskar
• Karmend – karker
• Bijîşk, fîzyoterapîst, perestar, dermansaz, derûnnas…
• Mamoste
• Dirûnkar
• …

 

Pirsgirêk û Nexweşîyên Xuya Dibin

Pirsgirêkên hestîyê piştê (fitq, êş, qerimîna masûlkeyan, asêbûn û eciqîna rehikan û hwd.) pir çêdibin. Bi taybetî jî, ji ber giranî û barê zêde, xetere herî zêde li ser navê/navpiştê ye. Ji ber xemsarî an jî nezanîna xebatkar an jî karsazan jîyana mirov dikeve xetereyê. Herwiha ji alîyê aborî ve jî encamên giran derdikevin pêşîya karker jî, karsaz jî.

Pêşîlêgirtin û Başkirin/Terapî

Gelek nexweşî ne sernivîsên mirovan in. Mirov, bi piştgirî û baldarîyê dikarin xwe biparêzin. Armanceke sereke ya fîzyoterapî û rehabîlîtasyonê jî pêşîlêgirtina nexweşîyan û parastina laşî ye. Ji bo pêşîlêgirtina xetereyan xweparastin divê.

Ez ê bi kurtasî çend pêşnîyarîyan bikim lê ji kerema xwe re bi fîzyoterapîst û bijîşkên xwe bişêwirin.

Ji Bo Parastinê Hûn Dikarin Çi Bikin?

• Dema hûn rûniştin bila nigên/lingên we li erdê bin û pişt û navpişta we bi piştevanekê parastî bin.
• Divê maseyên we li rasta enîşkên we bin. Enîşk jî bila li ser maseyê be. Kompîtur jî divê li rasta çavên we bin. Divê stûyên rast, çavên we jî li hember bin.
• Dem hûn qerimîn rabin li ser xwe bigerin. Herin pêjgehê ji xwe re vexwarinekê bînin. Di van kêlîyan da hûn ê hinekî bi ser xwe da werin. Gelek agahîyên cuda hene lê ji her nîv saetê (30 xulek) carekê rabin li ser xwe bigerin.
• Di dema xebatê da xwe xwar nekin. Piştên xwe rast bikin.
• Barên giran ranekin û hilnegirin.

 

Fzt. Mustafa Önal

Fîzyoterapî û Rehabîlîtasyon