Hinek Yekemînên Kurda Yekem mînaka nivîskî ya wêjeya kurdî ya berî islamê: Yekem helbesta kurdî ya naskirî B.Z. Di sala 330-an de ji hêla Baraboz ve hatiye nivîsandin. • Yekem helbestvanê wêjeya Kurdî ya Klasîk (wextê îslamê) Baba Tahir Hemedanî (Uryan) û Alî Herîrî ye. • Yekem dengbêjê navdar yê kurdan: Evdalê Zeynikê ye(Van – Mûks). • Dengbêja yekem a …
Tebax, 2021
Tîrmeh, 2021
-
16 Tîrmeh
Paşnav, cara pêşîn ji aliyê Kurdan ve hatiye bikaranîn
Gelo we dizanî bû vara pêşîn kurdan paşnavê bikaranîne. Kurd beriya sedan salan jî “paşnav”ê bikardianîn. Li gor gellek pirtûk û lêkolînên dîrokî, Kurd li paş navê xwe navê êşîra xwe dianîn. Ji ber vê kevneşopiyê jî lêkolînvanên wek Ala-Firaz îdda dikin ku di dîrokê de cara pêşî paşnavê Kurd bikaranîne. Li gor lêkolînan ku di pirtûka bi navê “Kurd” …
Adar, 2019
-
15 Adar
Pirtûkên Herî Zêde Hatine Firotin
Demê berê de heta niha pirtûkên herî zêde hatine firotin wiha ne Ben-Hûr Gönülçelen Sirên DaWîncî’ Harry Potter: Melez Prens Efendiyê Gustîrkan Deh Reşikên Piçûk Harry Potter û Kevrê Felsefeyê Pirtûkê Mormon Ferhenga Xînhûa Qurana Pîroz
Adar, 2016
-
23 Adar
Hilanoka yekem
Hilgirtina rêwîya hilanoka yekem, 1743yan de di daîreya Sereya Wesaîlles de Kral Lûîs (Kralê 15.) de hatiye montekirin û ” kursiya firok” bi nav kirin. Ev hilanok bi qeweta mirov û bi hevkêşiya giraniyê ve dişxulî. Wergêr: Paşa Amedî ÇANDNAME
-
22 Adar
Makineya Yekem
Di salên 3500î Beriya Zayinê (B.Z) de ji alê Sumeriyan ve hatiye çêkirin ev jî makîneya avkişandinê yanê pompe ye. Wergêr: Paşa Amedî ÇANDNAME
-
9 Adar
Çekşoya Yekem
Di 1908an de ji alê Alva John Fisher ve çekşoya yekem hatiye çêkirin. Di makînê de berewarî çek û cilên qirêj dixistin tempûra makînê bi elektrîkê digerandin; di hareketê de çek bi temasa avê paqîj dibûn. Makîneya ziwakerê jî di 1924an de hate çêkirin. Di 1937an de ji alê şîrketa Bendîx Corporatîon ve cilşoya tam otomatik hate çêkirin. Wergêr: Paşa …
-
2 Adar
Înterneta Yekem û E- Nama yekem
Tora yekem di 1956an de di nava hêzên Emrîkî de ji bo ragihadinê hatiye sazkirin. Ev tora înterneta yekem e. Paşê pêşketiye. Ev pergel di 1970ê de ketiye nava gel. Bi giştî di salên 1990î de pêşketiye. Sala 1969an de şîrketa ARPA saz bûye û têgeha Înternetê hatiye bikaranîn. ARPA di nava kompîturên 4 zanîngehên cuda de bi têkildar bûye. …
Sibat, 2016
-
27 Sibat
Yekem Keştiya Noqav
Di dinyayê de keştiya Noqav ya yekem di 1719an de ji hela avahîsaz Îbrahîm Efendî ve bi navê “Tahtelelbahîr” hatiye çêkirin. Ev kifş di Surnameyê Hûmayûn de tê vegotin. Ji wî sed sal şunda ji alê Abdulhamîtê 2. (duyem) ve jî keştiya torpilavêjê hatiye çêkirin. Wergêr: Paşa Amedî ÇANDNAME
-
19 Sibat
Berçavka Yekem
Berçavk ji bo pêşketin û rehetiya mirov pir girîng e. Berçavk cara yekem di 1280an de li Îtalyayê hatiye çêkirin. Cara yekem jî dukana berçavkê di 1783ê de vebûye. Wergêr: Paşa Amedî ÇANDNAME
Rêbendan, 2016
-
14 Rêbendan
Gelo hûn zanin ?
Zêrê herî pak pirr nerm e û bi destan dikarî bihincirînî Meriv re 7 deqe lazim e, wekî razê. Morîstan qe ranazê Guhê moza tunene Têngîz Sîabendî