Di derheqê robotên ku di cotkariyê de tên bikaranîn

Ger piştî demek pir kurt robotên cotkar di nav zeviyan de bibînin, şaş nemînin.

David Dorhout ê Amerîkî di çêkirina robotek tov çandin de bi ser ket. Van robotan bi saya sensorsên wan ên bihêz dikarin cihên ku berê tov lê hatine reşandin bibînin. David Dorhout di derbarê projeya xwe de pirsên kovara Atlasê bersivand.

We çawa biryar da ku “robotek cotkar” çêbikin? Çima robotên cotyar ên piçûk, serbixwe?
Ez ji payîza 2007-an ve li ser vê projeyê dixebitim. Bi rastî, ev raman ji nişka ve di sohbetek li ser otomasyonê de hate hişê min. Berê, mixabin, piraniya xebata min a li ser elektronîkê serneketî bû!
Ez li herêma ku xwediyê erda çandiniyê ya herî mezin a Amerîkayê ye dijîm. Bi rastî, çandinî yek ji wan deveran e ku di zûtirîn demê de, bi berevajî ya ku em difikirin, li gorî teknolojiyê lihevhatî dibin. Gelek mînak hene wekî gînekirin, motorên mazotê, tovê hibrîd. Di van demên dawî de, pergalên rastîn û xweseriya GPS-bingeh li sektora wesayîta çandiniyê li amûrên heyî hatine zêdekirin. Lêbelê, mirov hîn jî pêdivî ye ku amûrên çandiniyê bikar bîne. Van robotan dikarin her têkelê ji hev cuda analîz bikin û li cîhê herî guncan tov biçînin. Ji ber vê yekê, keda mirovan kêm tê xerckirin.

Robot çawa têkiliyê datînin?
Robot bi sensorên înfrared ên kurtefîlm re têkiliyê datînin. Bi vî rengî, ew li heman cihî tov diçînin.

Di derbarê çandiniyê de em xwediyê  zanînê 10 hezar salî ne. Ma hûn difikirin ku robotên ku hûn hilberînin dikarin xwediyê zanebûnek wusa bin?
Li gorî texmînên min, ji me re şeş-heşt sal hewce ne ku robotên çêtir û hişmendtir hilberînin. Lêbelê, ev karekî pir biha ye. Ez ê bikaribim vê yekê bi diravê ku ez ji robotên nû yên ku ez ê hilberînim bistînim peyda bikim.

Dê di pêşerojê de robot bikaribin şûna cotkaran di zeviyan de bigirin?
Ne mumkune ku robot her tiştê cotkar karibe bike. Lê ew dikarin bibin amûrê çêtirîn ê çandiniyê yê cotkaran. Dê cotkar tenê hewce bikin ku robotan cih bikin. Bi vî rengî, cotkar dê bikaribin bi bandortir û bi ewletir bixebitin.

Çend robot hewce ne ku hektarek erd biçînin?
Di hektarê de du robot bes in. Avantaja herî mezin a robotên piçûk ev e ku hûn tenê dikarin bi serî xwe bixebitînin.

Çawa ku li seranserê cîhanê reqemên bêkariyê zêde dibin, gelo dê robotên cotkaran viya hîn bêtir zêde bikin?
Erê, bêkarî li her deverê zêde dibe. Lêbelê, robotên weha dê îmkanên nû çêbikin. Mirovan dest bi karanîna traktorê kir, lê bêkarî zêde nebû. Heman tişt ji bo gelek wesayîtên çandiniyê jî derbas dibe. Bi rastî, ez hêvî dikim ku cotkar dê hezbikin bikin û bi van robotan kifşan bikin.

Projeyek we ya nû heye ku hûn li ser dixebitin?
Ez nuha li ser robotek ku dê gihayan jê bike dixebitim. Ez difikirim ku ew ê di nav yek an du salên pêş de cihê xwe li zeviyan bigire.

Werger: Çandname

ATLAS Sibat 2013 / HEJMAR: 239