Nasıl Kürtçe Okuyabilirim – 4

Kurdîdê şapkasız olan “E-e” ve şapkalı olan “Ê-ê” diye iki ayrı harf vardır.

Türkçede ise yazılış olarak şapkalı olan “Ê-ê” harfi yoktur.

Bi kıyas daha yapalım.

Türkçede çıkarılan “E-e” sesi Kurdîdeki şapkalı olan “Ê-ê” ile hemen hemen aynıdır. Sadece biraz

uzatılır.

yani kısaca

Kurdîde şapkalı olan “Ê-ê” biraz uzatılır.

bir daha tekrar ediyom:

“Ê-ê” harfi uuzaatıılııır.

êdî örnek verelim bence.

Yoksa papağan misal olacaz yaw 🙂

têr: tok (hafif bir uzatma ile Türkçede “teer” der gibi)

dêr: kilise

jêr: alt, aşağı

xêr: hayır

zêr: altın

nêr: erkek, eril

mêr: erkek, yiğit

êş: ağrı, acı, sızı (bazı illerimizde şaşırma kelimesidir :))

mêş: sinek, arı

pêş: ön

rê: yol

sê: 3

sêv: elma

lêv: dudak

kêf: keyif

Başka bi anlatım ile somutlaştıraq.

Türkçede hafif bir uzatma ile “mer” derken çıkarılan ses, Kurdîdedeki “mêr” ile aynı şekildedir.

Bir de bu cümleyi tersten yazaq 🙂

Kurdîde “şêr” Türçedeki hafif uzatme ile okunan “şer” ile aynı sestir.

şêst: 60 (şeeeeest)

pênc: 5 (peeeeenc)

mêvan: misafir

wêran: viran, yıkık

bêrîvan: koyun sağan kadın

hêt: duvar

kêm: eksik

zêde: fazla

pêr: önceki gün

pêrar: önceki yıl

hêjar: yoksul, fakir

şêlav: bulanık su

pêlav: ayakkabı

pêgav: adım

Ha gayret yabancısı olmadığınız bir dil ve ses 🙂

Belki de yapacağın tek şey sesine kulak ver gözünle takip et 🙂

Ve hafifce uzatmak ” ê ” harfini.

bêhenek hêsan e looo ::) lêêê ::)

öyle değil mi ?

êy

hêy

nêz: yakın

hêz: güç, kuvvet

dê: ana, anne

hêrs: öfke, kızgınlık

şêwr: danışma, istişare

êsîr = hêsîr: esir

çêlek: inek

pêçek: kundak

pêşî: önce, evvel

hêşîn: yeşil

êtîm: yetim

Bütün ” bê ” eki olan kelimeler bu harfe örnektirler.

(( bê = olumsuz eki olan ” suz, süz, siz, sız ” ekleridir.))

bêcan: cansız (bee-caan)

bêbaran: yağmursuz

bêguman: kuşkusuz

bêderman: dermansız

bêbar: yüksüz (bee-baar)

bêdar: ağaçsız

bêbav: babasız

bêav: susuz

bêax: topraksız

bêbext: bahtsız

bêdeng: sessiz

bêdert: dertsiz

bêdeşt: ovasız

bêdest: elsiz

bêdil: gönülsüz

bêcil: elbisesiz

bêcih: yersiz, yurtsuz

bêcir: huysuz

bêhêz: güçsüz, kuvvetsiz

bêdawî ye….

bir kaç cümle de verelim buu sefer sadece bii sefer..

• binêr li jêr (aşağı bakın)
• hêlîn bê hêk e ( yuva yumurtasızdır )
• hêdî hêdî tê fêm kırın (yavaş yavaş anlaşılıyor)

inşaAllah diyelim 🙂

sonra ya Allah devam edelim.

“rehber, öncü, önder, kılavuz” anlamlarında olan kelime

Kurdîde ne çok varmış yaw 🙂

bence balkêş ?!

rêber, rêzan, pêşîvan, pêşber, pêşder, pêşîkar, pêşander, pêşîwa, pêşkêş, pêşeng, pêşdar, pêşmêr, 

serîkêş

Bakın bunların kalıbına, hep aynı fabrikadan 🙂

fêkî=meyve

cêwî=ikiz

sêwî=yetim

rêwî=yolcu

rêvî= 1.bağırsak 2.tilki

hêvî=umut

gêjî=sersemik

xêlî=gelin alayı

 

Örneklere devam edelim arkadaşlar.

Bütün derslerimiz örnekler üzerinden aslında bildiğiniz kelimeleri nazarlarınıza sunuyor.

Olay gayet basit.

Sadece günlük hayatta duyduğunuz gibi okuyun ve daha sonra harflere iyi dikkat edin NOKTA:)

Ve son örneklerimiz. Tebrik ediyorum..

fêr: öğrenme, ders

rêz: saygı, hürmet

rêç: iz

kê: kim

kêl: mezar taşı

fêl: oyun desise

fên: oyun, hile

pêjn: sezgi, duygu

têhn: ısı, hararet

bêhn: koku

nêçîrvan: avcı

rêziman: gramer, dil bilgisi

bêkêr: yararsız, faydasız

êrîş: saldırı, hücum

hêjîr: incir

sêşem: salı günü

êvara înê: cuma akşamı

nêrgiz: nergis

nimêj: namaz

pêla avê: su dalgası

rêkûpêk: düzenli, sistemli

dördüncü dersimizi de pêşkêş ettik 🙂

bêhnteng û bêhêvî olmayın!..

ez kêfxweş bûm birlikte olmamızdan

lê belê bizi takip etmeye devam…

êvarbaş

êvarxêr…

demxêr, rojxêr, rewşxêr…

 

M.Emin Zeynî

www.candname.com