Nasıl Kürtçe Okuyabilirim-6

Kurdîde ” Î-î ” harfi uzun seslilerdendir.

Bu harf yazılış olarak Türkçede yoktur.

Ama ses çıkışı olarak Türkçedeki ” i ” harfinden yarım ses daha uzundur.

 

Bir diğer deyişle               

Kurdîde bilMEdiğiniz ” î ” harfi,

Türkçedeki bildiğimiz ve okuduğumuz ” i ” harfine karşılık gelir ====>

Tek farkları yukarda zikrettiğimiz gibi

Türkçedeki ” i ” harfinden yarım ses daha uzundur.

 

Yani

Noktalı ” ı ” yerine şapkalı ” ı ” var.

Ve yani

Türkçe ” i ” =eşittir= Kürtçe ” î “

 

“hade örneklere geçelim” dediğinizi duyar gibiyim 🙂

Örnekleri günlük hayattan aldım. Sizlere düşen şey günlük hayatta duyduğumuz-kullandığımız gibi okumak.

 

mîr: emir, bey (Türkçede “miir” der gibi loo :))

pîr: yaşlı (Türkçede “piir” der gibi lêê :))

bîr: kuyu, hafıza

jîr: akıllı, zeki

şîr: süt

sîr: sarımsak

tîr: ok

nîr: boyunduruk

şîn: 1.mavi 2.yas

jîn: yaşam, hayat

nîn: yok (nîn e jî yoktur demek)

dîn: deli

vîn: irade

în: cuma

îd: bayram (biz de ‘eyd diyoruz.)

 

 

Bizim Kurdîde başı açık ” ı ” YOKTUR.

Ya takkelidir ya da şapkalıdır 🙂

 

hîv: ay

nîv: yarım

şîv: akşam yemeği

zîv: gümüş

rî: sakal

sî: gölge

sî:30

tî: susamak

dîl: esir

 

bapîr: dede

dapîr: nene

 

êdî: artık

fîk: ıslık, düdük

zîz: hassas, içli

 

Bu minnacık kelimeler sizi hiç zorlamıyor umarım.

O halde devam edelim arkadaşlar…

 

çîcik:  civciv

hînik: serin

nînik :ayna

pîrik: 1.nine 2.örümcek

pîsik: çirkin

pisîk: kedi

qîzik: kız, kızcağız

sîsik: çekirdek

sîtil: bakraç

tîtik: sivri, keskin

lîstik: oyun

zîtik: çifte, tekme

zîpik: dolu

şîpik: kapı eşiği

 

 

dîndar: güzellik, hüsnü cemal

dîlan: düğün

dîwan

cîhan

cîran

lîwan: salon

mîzan

nîşan: işaret

îman

însan

hîcran

şîlan: ziyafet

sîwan : gölgelik

îmam

îslam

 

 

dîwar: duvar

fîzar: feryat, yalvarma

gîlzar: çamurlu yer

jîndar: canlı

nîgar: resim

Birîndar: yaralı

Evîndar: sevdalı

Gulîzar: gül bahçesi

 

mîsal: örnek

nîgal: hayal

nîhal: fidan

 

Hevîr: hamur

Hejîr: incir

 

mem û zîn

evîn

 

 

bu yandaki SESlerin kelimeleri de bu harfimizin SESine örnektirler 🙂   değişik bir cümle oldu sanki 🙂 neyse…   bağırış, çığlık, cıyaklama,   ötüş, ötüşme, cıvıldama   anlamlarına gelirler.

qîr = qîrîn qîj = qîjîn qîrewî qîjewîj qîrqîr qîjqîj wîqewîq wîqîn wîtewît wîtwît wîtîn wîzewîz wîzîn wîçewîç wîçîn

 

Bu kadar kuşların sesinden bahsettik ya, heralde siz de kuş gibi hafiflemişsiniz 🙂

Bu kelimeleri de bir çırpıda bitirirsiniz êdî 🙂

 

anîşk: dirsek

çîrok

êrîş: saldırı

fîkefîk: ıslık çalma

hînbûn: öğrenme

mîna: gibi

mînak: örnek

nîgaş: hayal

nîvro: öğle

nîşe: not

pîrek: kadın

pîroz: kutsal

pîrpîrk: nenenin nenesi

pîvaz: soğan

 

rîspî: ak sakallı

sînor: sınır

M.Emîn

Zeynî 🙂

 

Avî: sulu

Havîn: yaz

Hîrehîr : kişneme

tîqtîq: kahkaha

şîret: nasihat

şîrove: yorum

şînayî: mavilik

şîranî: tatlı

 

azadî…azadî…

aşitî….aşitî…

yekîtî…yekîtî…

biratî…biratî…

 

M. Emîn Zeynî

www.candname.com