– De vaje, ti kamî ke çîyêko do bêro to sere ra ti nêtersenî?…”
– Ez tena yew kurd a.
– Nameyê to çi yo? Ez nameyê to persena!
– Nûredîn Zaza.
Cuya Nûredîn Zazayî ke Maden ra dest pêkena û Lozan de qedîyena, semedê kurdan yew xulasaya tarîxî ya.
Nûredîn Zaza (b. 15.02.1919 , Maden/Xarpêt – m. 7.10.1988 Lozan/Swîs)
Nûredîn Zaza, 15 Sibate 1919 de Maden (Xarpêt) de ameyo dinya. Nameyê xo yê eslî Yusuf Zîya bi. O û kekê xo Dr. Ehmed Nafîz badê serewedartişê Şêx Seîdî koç kenê şinê binxete yanî Sûrîye.
Emrê xo yê ciwanî de mîyanê rêxistinanê kurdan de wezîfeyê muhîmî girewtî. Gelek nuşte û hîkayeyê ey kovaranê Hawar û Ronahî de weşanîyayî. Celadet Bedirxan seba Nûredîn Zazayî vano “O Çexovê kurdan o.”
Serra 1938 de Cîgerxwîn, Qedrîcan, Osman Sebrî û kekê xo Dr. Nafîzî reyde o zî endamanê Klûba Ciwanên Kurdan ra yew bi. Nûredîn Zaza badê şerê cîhanî yê yewinî şino Swîs û Unîversîteya Lozanî de dest bi perwerdeyê lîsansê berzî keno.
Serra 1956 de şaristanê Almanyaya Rojawanî Wiesbaden de 17 embazanê xoyê kurdan reyde Komela Wendekaranê Kurdan ya Ewropa ronano.
Nûredîn Zaza badê ke doktoraya xo zanistîyanê perwerdeyî de temam keno, serra 1956 de agêreno Sûrîye. 1967 de Partîya Demokrat a Kurdîstanê Sûrîye ronîyena û Nûredîn Zaza beno serekê na partî. No mîyan de Unîversîteya Şamî de di serrî sey dersdarî (Öğretim görevlisi) xebitîyêno.
Nûredîn Zaza serranê 1960îyan de Sûrîye, Lubnan, Urdun û Îraq de ame hepis kerdene, îşkenceyê giranî dîy û cezaya hucreyan girewte.
Serra 1972 de Gilberte Favre Zaza reyde zewejîyeno, 1973 de zî bi nameyê Cengo yew lajê înan yeno dinya.
Nûredîn Zaza, hem warê polîtîka de hem zî warê edebîyatî de merdimêko zaf aktîf bi. Ronayîşê Enstîtuya Kurdkî ya Parîsî de ca girewt. Serra 1973 de destana Memê Alanî weşanaye, dima 1987 de nê eserî çarna franskî ser.
Nûredîn Zaza, roja 07ê Teşrîna Verêne 1988 de Lozan de nêweşîya qanserî ra şi rehmet.
Eserê ey:
– Şerê Azadî
– Memê Alan
– Ma vie de kurde
– Keskesor
Ma vie de kurde (Bir Kürt Olarak Yaşamım)
Kitabê Dr. Nûreddin Zazayî Ma vie de kurde (Sey kurdêk cuya mi) reya verêne 1982 de bi franskî weşanîya. No kitab, 1994 de bi nameyê “Bir Kürt Olarak Yaşamım” çarnîya tirkî ser.
Şima şênî nê kitabî sey PDF lînkê cêrênî ra bîyarî war û biwanî:
Zernews.com
Çimeyî:
1) “Gilberte Favre Zaza: Nûredîn Zaza Do Hertim Zerrîya Mi de Biciwîyo”, Roportaj: Hulya Yetişen (Çarnayox: Roşan Lezgîn), NewePel: rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare: 1, Dîyarbekir, 15-31 Adare 2011, r. 4 & Qismo dîyin: NewePel: rojnameyo kulturî yo 15 roje, Hûmare: 2, Dîyarbekir, 01-15 nîsane 2011, r. 4
2) Nureddin Zaza, Bir Kürt Olarak Yaşamım, Fransızcadan çeviren: Aytekin Karaçoban, Mezopotamya Yayınları, Huddinge, 1994, 362 s.
3) Wikipedia Kurdî, “Nûredîn Zaza” & Wikipedia Français, “Noureddine Zaza”, resayîş: 8.10.2017
