Felsefe

Modernîzm, Postmodernîzm û Despotîzma Aqil

Modernîzm, di sedsala 19an de li Fransayê wekî tevgereke ramanî derketiye holê û di gelek warên mîna felsefe, aborî, avahîsazî, huner û hwd. de pirsiyarkirinekê nû diparêze. Di şûna Xwedê de, mirovan wekî navendê dibîne û dinirxîne. Di zanistê (science, bilim) de toklînê (deney, experiment) diparêze û rasyonalîst e. Xwestiye ku tesîra felesefeyên berê, kêm bike ku tesîra wan, li …

Bêhtir »

Bingeha Nûjeniyê: Humanîzm

Ji roja ku jiyan ji awayê devkî veguheziye qada nivîskî ve mirov tim li rê û dirbên nû yên xwevegotinê geriyaye Sîdar Jîr Ji roja ku jiyan ji awayê devkî veguheziye qada nivîskî ve mirov tim li rê û dirbên nû yên xwevegotinê geriyaye. Ev lêgerîn hinekî jî bi armanca xwegihandina nifşê piştî xwe ye. Bi berhemên xwe, bi kiryar …

Bêhtir »

Çend Têgehên Zanista Psîkolojiyê

DEPRESIYON: Navê sendromeke bo rewşa derûnî ye, ku nexweş bi xemgîniyek kûr û carine pê re tengezarî hest dike. Herwiha qelsbûna fikirîn, hereket û axaftinê û di erkên fîziyolojîk de hêdîbûn û rawestandin çêdibe. Û nexweş xwe wek bênirix û bêqîmet, bêxwestek, bêhêz û biçûk dibîne. MANÎ: Sendromek berovajî depresiyonê ye. Tê de nexweş pir bikêf û carine bihêrs xwe …

Bêhtir »

Taybetmendiyên Bingehîn yên Zanistê

Vedîtinên zanistî, herçuqasî ji bo armancên pratîkî bikevin xizmeta mirovahiyê jî, beravajiya hemû lewnên zanyariyên pratîkî, zanist bi xwe jî cureyeke zanîniya (bilgi, knowledge) teorîk e. Zanist bi xwe jî, ne teknîk yan zeneetek e. Rast e ku di dema pêkanîna toklînan (deney, experiment, ezmûn) de, pêdivîyeke mezin bi hunerweriya teknîkî heye. Mucîdê (keşifker) ku vedîtineke zanistî vedîtî ye, di …

Bêhtir »

Zanînî çi ye û Çawa Dertê Holê?

Serdema ku niha em tê de dijîn, carinan bi navê Serdema Ragihandinê, carinan jî bi navê Serdema Zanistî, Serdema Teknolojiyê û pir caran jî bi navê Serdema Zanînîyê, tê zanîn. Rastî ew e ku hemû binavkirinên bi vî rengî, meriv dikare bibêje ku hev temam dikin. Zanist, cîbicîkirinên teknolojiyê ber bi pêşveçûnê ve diajo, teknolojiya ku xurt û berfireh dibe jî, leza …

Bêhtir »

Felsefe / Kurdî

Felsefe an jî Fîlozofî, wekî zanisteke bingehîn a zanîna civak û xwezayê û zagonên hişmendiyê yên bingehîn û jêderka zanistê, tê zanîn. Mirov bi saya zanistê dibe xwedî hiş, feraset û ramaneke gerdûnî. Pêkhatina ramanê bêyî zanînê, ya zanînê jî bêyî felsefeyê ne pêkan e. Bi awayekî din, mirov dikare bibêje felsefe, çavkaniya hemû beşên zanîn û zanyariyê ye. Ango felsefe, zanista zaninê …

Bêhtir »

Etîka Ragihandinê

Etîka Ragihandinê, Etîka Bikaranîna Kompîturê (Computer Ethics) Beşeka felsefeyê ye û di cîhana ragihandinê (kompîtur) de, li tevgerên mirovan vedikole. Di warê etîka ragihandinê de, kesên wekî Luciano Floridi û Michael Davis, girîng têne dîtin. Etîka ragihandinê mijarên wekî hackervanî, parvekirina dosyeyan, demokrasiya li ser internetê û lîsansên ragihandinê jî digre nava xwe.   Ji aliyê Enstitûya Etîka Kompîturê (Computer Ethics …

Bêhtir »

Nasandina Çend Têgihên Felsefeyî

1- Ratio sapiantiae: Di felsefeya Ezîz Augustînusî de ku di Serdema Navînî de yek ji wan ramanwerê naskirî ye, texlîdekî zanyarîya ku mirovan digihîne Xwedê ye. Li gor nêrîna feylesof, pêdivî pê heye ku bingeheke aqlî a bawerîyê hebe. Loma gotiye ku bawerî lê digere û aqil jî, dibîne. Dîsa gotiye ku divê berhema lê lêgerînê, zanyarî be. Zanînî yan jî …

Bêhtir »

Alî Gurdilî: Divê Mirov Felsefeyê Hezbike

Ferîd Mîtan: Felsefe zimanekî tîr û hevoksazîyeke tekûz jê re divên, li gel vê yekê jî tekstên felsefî yên kurdî kêm tên dîtin. Kurdekî ku xwazibe bi kurdî felsefeyê bixwîne, serê pêşîn pêwîst e termînolojî û ferhenga felsefî ya kurdî ji ber bike, paşê dibe ku karibe di kûrahîya wateyê de bigihe. Xebat û tevgereke çawa dikare ji pirsa tênegihiştinê …

Bêhtir »

Nameyek ji Xêrxwazekê

Dema em ji serboriyan sûde wernegrin têkçûyîn û windakirin ne dereng e, lewra em li xwe varneqilin û neponijin vebal, bedel û gunehan berpirsiyar em kurdên îro ne. -Ger destkeftî û firsetan winda bikin zûbizû dê em ê negihîjin ti meqsedan, helwesta min û ya miletekî yekgirtin û yekrêzî ye. Bi vê minasebetê  divê ku êdî milet vé daxwaza xwe ya pîroz û di cî de li hêviya siyasetmedaran nehêle. -Milet, xwediyê mafê xwe ye ku hesaban bipirse, …

Bêhtir »