Muzîka Kurdî

Muzîka kurdî navê hemû cûreyên stranbêjî, dengbêjî û kilamgotina gelê kurd e. Bingeha wê ji dengbêjiyê, ji çîrok xwendina melodîk pêk tê. Li gorî vê yekê di nava muzîka kurdî de sê beşên bingeh hene: çîrokbêjî, stranbêjî û dengbêjî. Pirraniya stranên kurdî ji du qite û deh heceyan pêk tê.Taybetiyeke din a muzîka kurdî ev e ku melodiyên xwe hêsan in û lewra sê-çar deng (ton) bi gelemperî têrê stranekê dikin. Pir caran jî, stranên kurdî bi qite û melodiyên wekhev bi dawî dibin. Pirraniya kilamên kurdî derheqê evînê û qehrenaniyan hatiye nivîsandin. Herwiha, stranên xebatê, govendê, yên dîlanê û pîrozbahiyên din jî gelek tên hezkirin.

Saz, tembûr, kemançe, bilûr, dûdûk, def, dahol û zirneenstrumanên tîpîk in.

Tembûr, di civatên êzîdî, yaresan û elewî de ji bo rîtuelên olî roleke mezin dilîze. Ji bilî enstrumanên çandî yên kurdan (bilûr, tembûr, dûdûk, dahol/def…) enstrumanên ji çanda rûmî û farisan jî tên bikaranîn. Di muzîka pop a modern de enstrumanên elektronîk – wek gîtara ceyranî û keyboard – her ku diçin girîngtir dibin. Bi taybetî di muzîka dîlanan de keyboard îro cihekî girîng digire.

Li gorî arkeologan, mûzika kurdî ji bav û kalên wan Hurîyan tê. Ev delil e ko taybetî muzika kurdî 4000 salan e dîjî.

Çend beşên muzîka kevneşop:

Dengbêjî

Çîrokbêjî

Çend beşên muzîka nujên:

Hip-Hopa kurdî

Rocka kurdî

Popa kurdî

Cûreyên stranên kurdî

Bê Enstruman

Beyt

Qesîde

Qewl

Dîlok

Baritî

Laja

Lawik

Heyranok

Payizok

Qetar

Serdare

Gawas

Laylay an lorik

Halparke

Kilam

Serhatî

Serêlî

Şînî

Kalhorî.