Pirsgirêkên herî belavbûyî ên koronavîrusê

‘Post Covid’, ku tê gotin giliyên cihêreng ên ku di hefteya 12an de hatine jiyîn û paşê piştî ku xwe ji koronavîrusê girtiye, dibe ku bibe sedema gelek pirsgirêkên tenduristiyê yên cuda, ji serêşê bigir heya pitpitîna dil.

Ji 4 hefteyên ewil ên enfeksiyona koronavîrûs re dema enfeksiyona akût tê gotin. Ji heyama piştî hefteya 12an re Post Covid an Covida Dirêj tê gotin.

Diyar kir ku gelek nîşan û nîşanên piştî 4 hefteyan li hin nexweşan berdewam dikin, pispor li dijî Post Covidê hişyar dikin.

Diyar kir ku herî zêde serlêdanên ji bo klînîkên Post Covidê bi giliyên westînê têne kirin, Pisporê Nexweşiyên Infeksiyonê Prof. Dr. Canan Agalar got ku yek ji giliyên herî belavnûyî ku giliyên westînê dişopîne bêaramiya xewê ye.

“PIRSGIRÊKÊN HERÎ GIRÎNG FELÇBÛN Û XERABBÛNA BÎR Ê”

Diyar kir ku nexweş hene ku ji bilî pirsgirêkên qelsî û hewcedariya xewê bi giliya porê têne, Prof. Dr. Ağalar got, “Me gilî û gazincên bêhnvedanê û fikaran kir . Hin kes ew qas kûr bêhêvîtiyê dikişandin ku yên ku neçar man ku ji klînîkên derûnî bişêwirînin jî hene. Sedema van giliyan li klînîka Post Covidê tê lêkolîn kirin. Û tevliheviyên têkildar testên fonksiyona pişikê jî dibe ku di nav dîtinan de be.”.

Diyar kir ku ew di heman demê de bi kuxik, tengbûna bîhna û nekariya nefesek kûr jî rû bi rû maye, Pisporê Nexweşiyên Sîngê Doç. Dr. Hulya Bayiz got, “Em vê yekê bêtir li kesên ku enfeksiyonên wan ên giran hene dibînin. Wekî her nexweşiyê, koma pîr di xetereyê de ye.” 

Axaftina li ser giliyên norolojîk ên ku di serdema post-Covîd de têne dîtin,  Pisporê Norolojiyê Dr. Behice Şebnem Usta, got ku lêkolînan destnîşan kir ku koronavîrus herî kêm bi qasî pişikan bandorê li mejî dike.

Diyar kir ku tevlêbûna norolojîk di lêkolînan de, di navbera ji sedî 36 û 80 hate nîşan kirin, Uzm. Dr. Usta got, “Rewşa nexweşên bi tevlêbûna norolojîk girantir e û rêjeya mirina wan zêdetir e. Ev vîrus dikare bibe sedema serêşî, gêjbûn, serûbûn, êşên epîleptîk, tevliheviyên hişmendiyê bi bandorkirina pergala rehikan a navendî. Bi rastî, pirsgirêkên herî girîng nexweşiyên mejî û hişmendiyê ne. Carinan em di serdema Post-Covidê de jî dikarin bi mejî re rûbirû bimînin. Ji bo van nexweşan parastî ye ku di zemanê guncan de hebê bi av kirin ê xwînê yên guncan bixin bin kontrola bijîşk. ” .

Diyar kir ku serêş, baldarî û tevliheviya konsantrasyon, û nekarîna siftbûnê ku wekî mijê mêjî tê gotin di serdema Post Covidê, Dr. Usta wiha gotina xwe domand, ev rewş dikare 3 heya 6 mehan bidome û ger gilî berdewam bikin, divê teqez nexweş serî li klînîka norolojîyê bixin.

KU ÊŞA SINGÊ BERDEWAM DIKE BALDAR BIN

Diyar kir ku koronavîrûs piştî pergala nefesê li ser pergala dil û damar jî bandor dike, Pisporê Kardiyolojiyê Prof. Dr. Omer Yegîner got ku nexweşiyên dil bi qasî yek ji sisiyan ji hemî mirinan re têkildar bi koronavîrus berpirsiyar in û ku coronavirus dikare bi tevahî bandorê li dil di nav nexweşiyên dil de bike.

Diyar kir ku koronavîrûs bandor dike ser masûlkeyên dil, rehên ku dil xwedî dike, tevahî pergala reh ji dil derdikeve, û tebeqeya şaneya tenik a di hundurê rêwîtiyê de, endotelî, ji perikardiyûmê dest pê dike, Prof. Dr. Yiğiner wiha gotina xwe domand, “Bi taybetî koronavîrus rasterast bi tebeqeya endoteliyal ve tê girêdan . Dema ku masûlkeya dil têkildar be, fonksiyona pompeya dil bêtir bandor dibe û nexweşiya dengbûna nefesê pê dikeve. Dema ku pergala rêvebera dil bandor dibe, nexweş bi gilîyên diltepîna dil, jibîrveçûn û bêçaretbûnê rast tên. Ger ku mebesta dil têkildar be, nexweş gilîya êşa singê dikin. Dibe ku ev gilî di serdema piştî koronavîrûsê de jî bidome. ” 

 

Werger: Çandname

Çavkanî: ensonhaber.com