Etîka Ragihandinê

Etîka Ragihandinê, Etîka Bikaranîna Kompîturê (Computer Ethics)

Beşeka felsefeyê ye û di cîhana ragihandinê (kompîtur) de, li tevgerên mirovan vedikole. Di warê etîka ragihandinê de, kesên wekî Luciano Floridi û Michael Davis, girîng têne dîtin. Etîka ragihandinê mijarên wekî hackervanî, parvekirina dosyeyan, demokrasiya li ser internetê û lîsansên ragihandinê jî digre nava xwe.

 

Ji aliyê Enstitûya Etîka Kompîturê (Computer Ethics Institute) ve çend prensîpên bikaranîna kompîturê hatine destnîşankirin:

• Kompîtur, ji bo armancên xirab nikare were bikaranîn û tu kes, nikare bi rêya kompîturê zerer û ziyanê bide xelkê.
• Nabe ku meriv xebatên kompîturan yên kesên cuda, tevlîhev bike.
• Di pergala kompîturî de, nabe ku meriv dosyeyên xelkê tevlîhev bike.
• Ji bo dizîkariyê, nabe ku kompîtur were bikaranîn.
• Bi riya kompîturê, zanayiyên derew nikarin werin belavkirin.
• Meriv heqê wê nede, nikare bernameyekekompîturê bikar bîne.
• Çavkaniyên kompîturan yên kesên din, bêdestûr nikarin werin bikaranîn.
• Zanyariyên entelektuel yên mirovan, encax bi destûra wan yan jî li ser navê wan dikarin werin belavkirin.
• Kesên ku bernameyên kompîturan sazdikin, divê li ser bandûra wê bernameyê, ya li ser civakê baş bifikirin.

10- Di dema bikaranînê de, meriv divê ji kesên din re rûmetyar û rêzgir be. fr: êthique de l’informatique / tr: bilişim etiği

 

Çavkanî

Ferhenga Civaknasiyê – Ali Gurdilî