İlk kez Kürtçe kitap yazan Bejan Matur, müjdeyi verdi

Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi kapılarını bu kez Kürt yazar Bejan Matur için açtı. Düzenlenen şiir gecesinde “Dünyanın Dili, Şiirin Dili” başlığını değerlendiren şair Matur, okuduğu şiirle de geceye renk kattı. Kitapları onlarca yabancı dile çevrilen ve ilk kez Kürtçe kitap yazan Matur, yeni kitabının bir yıl içinde çıkacağını da söyledi.

Kıraathane İstanbul Edebiyat Evi’nin 5 Şubat’taki okur-yazar buluşmasının konuğu Kürt şair Bejan Matur oldu. Şair Ömer Erdem’in konuğu olan Bejan Matur, programın sonunda okuyucularına şiir de okudu.

Zaman Gazetesi’ndeki köşe yazılarına Roboski Katliamı sonrası son veren Kürt şair Matur, yeni kitabı için de müjdeyi verdi. İlk kez Kürtçe kitap yazan Matur, yeni kitabının bir yıl içinde çıkacağını söyledi.

“Annem Kürtçe konusunda editörüm”

Hiçbir zaman dil ırkçısı olmadığını belirten Matur, Kürtçe yazmak konusunda ‘Neden bu kadar geç kaldınız?’ sorusuna şu yanıtını verdi:

“Kürtçe anadilim ama kelime haznem zayıf, yeterince hakim değildim ve entelektüel dilim değildi. Türkçe ile daha iyi ifade edebiliyordum. Ben gelenekleri ve kültürü farklı olan bir coğrafyadan geldim, zorluklarla geldim. İlkokuldayken bile evde dahi Kürtçe konuşamıyorduk. O dönemde öğretmenimiz bir öğrenciyi görevlendirirdi okul dışında evde dahi Kürtçe konuşan çocukların isimleri not alınır, o liste hocaya verilirdi. Bu baskıyla büyüdüm. Cezaevi deneyimim oldu, işkenceden geçtim. Bu belki coğrafyanın da etkisiyle şiir oldu. Biriktirdiğim duygularım şiir oldu. Şimdi annem Kürtçe konusunda editörüm oldu. Kelime arıyorum.  Kürtçe de daha kendimi hissediyorum, şarkı söyler gibi ayrıca daha kadınsı, dişi sesi var.”

Şair, anadili (Kürtçe) konusunda İngiltere’de bir programın ardından yanına giden bir okuyucunun ‘ne kadar yumuşak bir sesin var’ demesiyle etkilenip Kürtçe şiir yazamaya başladığını bunun bir kırılmaya neden olduğunu belirtti.

 

“Şiir durgun bir hayattan çıkmaz”

Şiirin dramatik yerlerden çıktığını savunan Matur, “Şiir durgun bir hayattan çıkmaz. Örneğin İsviçre’nin kaç tane bilinen şairi vardır ama İrlanda’dan Galler’den çıkıyor” dedi.

“Şiir, kelamdır, varlığın temeli özü. Şiir benim dışımda fazla bir şey” diyen şair, “Ben şiirle doğduğuma inanıyorum. Herkes şiir arıyor. Bir akış var ve şiir de ona uyum sağlıyor. Şiirin peşinde gidiyorum.” ifadelerini kullandı.

“Politik jargon asla kullanmıyorum”

Son derece politik şiir yazdığını da vurgulayan Matur, “Politik jargon asla kullanmıyorum ama son derece politik şiirler yazıyorum. Politika dönüştürmekle ilgili, şiirin böyle bir gücü var ve sahici bir şiir de değişimi-dönüşümü sağlar. Karanlık bir bölgeye projektör tutar ve aydınlatır, görmeyi sağlar” dedi.

“Kök aramak, onu ortaya çıkarmak”

Kitaplarında ‘Neden bu kadar anne ve acı işlenmiş?’ sorusuna da Matur, “Anne aslında rahim, bizi tutan hazne. Bu kadar vurgu yapmam bir varoluş nedeni. (Kürtlerin, Alevilerin) Bir kök aramak veya onu ortaya çıkarmak.” yanıtını verdi.

Şiirlerinin birçok dile çevrildiğini ve alfabelerin kendisini çok heyecanlandırdığını da vurgulayan Matur,  ilk Çinceye çevrilmiş kitabını gördüğünde tekstilci bir arkadaşına bunu elbise üzerinde tasarlayabilir miyiz diye sorduğunu da paylaştı.

“Bejan, ‘sızısı olmayan’ demek”

Kendisini hep göçebe gibi gören şair, büyümesinin çok zaman aldığını söyledi. Bejan isminin de ‘sızısı olmayan’ demek olduğunu belirten şair, programın sonunda okuyucularına şiir de okudu.

Bejan Matur

Kürt yazar Bejan Matur, Maraş’ta doğdu. Ortaokul ve liseyi Antep’te okudu. Ankara Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Fakülte yıllarında yaşadığı gözaltı ve cezaevi deneyimi hukuka olan inancını sarstığı için avukatlık mesleğini bırakıp edebiyata yöneldi. Yaşadığı toplumun sorunlarını ve bireyin trajedisini Türkçe edebiyatta aşina olunmayan yeni bir yaklaşımla dile getirdi. Politik terminoloji kullanmadan politik olmayı başaran bir şiir yazdı. Ödüller aldı. Dokuzu şiir olmak üzere toplam 10 kitap yayımladı. Yurtdışında Çin’den Meksikaya, İsveç’ten, Endonezya’ya kadar şiirleri 27 dile çevrildi. Hâlen Londra İstanbul arasında yaşıyor.

Basnews