Nexweşiya kezeba rûnbûyî

Kezeba rûnbûyî rewşa kombûna zêde ya rûnê di şaneyên kezebê de vedibêje. Ev rewş bi faktorên wekî adetên xwarina netendurist, vexwarina zêde ya alkolê, qelewbûn, şekir, asta trîglîserîdên xwînê yên bilind, zêdebûna kîloyên bilez an sendroma metabolîk ve girêdayî ye.

Kezeba qelew dikare du celeb be:

1. Nexweşiya kezeba rûnbûyî ya bê alkol (NAFLD): Ew kezeba rûnbûyî ye ku ne ji ber bikaranîna alkolê ye. Ew pir caran bi qelewbûn û sendroma metabolîk ve girêdayî ye. NAFLD bi gelemperî asîmptomatîk e, lê dema ku ew pêşve diçe xetera zirara kezebê û iltîhaba (steatohepatitis) heye.

2. Nexweşiya kezeba rûnbûyî ya alkolî (AFLD): Ji ber bikaranîna alkolê kezeba rûnbûyî ye. Vexwarina zêde ya alkolê dikare bibe sedema rûnên di kezebê de. AFLD dikare pêşve bibe û bibe sedema iltîhaba kezebê û pêşkeftina sîrozê.

Nîşaneyên kezeba rûnbûyî bi gelemperî sivik in an jî qet nîşan nadin. Lêbelê, dibe ku hin kes nîşanên wekî nerehetiya zik, xesesîyeta li devera kezebê, westandin, kêmbûna kîloyan an jî windabûna şêtbûnê bibînin.

Dermankirina kezeba rûnbûyî li ser tespîtkirina sedema bingehîn û guhertinên şêwaza jiyanê disekine. Li vir çend rêbazên dermankirinê hene:

1. Xwarina Tendurist: Veguherîna parêzek kêm rûn û fîber zêde ji bo windakirina kîloyan û piştgirîkirina tenduristiya kezebê girîng e. Xwarinên bi şekir û pêvajoyî sînordar bikin, û parêzek ku tê de fêkî, sebze, dexl û rûnên saxlem dihewîne hilbijêrin.

2. Çalakiya fizîkî: Werzîşkirina bi rêkûpêk dikare di warê kêmkirina kîloyan û başkirina metabolîzmê de bi fêde be. Her hefte bi kêmî ve 150 hûrdeman werzîşên aerobîk ên bi giraniya nerm bikin hedef.

3. Sînordarkirina Vexwarina Alkolê: Ger we de nexweşiya kezeba rûn a alkolî hebe, girîng e ku hûn alkolê bi tevahî berdin. Di rewşa NAFLD de, tê pêşniyar kirin ku vexwarina alkolê kêm bikin an bi tevahî rawestînin.

4. Rêvebirina Mercên Bingehîn ên Dermanbar: Ger şert û mercên bingehîn ên wekî diyabet, obezîte an asta trîglîserîdên xwînê yên bilind hebin, girîng e ku meriv van şertan bi rêkûpêk bîne cih..

Ji ber ku kezeba rûnbûyî dikare ber bi pirsgirêkên cidî yên tenduristiyê ve biçe, girîng e ku hûn bi bijîşkekî re şêwir bikin û plansaziyek guncan û dermankirinê bistînin. Bijîjk dê dîroka bijîjkî ya we binirxîne, muayeneyek laşî bikê û, ger hewce bike, testên din an jî rêbazên wênekêşandinê(tomografî, rontgen, …) nû ferman bike.

Çandname