Esasên Dozê – 2

5-EM Û ÇAR SINIFAN LI HEMBERÎ HEV IN:

Em ji hemu însanan daxwaz dikin ku, bila li hemberî me ji van çar gruban yek bin.

a) Bawermend

Şîret û nesîhetên me li wan kesên ku bi doza me bawerî tînin, gotinên me tesdîq dikin, prensîbên me diecibînin, doza me bixêr dibînin û ên bi dil û yêqîn pê digrin ev e:

Hema tevlî me bibin, bi me re bixebitin ku bila hejmara mucahîdan zêde bibin. Bila dengê ên dawetî heqîyê dikin bilind bibe. Lewra tu qîmeta bawerîya bê emel tune. Ji bawerîya ku xwedîyê xwe di rêya xwe de feda nake de tu xêr tune. Misilmanên berê bi bawerîya xwe emel kiribun.

Selefên Salihîn ku Xwedê Teala hîdayet xistibu dilê wan, tabi’ê pêxemberê Xwedê bibun, bawerî pê anîbun û di rêya Xwedê de bi heqqî cîhad kiribun. Ji bo van zatan, mukafatekî Xwedê ê mezin heye. Evanan bi qasî mukafatên ku ên tabi’ê wan bune jî, wê bigîhîjin mukafatan jî.

b)  Ên Bêbiryar (Muteredditan):

Ên di derheqê me de hê negîhîştine biryarekî û ên fêr nebune ku gotinên me bi îxlas û bikêr e, li hemberî me bêbiryarin û di teredudêda ne.

Ji mirovên awa re şîretên me evin: dewamî bi me re hevdîtinan pêk bînin, ji dûr û nêz ve berhemên me bixwînin. Cemîyetên me zîyaret bikin û hûn û birayên me hev nasbikin.  Bi vî awayî –eger Xwedê miraz kiribe- tuyê şik û gumanên xwe têk bibî. Tuyê mutmeîn bibî. Ên berê te tabi’ê pêxember bubun jî bi vî awayî bê biryar bun û ew jî bi vî awayî tevgerîyan bun.   

c)   Menfaatperest:

Ji ên bi tenê ji bo menfaata maddî dixebitin û xîreta xwe ji bo berjewendîyên xwe xerc dikin û li rewşa kesî nafikirin re bersiva me ev e:  li qisûrê me nenêrin. Ji xêra Xwedê pêvtir tu mukafaatek tune. Wî jî ancax ên xwedî îxlas bi dest xwe dixin. Ji xêynî wan bi xelatî cennet heye. Vîya jî ên xwedî bawerîya heqîqî qezenc dikin.

Em di alîyê mal de xizan, di alîyê rûmet û şerefê de dewlemend in. Xwe qurbankirin û di rêya Xwedê de hemu tiştê xwe xerckirin edeta me ye. Daxwaza me riza Xwedê ye. Ew çi dostekî rind û çi alîkarekî rind e.

Eger Xwedê Teala dilê van menfaatperestan rohnî bike û  kabûsa temayîyê ji dilê wan derbixîne, wê fam bikin ku tiştên li cem Xwedê qebul dibin bixêrtire û dewamî ye. Wê ew jî bikeve nava artêşa Xwedê. Ji bona ku li axretê bigîhîje xelatên ku wê Xwedê bide, wê ji malê xwe yên vê dinya  derewîn serf bike.

“Ên li cem we xelas dibin. Lê ên li  cem xwedê bêdawî ye”

Eger ev zilam menfaatperesiya xwe bidomîne, înkar bike ku di canê wî de, malê wî de, dinya wî de, axîreta wî de, jîyan û mirina wî de heqqê Xwedê tune; Xwedê tu carî ne hewceyê yê awa ne.

Ew jî weka wan menfaatperestên dema bîat dikirin, bi şertê ku di piştî Resulullah (s.a.v) lîdertî ji wan re bimîne ye. Resulullah bi vê ayetî celîlê bersiva wan dabu: “

“Rastî ev e ku erd ê Xwedê ye. Wî ji evdê xwe kî re bixwaze dide wî. Aqûbeta rind, ji bo mutteqiyan e.”

d)  Ên Li Hember Disekinin:

Ên di derheqê me de di sûî zennê de ne, ancax bi berçavkên reş l ime dinêrin. Dema kala me dibe, bi derewên bêesil û gotinên ne rast diaxivin. Nikarin zora xirura xwe bibin û ji bawerîyên xwe yên batil vegerin. Ji bo mirovên awa duayên me eve:

Xwedayê min! Ji me û wan re heqîyê heq nîşande û tabîbuna heqîyê bike nisîb. Batilê batil bi me bide zanîn û me ji batilê dûr bixîne. Me û wan bigîhîne hîdayetê. Qebulbuna duayên me û pêkbuna hêvîyên me di destê Xwedê de ye. Xwedê Teala ji pêxemberê xwe re di derheqê vê gruba mirovan de ev ayetî celîle şandî ye. 
“Bi rastî tu kî bixwazî nikarî bînî ser hîdayetê. Lê Xwedê kî bixwaze tîne ser hîdayetê. Ew çêtir dizane ku kî dîgihîje hîdayetê.”

Em hêvî dikin ku ev însanana ber bi me de vegerin û bawerî bi doza me bînin. Li hemberî vana rewşa me, rêya ku Hz. Mustafa (s.a.v) nîşanî me dabu ye: “ Xwedayê min! Tu ummeta min effu bike. Lewra ew nizanin.”ev hedîs ji alîyê Buxarî, muslîm û îbn Mace hatîye rîwayetkirin.

Daxwaza me ewe ku  insanên ku li hemberî me ji van çar grubên ku me zikirkirîye yekê bin. Ji bo ku milleta Misilman mexsedên xwe îdraq bikin, rêya heq hilbijêrin û bigîhîjin hedefên xwe, dema di reya ku hilbijartine de gavên bi serkevtin hatiye û derbas buye.

Ketina xefletê, li pê heyalan çuyîn, îtaateka kor û tabîbuna her yekê ku diqîre ne wesfê Misilmanan e.

“(Ji wan re) bibêje: “Eger bavê we, zarokên we, xuşk û birayên we, jinên we, eşîra we, malê we bi dest xwe xistiye, tîcareta ku hûn ji ziyana wê ditirsin û xaniyên ku hûn qîma xwe pê tînin, ji we re ji Xwedê, Pêxemberê wî û ji cîhada di rêya Xwedê de şêrîntir bin, êdî heta emrê Xwedê Teala tê bisekinin. Xwedê, civata fasiqan nagihîne hîdayetê.”

Doza me tu carî ji Xwedê re şirîgatîyê qabul etmez. Lewra ew li ser esasê ku Xwedê “yek” bi tenê naskirinê hatiye avakirin. Ancax ew kesên ku dikarin di rêya Xwedê de xwe feda bikin doza me bijîn. Ên nikarin ji binê vîya rabin jî wê ji xêrên mucahîdan mahrum bibin. Wê bi ên ji cîhadê şunda mane re bijîn. Wê Xweda ji bo doza xwe di şuna mirovên awa de milletek din derbixîne.

 

Hesen El Benna / Werger: Fikrî Amedî

Jêrenot: Ev werger di kovara Ozedonuş’e hejmara 4. de hatiye weşandin