ÇandName Li pey şopa bav û kalan…
Gava ku di hundurê qalikê erdê de hilweşînek çêdibe ev cih û hawirdorê wê diheje. Ji vê hejînê re zelzele an erdhejîn tê gotin. Ji cihê hilweşînê re navenda hundur (kana erdhejê) û ji cihê herî nêzîkî vê navendê yê li rûyê erdê re jî navenda derve tê gotin. Hêza zelzelê li gor Mercalli bi 12 dereceyan tê pîvan. Çiqas …
Hezîran, 2016
-
18 Hezîran
Sîstema Tavê çi dike?
Sîstema Tavê ka çi dike? Hûn tû carî fikirîne kû ka ev Tav û hemû duvêkên wê wek gerstêrkan çi dikin? Gelo sitabîlin? Yanî li cîhê xwe disekinin an na? Bi rastî ev pirsana ji gellek alîyan mejî mijûl kirine. Merov bifikirê dê em karibin bi xwe ev bersivana bibînin. Ji ber kû di jiyanê de mînak pirin. Weke kû …
-
15 Hezîran
Çîroka Venûsê
Ka hela em binerin bê ev navana ji kû tên? Gelawêj-Venûs yan jî Zuhre. Di mîtande bi gelek navan hatiye naskirin. Di mîtolojîya Asurîyan de “Înanna” dî a Farsade “Anahîta” yan jî “Nahid” di a Yewnana de “Afrodît” û wekîdin stêrka Venûs û Meryem tê bi navkirin. Sterka Şivanan jî navê wêyi sosrete. Çima weke “Cêwîyê Dinyê” tê naskirin? Ezê …
-
10 Hezîran
CO2 ya atmosferê gihiştiye asteke xeter
Ji ber zêdebûna asta karbondîoksîta (CO2) di atmosferê de, gazên serayê gihiştin asta rekorê. Li gorî rapora ku hatiye weşandin, rêjeya karbondîoksîtê di 30 salî de cara yekem bi awayekî cidî zêde bûye. Rêxistina Meteorolojiya Cîhanê (WMO) bultena salane weşand û li gorî bultenê rêjeya karbondîoksîta atmosferê, ji beriya şoreşa sanayiyê ji sedî 142 zêdetir e.Di çarçoveya Bultena Gaza Serayê …
Gulan, 2016
-
22 Gulan
Werin Em Stêrkan Nasbikin
Stêrk ji hêza xwe wek goyekî ja gazê ronahî dide, di hundirê wê de reaksiyona atomî pêk tê û tîrêj jê peyda dibin. Bi gelemperî di hundirê wê de hîdrogen di bin pestan û zora reaksiyona atomî de dibe hêliyûm. Radeya germahî û ronahiya wan li gor mezinahiya wan e. Roja me jî stêrkek e û ji ber ku ji …
-
20 Gulan
Kadiz/Milkway (Samanyolu)
Navê Galaksîya meyi. bi rasti Tirka ji li gor nav, dizî kirine û ji Kurdî vergirtîn û navê wê kirin samanyolu! Bi Kûrtasî ezê ji wer bahsa çîroka wê bikim. Dibêjin di demekê de hin kes çûbûn dizya kadîna Xweda. deme kû kaya wî kirin kîsa û revîyan,kîsê wan bi qûlbûn û kaya wan rêz bû li ser asîman. Piştre …
-
20 Gulan
Lêza Tîrêj-Zeman û Mêsafeyên Bêdawî
Leza tîrej çiye? Ya jî çi hewce kir kû ev têge(qewram) derkevîn hole? Bi rastî yekser ji ber mesafeya di navbera gerstêrk-stêrk û galaksîyan hewcekir kû derbikeve. Yani ewqasi bi ecêb dûrî hevîn kû aqlê me belawela dike. Tirêj anjî şewq ewqas bi leze kû heta anha em bi ti awayî nikarin bîghêjin leza wê. Ji bo kû materyalek bighêje …
Sibat, 2016
-
10 Sibat
Şaristaniya Bin Avê: Heskîf
Hasan Kefy, Hîns Keyfa an jî Heskîf, yek ji navenda dîroka şaristaniya me û cihê îlm, çand û bazîrganiyê me ya herî girîng e. Dema mirov bi rewşa wê ya îro ve li vê bajarokê pîçûk dinhêre dibe ku rola xwe ya dîrokî ve bi me gelek ecêp were. Ne tenê Hesenkeyf, Samsat ( Sumeysat ), Besnî (Behisni ), Kahta, …
Hezîran, 2015
-
17 Hezîran
Çemê Xursê
Çemê Xursê dikeve navbera Mêrdîn, Qoser û Dêrikê. Nêzî 20km dirêje lê vira kuçekî nîvlapî kur û tenge. Li hin deveran kendal, li hin deveran erda raste. Di herêmê de bêtir bi titina xwe hatiya nasîn. Titina wê bi hişkiya xwe û xweşiya xwe navdaye. Di kurahiya Newala Xursê de 25-30 kavilê aşên avî hene. Aşê Xursê pir bi nav …