ÇandName Li pey şopa bav û kalan…
Li Serhedê bi awayekî befireh ev bajar hene: Erdexan, Qers, Erzirom, Agirî, Îdir, Mûş, Bedlîs û Wan. Behra Wanê li başûrê Serhedê dimîne.
Ez dixwazim bibêjim ku li van hemû bajarên Serhedê yên navê mezre û gundan pirtirîn bi Kurdî ne yên Agirîyê ne.
Ez li gor çi vê dibêjim?
Ez li Mûş, Bedlîs, Wan Agirîyê geriyam bi rojan; min hemû navê mezre û gundên van bajaran nivîsî.
Bi saya sere hevalên kedkar û Kurdistanî min navên mezre û gundên Erziromê (Xinûs-Hınıs, Qereyazî-Karayazı, Qereçan-Karaçoban û Tatos-Tekman) jî nivîsî. Her wiha hin navçeyên Erdexan û Qersê jî nivîsî.
Piştî ku min nexşeyên fîzîkî yên Agirî amade kir ez lê hay bûm ku piraya navê mezre û gundên Agirî xwerû bi Kurdî ne.
Bi ya min sedema herî mezin ew e ku li van deveran Êzdî xwedî cî û war bûn û ji xwe Êzdî xwerû Kurd bûn.
Ji bo Êzdîyan mînakeke herî girîng jî navê ‘Şeytanava’ ye. Li seranserê Kurdistanê navê ‘Şeytanava’ li navçeyên Agirî berbelav e:
| Gund | Mezre | |||||
| Navçe | Tirkî | Kurdî | Tirkî | Kurdî | ||
| Gîhadîn | Akçevre | Tapê Xêç | ||||
| Hürriyetkomu | Şeytanava | |||||
| Dutax | 75 | Yenikent | Şeytanava | |||
Wekî din, bi qasî ku ez dizanim li Ebexê (Çaldıran) Şeytanava (Zülfibulak) heye.
Ez ê çend mînakan bidim:
1- Hin navê gundên Agirî (navend):
| Hecî Xano |
| Ehmed Beg |
| Keşîşê Elîbegê |
| Tûjo |
| Dodo |
| Mele Osman |
| Kasor |
| Qazîyê Zêtka |
| Axadevê Piçûk |
| Dormelîya Jêrîn |
| Exta Jêrîn |
| Zeyt |
| Hecî Sefer |
| Qerê |
| Xidir |
| Qelender |
| Qeresû |
| Walîereb |
| Qewax |
| Qeya Beg |
| Qazî |
| Kevirgewrka Şêxa |
2- Hin navê gundên Avekevirê (Taşlıçay):
| Extîyar |
| Erez |
| Geldûşa Jêrê |
| Botîyê Jêrê |
| Gundê Pîrê Jêrê |
| Avdelîk |
| Dîdem |
| Alekor |
| Gomik |
| Lêşko |
| Girê Şera |
| Qubik |
| Golesor |
| Şêx Birahîm |
| Goma Şemê |
| Çerxîyan |
| Mîrzexan |
3- Hin navê gundên Dutaxê (Tutak):
| Xirbesork |
| Mele Şemdîn |
| Elecexan |
| Qerexalita Jêrê |
| Qerxelixa Şêx Remezan |
| Koşka Ûsiv Begê |
| Tahtika |
| Erebalîya Şêr Begê |
| Nedeşêx |
| Mûsik |
| Çirê |
| Hêbo |
| Bedo |
| Berdav |
| Bişê |
| Seyîd |
| Reşê |
4- Hin navê gundên Gîhadînê (Diyadin):
| Tapê Xêç |
| Êzdo |
| Qurd |
| Kevirê Sipî |
| Bilîgana Jêrê |
| Xidika Jêrê |
| Çobana Axê |
| Girê Dêm |
| Istûrka |
| Zîvker |
| Kurtîka |
| Bûdax |
| Gorana |
| Şikeft |
5- Hin navê gundên Panosê (Patnos):
| Koz |
| Qoro |
| Garisa |
| Babîya |
| Zomika Jêrê |
| Qamûşlîya Jêrê |
| Mozelan |
| Gurgure |
| Nenecanî |
| Bûdax |
| Çamûrlî |
| Eşara Jêrê |
| Çîçek |
| Serdagul |
| Kokin |
| Gamêşvan |
| Keta Yêxo |
| Xirbesork |
| Mecîya |
| Qubik |
| Qerewêt |
| Kêsan |
| Çeqçeq |
| Eşara Jorê |
6- Hin navê gundên Zêdka (Eleşkirt):
| Evdê |
| Avxark |
| Esêb |
| Mila |
| Gomika Tirka |
| Canbegayê Jêrê |
| Qopiza Jêrê |
| Karpalo |
| Bêdir |
| Sêvik |
| Çata Kosedaxê |
| Gelîya |
| Çelê |
| Dalqilîç |
| Çilkanîya Xalyazê |
| Şamya |
| Mardo |
| Ayika |
| Hemzika |
| Tabo |
| Xaçîl |
| Kazka |
| Gapira |
| Ebûzêd |
| Çilkanîya |
| Kevirgewrk |
| Kole |
| Rûta |
| Babina |
| Gomika Birûka |
| Şanezer |
| Melehusêna |
| Mele Silêman |
| Garisya |
| Gomika Ereb |
| Gopala |
| Pîrebada |
| Remedan |
| Misûrya |
| Melezada |
| Sarê |
| Heyşto |
| Gêlo |
| Remika |
| Dehar |
| Kelê |
| Kurdalya |
| Pozmezina |
| Xaşyan |
| Şêxa |
7- Hin navê gundên Bazîdê (Doğubeyazıt):
| Gurgure |
| Tajdê |
| Berbere |
| Tewla Xanşeref |
| Çilkotan |
| Kelereşk |
| Taxilka |
| Tapya |
| Başkend |
| Berekat |
| Silhana Jorîn |
| Bizirxane |
| Maseka |
| Qerê |
| Nazûk |
| Kanîya Kewrana |
| Noreşîn |
| Çalê |
| Teperiz |
| Golesor |
| Qanûk |
| Korim |
| Celal |
| Qemercix |
| Dostalî |
| Babxan |
| Xarik |
| Kundo |
| Gola |
| Şêxulî |
| Şemso |
| Helac |
| Qerecux |
| Qerebilax |
| Birnê Reş |
| Kanîya Resûl Axa |
| Mêrkişê |
Têbinî: Ev nêrîneke min ya ji niqaşê re vekirî ye, ez hêvî dikim em ê karibin bi awayekî erênî li ser vê mijarê niqaş bikin.
Abdurrahman Onen
