Tag Archives: Nebat

Hezîran, 2017

18 Hezîran
Seyrangeha Nobûk/Beybûn û çîroka navê wê

Seyrangeha Nobûk yek ji seyrangehên balkêş a qeza Pêncwîn e, berdewam di demên cuda yên salê de, ji ber cihê wê dest dide û li ser zincîrê çiyayên bilind e û li ser Pencwîn û beşek ji gundên rojhilatê Kurdistanê dinêre, hemwelatî û geştyar serdana deverê dikin. Yek ji rûniştvanên gund Sofî Îbrahîm ji BasNewsê re ragehand: ‘’Berê ew seyrangeha …

5 Gulan
Hêjîr derman e

Fêdeya hêjîran ji berê de ji aliyê hekîmên Kurd tê gotin. Her maleka ku baxçê wan hebe tê de hêjîr jî hatine çandin. Ji bo bedena mirov gelek başe. Li gor lêkolînan di nava hêjîrê de hesin, kalsiyum, magnesyûm, potasyum û çinko heye. Ji aliyê vîtamînan de vîtamînên A, B, C, şekir û karbonhîdrat di nav de hene. Her weha …

3 Sibat
Qewaxêre û Kuye

Serê wisarî, qewaxêri ver de yew kuye zîl dona. Û germ û varan çiqas ke zêydîno kuye zî hende pêşîyena qama qewaxêri ro û bena derg. Yew zeman ra pey vecîna tîtikê qewaxêri. Û agêrena qewaxêri ra vona: – Ti çend aşmon de ameya ino sewîye? Qewaxêri vona: – Ez des serrî de ameyo ino sewîye. Kuye huyena, gil û …

16 Rêbendan
Fotosentez

Giyandarên ku xwediyê klorofîl in, bi bikaranîna enerjiya roniyê, pêkhatiyên lebatî (organîk) tînin holê. Ji vê bûyerê re jî fotosentez tê gotin. Giyandarên ku bi vê bûyerê adan pêktînin, ji wan re organîzmayên fotosentetîk tên gotin û piraniya vê komê jî ji plankton û riwekan pêk tên. Organîzmayên fotosentetîk, bi alîkariya enerjiya roniyê enerjiyê depo dikin û karin pêkhatiyên lebatî …
10 Rêbendan
Greyfûrt

LEYMÛNA BEHIŞTÊ/PISTAN BÛK / SITRUS PARADÎSÎ (GRAPEFRUÎT) Greyfûrt riwakek darane ji malbata narincîyan e. Fêqîyek tama wê tahlemiz e. Dara wê 6-15 metro bilind dibe. Belgên wê keskê tarî, biriqok, kevilane, mezinahîya belgan bi qasî 15 cm hêkane û naweşin. Kulîlkên wê wek hûşîyan spî û bi hev re ne. Di nava kulîlkê de navikek û tozdanka dolkirinê heye. Ji …
8 Rêbendan
Hejîrên Herêma Mêrdînê

AYŞÎNÎ : Zer e û ne girs e. Ji siqaqî şêrîntir e û hûrtir e. Nava wê dagirtî ye. Ji hejîrên din şîrîntir e. HECÎ ‘ELÎ : Zerê vekirî ye. Dagirtî ye. HEJÎRA SÊR : Tijî kerik dibin; lê hemû diweşin. HEMEDÊ HORÊ : Hebikî zer e û tahma wê xweş e. Ji rêhanî mezintir û ji siqaqî piçûktir e. …

14 Hezîran
Darçîn

Darçîn, (cinnamomum) navê darekê ji famîleya qaran e ku li Kurdistanê jî ji aromaya wê sûd tê wergirtin. Bi hezaran salan in, wekî biharbêhn (biharat) tê zanîn û bikaranîn. Ji sedsala 16em heya 18em biharata herî biha bû li Ewropayê. 300-350 cureyên vê darê hene. Qalikên darê tên bikaranîn. Qalikan hişk dikin. Biharbêjn ji nava qalikan tê çêkirin. Bêhna wê …