Navê Kurd û Kurdistanê di Dîrokê de – Xerzî Xerzan

Encam û Dîsa Li Ser Berevajîkirina Dîrokê û Bêsincîya Zanistê

Di sala 1962yan de, ev berhema hêja ji hêla Ermenekî Tirkîyeyê yê bi navê Hrant Der Andreasyan ve ji zimanê Ermenî li zimanê Tirkî hatiye wergerandin û sê çaran çap bûye. Lê mixabin, di her sê çapan de jî nav û pênaseya Kurdistanê ji tekstê hatiye deranîn û wisa jî hatiye weşandin. Lê baş e ku wergerên Fransizî û Îngilîzî di destên me de ne û di her du wergeran de jî wekî ku di teksta wê ya resen de heye, nav û pênaseya Kurdistanê hatine parastin û wisa jî hatine weşandin. Lê divê bê gotin ku wergera bêalî û teqez a zanyarê Fransiz Édouard Dulaurier (1807–1881) e, ji lew re wî her du pênaseyên têkildar (Neteweya Kurd û Kurdistan), wekî ku di teksta resen de hene wisa jî wergerandine lê di wergera Îngilîzî ya Ara Edmond Dostourian de tev li ku pênaseya Kurdistanê hatiye parastin, tomarîya “Neteweya Kurd” a Mateos a teksta resen wekî “Neteweya Tirk” hatiye guhertin. Dostourian, her çi qas di notên xwe de destnîşan kiribe ku ev peyva “Tirk” di teksta resen a Qudsê de wekî “Kurd” hatiye nivîsîn jî, zanyarekî wekî wî ne gengaz e ku hay ji rastîyên dîrokî tunebe. Ji lew re piştî gotina Neteweya Tirk bi du hevokan, welatê wê neteweyê wekî Kurdistan hatiye nivîsîn. Ev bi tena serê xwe şaşîyeke mezin e û bi me, berevajîkirineke bizanabûn e. Her weha di sala 1032yan de hîn şopeke Tirkan an Tirkmenan li ser axa Kurdistanê (Riha jî tê de) nîne û xuyakirina wan a yekem li vî welatî piştî sala 1055an e. Dostourian çi qasî jî hewl dabe ku rastîyan berevajî bike, ji ber ku hem li gor mercên zanistî yên zanîngeha ku tê de dixebite (University Press Of America) hem jî li welatê ku lê dijî (DYA) ev helwest wekî “rûreşîya zanistî” tê pejirandin, xuya ye ku zêde hewl nedaye yan jî nikarîbû. Lê wergera ku li Tirkîyeyê hatiye weşandin bi rehetî û hêsanî dîrok hatiye berevajîkirin û tu xem jî nehatiye xwarin. Em jî gelekî caran bi vê rûreşî û bêsincîyê re rûlirû mane. Ev rewşeke normal e. A girîng ew e ku zanyar hewl bide rastîyên dîroka mirovahîyê bigihîne ronahîyê û ev hewl û helwesteke pîroz e.

Rastî wekî zîv û zêr e, çi qasî jî bê veşartin û serî bê girtin jî, helbet rojek dê derkeve ser rûyê erdê û wekî ku hêja ye, wisa jî dê biçirûse û hawirdorê xwe ronak bike. Kurd û Kurdistan jî şahidên rastîyên vê ronahîyê ne.

Nîşe: (Ev gotar, cara yekem wek di beş di hejmarên 16 û 18an ên Kovara Sormeyê de hatîye weşandin)

Derbar Rêvebir

Check Also

MIROVNASÎ (ANTROPLOJÎ)

Mirovnasî (antropolojî) wekî zanisteke serbixwe Mirovnasî (anthropology) lêkolîneke zanistî ya derbarê mirovî de ye ku …

Leave a Reply