Pirsgirêkên ku ji ber bêxewîyê derdikevin çi ne?

Heke hûn bi berdewamî bêxewîyê dikişînin, ew dikare bibe sedema pirsgirêkên tenduristiyê yên cidî. Ji 17 heta 19 saetan hişyar mayîn dikare bandorên neyînî li tenduristiya we bike, nemaze di demek kurt de.

Bêxewî, ku di demek kurt de rojane dibe sedema pirsgirêkên wekî westandin û qelsbûnê, dikare pirsgirêkên laşî û derûnî, nemaze krîza dil an pirsgirêkên têkildarî bîranînê di demek dirêj de derxe holê. Li vir pirsgirêkên ku bêxewî dibe sedem hene:

Bêxewîtiya we cidî ye?

Dema ku hûn nekarin bi hêsanî xewkevin an jî di xew çûyina we de zehmetiyek hebe, dibe ku hûn raste problema bi bêxewî re rû bi rû ne. Her kes di demekê de di xew de tengahiyê dikşîne. Lêbelê, heke ew ji 3 mehan zêdetir heftê sê caran dubare bike, hûn dikarin binirxînin ku di we de pirsgirêkeke bêxewî ya kronîk heye. Dema ku hûn bi rewşek weha re rû bi rû ne, divê hûn bi doxtorê xwe şêwir bikin.

Jihalketîbûn

Ew ji hesta westiyayî an jî hîskirina mîna ku pir enerjî tunebûnê cûda ye. Hestiya jihaldeketîbûn dema ku ewqas zêde çêdibe ku ew bandorê li kar an jîyana malê dike û hûn di nav rojê de tengasiyê digirin. Ew wekî yek ji bandorên hevpar ên bêxewî ya kronîk diyar dike. Carinan ew dikare bi serêş, gêjbûn, an êşa masûlkeyên an qelsbûnê were hîs kirin.

Pirsgirêkên rewşa gîyanî

Yek an du şev xewek kêm dikare we aciz bike. Lê ceribandina demên dirêj ên windabûna xewê dikare bibe sedema hestên mezintir û we bêtir hêrs an jî xemgîn bike. Ji ber vê yekê, bêxewîya kronîk dikare bi demê re bibe sedema nexweşiyek moodê wekî depresyon an fikarê. Lêkolîn nîşan didin ku kesên ku ji bêxewiyê diêşin ji yên bê xew pênc qat zêdetir îhtîmala depresyonê de ne.

Stres

Li gorî Komeleya Psîkolojîk a Amerîkî, mezinên ku şevê ji 8 saetan kêmtirî radizên, ji yên ku dirêjtir radizên bêtir nîşanên stresê nîşan didin.

Performansa mêjî

“Mijê mêjî” ya ku hûn pê dihesin ji ber ku yek an du şev baş nakevin xew, dikare bi demê re girantir bibe. Nexweşiyên xewê yên wekî bêxewiya kronîk; Ew dikare bîranîna tiştan, baldarbûnê û girtina biryarên rast dijwar bike. Lêkolîn nîşan dide ku di şevekê tenê 5 demjimêran xew dikare bibe sedema dadwerî û tevgerên xeternak tenê di nav hefteyekê de.

Qelewbûn

Bi rêkûpêk razana kêmtir di şevekê de ji 7 saetan dikare qelewbûna we zêde bike. Zanyar difikirin ku ev dibe sedema windabûna xewê ku bandorê li hormonên ku hestên we yên birçîbûn û têrbûnê kontrol dikin. Kêmbûna xewê ya demdirêj dikare we bixe ber xetera qelewbûn û pirsgirêkên tenduristiyê yên mîna şekir, tansiyona bilind û nexweşiya dil.

Nebûna eleqeya ji bo jiyana cinsî

Bêxewiya kronîk dikare bandorê li hormonên ku seksê kontrol dikin, mîna testosteronê bike. Di dema xewê de laşê mirov testosteronê çêdike. Lêkolîn nîşan dide ku windakirina xewê di nîvê duyemîn ê şevê de asta testosteronê di sibehê de pir kêm dike.

Sîstema parastinê qels dike

Dema ku hûn di xew de, laşê we proteînên ku ji we re li hember nexweşî û iltîhaba diparêzin werdigre. Bêxewîtiya kronîk dikare bandorê li vê pêvajoyê bike. Di heman demê de ew dikare antîpot û hucreyên ku ji laşê we re dibe alîkar ku bi enfeksiyonê re şer bike jî kêm bike. Lêkolîn nîşan didin ku kesên ku xewekê baş nakşînin, heke li dora xwe yekî ku vîrusek heye, wek serma an grîpê, bêtir nexweşiyê digrin.

Nexweşîya şekir

Bi rêkûpêk windakirina xewê dikare bandorê li şekirê xwîna laşê we bike. Ev di encamê de rîska weya diyabetê zêde dike. Lêkolînek nîşan dide ku mezinên ku rojê 5 saetan kêmtir radizin 2,5 carî ji wan kesên ku 7-8 saetan radizên zêdetir bi nexweşiya şekir dikevin..

Nexweşiyên dil

Bêxewiya kronîk jî dikare bibe sedema pirsgirêka dilê we. Di lêkolînek de, xewek pir hindik tenê di şevekê de bi tansiyona xwînê bilindtir di zilamên tendurist de têkildar bû. Ger ev pir caran biqewime, ew dikare zirarê bide damarên we yên bi tansiyona bilind û bibe sedema ku dilê we dijwar bixebite da ku xwînê li dora laşê we derxe. Ji ber vê yekê ew dikare xetera weya krîza dil an têkçûna dil zêde bike.

Rîska qezayê

Dema ku di we  de bêxewiya demdirêj hebe îhtîmalek mezin heye ku hûn bibin sebeba qezeyan. Ev bi piranî ji ber pirsgirêkên westayî û berhevdanê yên ku bêxewî dibe sedem. Di lêkolîna ku li ser zêdetirî 900 ajokarên kamyonan pêk hat, kesên ku bêxewî bûn hema hema du caran îhtîmala qezayê zêde hebû.

Çavkanî: Brunilda Nazario. “Bêxewî çawa dikare bandorê li tenduristiya we bike”. Ji https://www.webmd.com/sleep-disorders/ss/slideshow-chronic-insomnia-health-impacts hatiye standin. (21 Adar 2022).