Ji pênûsa Necat Zanyar, pirtûka “Abdurrahîm Rahmî Zapsu – Çîroka Şahidekî Piralî’ DERKET!

Pirtûka ku ji aliyê lêkolîner-nivîskar Necat Zanyar ve bi navê Abdurrahim Rahmi Zapsu – Çîroka Şahidekî Piralî hatiye amadekirin, di encama lêkolîna wî ya li ser çavkaniyên destan ên arşîva Zapsuyê de derket.

Li gor nûçeya Rûdawê, pirtûka ku ji aliyê Weşanxaneya Dogan Solibri ve hatiye çapkirin, biyografiya herî berfireh û helbestên heta niha nediyar ên Abdurrahim Zapsu, ku yek ji nûnerên nifşê yekem ê ronakbîriya Kurd û yek ji pêşengên wêjeya nûjen a Kurdî ye, cih digire.

Zapsu di heman demê de wekî yek ji pêşengên weşanxaneya olî ya li Tirkiyeyê û yek ji pêşengên ramana îslamî tê naskirin.

Heta niha bi qasî 30 pirtûk, şanoyek û du pirtûkên helbestan dihate zanîn. Bi vê jînenîgariya xwe derketiye holê ku hejmara berhemên wî derdora 121an e û zêdetirî 150 helbestên bi kurdî û tirkî li gel 5 pirtûkên helbestan bi kurdî nivîsandine.

Her weha em hîn dibin ku şanogerê kurd yê yekem Abdurrahim Zapsu yekem kes bû ku di serdema dawîn a Împeratoriya Osmanî de mufredata perwerdeya kurdî çêkir. Li gorî vê yekê ji rêziman bigire heta matematîk, dîrok, tenduristî û erdnîgariyê ji bo zarokên kurd di gelek beşan de xebat amade kir û hema hema bi serê xwe wezîfeya lijneya perwerdeyê girt ser xwe.

Bi vê pirtûkê nûjeniya kurdî û qonaxeke girîng a wêjeya kurdî tê ronîkirin.

Yek ji hêlên winda yên zincîrê tê temamkirin. Tefsîra Zapsu ya cuda, çêker û hembêz a Îslamê bi qiseyên ji pirtûk û gotarên wî derdikeve holê. Di pirtûkê de li ser hin navên navdar ên li Tirkiyeyê jî çîrokên curbecur cih digirin. Saîdê Nûrsî û Mûsa Anter tenê du ji van navan in.

Di pirtûkê de bûyerên li eniya rojhilat a Şerê Cîhanê yê Yekem bi vegotinên ji bîranînên Zapsu hatine vegotin. Ji aliyekî ve xemsariya rêveberên osmanî yên li herêmê, ji aliyê din ve jî erdnîgariyeke ku ji aliyê dagirkeriya Rûsyayê ve hatiye şikandin. Gundên hatine valakirin yekîneyên dilxwaz in ku di şert û mercên dijwar ên zivistanê de bi xetereya birçîbûn û cemedê re rû bi rû dimînin dema parastina gel dikin.

Hêjayî gotinê ye ku di pirtûkê de albûmeke wêneyan a dewlemend jî heye.

Jînenîgarî û helbestên Abdurrahim Rahmi Zapsu xwîner di nav serdem û erdnîgariyên balkêş de ber bi rêwîtiyek berbiçav ve dibe.

Rudaw

Derbar Çand Name

Check Also

4 kitabê kirmanckî veciyay

Weşanxaneyê Vate çar kitabê newey vetî. Înan ra yew şiîr, yew tez, yew folklor û …

Leave a Reply