Nivîsxane

Tralî ketibû nava giyanê bajêr. Piçikên tozê yên bêsekin, li ber tavê dibiriqiyan. Rojeke tevizî ya tam li gorî Îraniyan bû. Li şaneşîna otêlê goştê mirîşkan yê bi mijmijik û şeraba Şîrazê li ber min bû. Laşê min giran û Ez betilîbûm. Min pêşgîrek şil danîbû ser rûyê xwe… Lê wê 1ê Gulana sala 1896 ê berêsibehê re yê temenek …

Dor di behrên min de rû didin, her pelek evînekê têkçû ye, her pelek xezelekê belavbûyî ye. Gemiyên min li ber çavên min noqî bin avê dibin. Nikarim tiştekî bikim, naxwazim tiştekî bikim.   Reh dikêşin tilî bi tilî stêrk dibarin di ser min de. Kêla gora meta min a Aş li ku ye? Kê nivişta wê şewitand di ser …

Tu çû, Dilên kelogirî li dû te man. Eva bû panzdeh sal Şêst û yek demsal Tu çû, Em man. Emrek e, Bi gotinekî nayê ziman. Çend xewn xilaz bûn Stêrk şimitîn Çend baran barîn Çend dil sekinîn… Zarokên hînga mezin bûn simêl badan Çend bûk bi zaro man Eva bû çeeend zivistan Çuqas lehî, şewat, Û çuqas hêsir… Min …

Wek tê zanîn dema li rojhilatê Kurdistanê komara Kurdistan di pêşevatiya nemir pêşeva Qazî Mihemed de hate damezrandin, li Mehabadê, Saqizê, Kermanşahê û li navçe û bajarên rojhilatê Kurdistanê bi navê “Dayika Niştîman” şanoyek kurdî hatibû leyist in. Herçiqas temenê komara Kurdistanê li rojhilat hindik bû jî, di nav salek de di derbarê çand, wêje û ziman de gelek kar …

Di kela kela havînê de tiştê ku herî zêde tê bîra mirovan, bêgûman boy me gelê Serhedê çem, rûbar û kanîyên li çîyayê ne. Çend roj berê ez û çend hevalên xwe em boy seyranê çûne kampusa zankoya Mûşê, li wir ditîna kanîyekê xwezayî ya ku ava wê ya sar, berê bîranînên min da zarokatîya min, ez gelekî kêyfxweş kirim. …

Axa pîroz di min de destpê dike, di min de dawî dibe. Îbrahîm kevîrê Kabê yê siftê danî dilê min. Ji bo wê min Îsmaîlê xwe wenda kir, Îshaqê xwe dît. Dizanim tu caran dawiya rêwitiyê min nayê. Min li wir destbi rêwitiya xwe kiribû, niha li vir rêwitiya xwe didomînim, ji vê şûnde jî rêwitiya min ê bidomîne.   …

Bi keştiya babir, çûyîna Trabzonê… Deryaya Reş bi tebat, zêde tebitî, bayeke hênik û sivik. Bi saetan heman kevî, heman qerax, heman teht û heman dehl û dirên Anatolê… Heke ez giringiya karê li pêşiya xwe li ber çavan bigirim, bi rastî geleke ez qet gazindan nekim… Diviya min axaftinên M. Nîcolas ê Xeyam wergerandî yên Farisî-Fransî ji bîr nekiran. …

Penaberê bê war û bê kesim, ji ber zilma zordaran terkî warim, Bişev nîvê şevê de bûme firarim sarbûm tirênê terim pir bi tirsim. Bi sibêre hatim nava bajarekî Dora min tijene mirov ê nenasin Destê minde navnîşane dipirsim Hêstewarî ferbûm ê biyanî ezim Şevê bûme mêvan binê pirê Pirî tê dengê gujîna maşînê Xew nagre çavê min ji tirsê …

Bingeha dînê îslamê kitêba me ya pîroz Quranî Kerîm, xîtaba aqil dike. Aqil, hemu însanan li temamê mexluqatan vediqetîne, û aqil ji bo însana hususîyetek a teybetî ye. Çawa ku me got, Rebbê alemê di Qurana pîrozde xîtaba aqil dike, çaxa ku însan li wê kitabê mize dike, nêzî 75 ayet bi aqilre eleqedarin. Çaxa ku aqil tunebaya ew kitêba …

Bi çavên yên din li min nenêre, bi çavên yên din min nevêjîne min nekuje. Bu hêsirên xwe bi xezalên xwe bi kanîyên xwe were li benda min û benê çîroka min biqetîne.   Pira siratê tê vekirin li ber min. Dîsa were û tu wê birûxine. Ezê dîsa li keviyên Bendava Ataturk, bavê xwe bipêm. Bavê minê dîsa bi …