ÇandName TR Ataların izinde, geleceğe namzet…
İngiliz ve Fransız Arşiv Belgeleriyle Sevr-Lozan-Musul’da Kürtler
Salih Cemal
Emperyalistler tarafından Birinci Dünya Savaşı ile Avusturya-Macaristan, Alman ve Osmanlı imparatorluğu gibi büyük devletler ortadan kaldırıldı ve hemen sonrasında antlaşmalar adı altında paylaşım hesaplarına girişildi.
Ancak bu çıkar hesaplaında Kürtlerin yeri neydi, birçok millet bağımsızlıklarına kavuşurken Kürtler neden yok sayıldı, bağımsız bir Kürdistan kimin çıkarlarına uymuyordu, Kürtlerin bağımsızlık talepleri neden görmezden gelindi, ingilizlerin bir Kürdistan politikası varmıydı, Fransızlar neden bağımsız bir Kürt devletine karşı çıktılar? Kürtler açısından Sevr, Musul ve Lozan Üçgeni neden “Şeytan Üçgeni’ne dönüşmüştü?
Sevr’de diplomasi adı altında çıkar hesapları, Musul’da yeraltı ve yer üstü çıkar hesapları yapılıyordu. Ancak Lozan Antlaşması ve Lozan aktörleri, Kürtler açısından sadece bir
“Şeytan” rolündeydi. 1923’te antlaşmanın Lozan’da yapılması, şeytani bir plandı. İşte bu şeytani hesaplarla, Sevr-Musul-Lozan üçgeninde Kürtlerin kaderi toprağa gömülmüştü.
Oysa 1774’ten günümüze, Osmanlı coğrafyasından 65 civarında devlet bağımsızlıklarına kavuşurken neden bir Kürdistan’a izin verilmedi? Sorunun cevabı tüm belgeleriyle
bu çalışmada ele alınmıştır.
ISBN: 978-625-7383-75-2
SAYFA SAYISI: 536
EBAT: 13,50 x 21,00 (cm)
DİL: TÜRKÇE
TÜR: ARAŞTIRMA
###
İngiliz ve Fransız Arşiv Belgeleriyle Şeyh Said Hareketi
Salih Cemal
Yahudi asıllı Mois Kohen’nin aktarımıyla: “Türkiye’de, Allah’ın hakiki kılıcı Haçlıların pençesinde ve Allah’ın kalemi ise Türkçülerin elinde… Bu kılıç ve kalem izdivaç ettiler. Bu izdivaçtan bir cemiyet doğdu ki, bu cemiyetin adı ‘Türk Milleti’ (Cumhuriyet)dir.”
1925 Kürt Hareketi bu Cumhuriyetin neticesiydi. Fransa’nın İstanbul Askeri Ataşesi Albay Catroux, Şeyh Said İsyanıyla ilgili, “Türkiye’nin önündeki sorun, bizim Cezayir ve Fas’ta, dağları aşmak zorunda kalarak çözmemiz gereken sorunlara benziyor. Tabii ki sadece askerî harekât ile değil, şüphesiz siyasi hazırlık ve uygun bir idari çaba ile, Kürdistan’ı, toplumsal örgütlenmesinde ve ekonomik sefaletinde bırakarak…” diyar.
Fransız entelektüel Jean Paul Sartre “Hepimiz katiliz ve Sömürgecilik bir sistemdir” diyerek Fransa’yı Cezayir’de katliam yapmakla itham etmişti.
Cumhuriyetin Kürt politikası, Fransa’nın Cezayir politikasından farksız değildi. Şeyh Said neden harekete geçmek zorunda kaldı ve İngiliz ajanı olmakla suçlandı?
Kürtlerin arkasında kimler vardı, Azadi Cemiyeti’nin işlevi neydi, Seyyid Abdulkadir İngilizlerle anlaştı mı? Özellikle İngiliz, Fransız ve Rusların bu Kürt hareketi hakkındaki politikası neydi, hareket neden başarıya ulaşmadı?..
Tüm bu sorular, belgeleriyle bu çalışmada cevap bulmaktadır.
ISBN: 978-625-7383-74-5
SAYFA SAYISI: 464
EBAT: 13,50 x 21,00 (cm)
DİL: TÜRKÇE
TÜR: ARAŞTIRMA
