Kürdistan Cemiyeti Nizamnamesi

Madde 1: Kürd milletinin siyasi, iktisadi ve sosyal menfaatleriyle, tarihi ve örfi hukukunun temini ve kolayca inkişafı maksadıyla “Kürdistan Cemiyeti” namıyla bir cemiyet kurulmuştur. Merkezi İstanbul’dadır. Kürdistan’da ve ihtiyaca göre diğer yerlerde şubeler açılacaktır. Aynı maksada çalışacak diğer milletlerin cemiyetleriyle teşriki mesai [işbirliği] eder.

Madde 2: Cemiyet maksadına ulaşmak için her dilde günlük, haftalık ve aylık gazete, dergi ve kitaplar neşir eder, mütalaahaneler [etüt merkezleri], mektepler ve matbaalar tesis ederek, gece dersleri ve konferanslar verecek, uygun yerlere irşad heyetleri gönderecek, her çeşit hayırlı ve sosyal müesseseleri [kurumları] vücuda getirecektir.

Madde 3: Kötü ahlakla meşhur olmayan her Kürd ve Kürd olmayan ve cemiyetin maksatlarına [amaçlarına] hizmet etmesi umulan her kes cemiyete üye olabilir.

Madde 4: Cemiyet üyelikleri müesses [kurucu], âmil [emeli olan, isteyen] ve tabii [doğal] namıyla üç sınıfa ayrılır

1. Girişte en az dört lira giriş ve aylık bir lira taahhüt eden kişiler, azayı müesseseden [kurucu] olur.
2. Girişte en az iki lira giriş ve aylık elli kuruş taahhüt eden kişiler, azayı amilden olur.
3. Girişte en az beş kuruş giriş ve aylık iki kuruş taahhüt eden kişiler, azayı tabiiyeden olur.

Madde 5: Cemiyetin varidatı [geliri]; üyelerin giriş ve aylıklarından tahsil edilenlerle, cemiyetin teşebbüslerinden, teberrular ve sairden oluşur.

İdare Heyeti

Madde 6: Bir başkan, bir katib-i umumi, bir veznedar ve dokuz üyeden oluşmak üzere on kişiden ibaretti.

Reis, mutlaka müesses üyeler arasında, diğerleri ise müesses, amil ve tabii üyelerden gizli oyla seçilir. Süreleri bir senedir. Sene sonunda gelecekte açıklanacak heyeti umumiyenin oluşmasında yeniden idare seçilir. Önceki heyetin tekrar seçilmesi caizdir.

Madde 7: İdare heyeti reisinin ayrılması halinde yerine ondan daha düşük oy alan zat ikame edilir. Bu kural üyeler için de geçerlidir.

Oyların eşit olduğu hallerde reisin oyu iki oy olarak sayılır.

Madde 8: Veznedarın dürüst birisi olması şarttır.

Madde 9: İdare heyeti, bir tam sene zarfında iç tüzük gereğince cemiyetin her çeşit iş ve muamelelerini yapar ve bu müddet zarfındaki teşebbüs ve icraatların her birinden sorumlu sayılır.

Madde 10: İdare heyeti, haftada en az bir defa toplanır.

Madde 11: İdare heyeti, kararlarını oy çokluğuyla alır. Fazla bir oy çoğunluğu temin eder.

Madde 12: Toplantının gündemi, toplantıdan önce reis ve umumi katip tarafından hazırlanır ve heyete tebliğ olunur. Alınan kararlar özel deftere kaydedilerek heyet tarafından imza edilir. Karara itiraz eden üye, o kararın altına itiraz nedenini kaydederek imzada bulunur.

İdare heyeti, kendisini oluşturan on zattan altısı mevcut olmadıkça kararlar alamaz.

Madde 13: Sene sonunda idare heyeti, heyeti umumiyeyi toplantıya çağırır. Toplantının ilanı, toplantı gününden en az on beş gün önce yapılır.

Heyeti Umumiye [Genel Kurul]

Madde 14: Heyeti Umumiye, cemiyetin her çeşit üyelerinden oluşur.

Madde 15: Vaki olacak davette tayin edilen zamanda icabet eden üyelerin toplanmasıyla, Heyeti Umumiye teşekkül eder ve her çeşit kararları alabilir.

Madde 16: Heyeti Umumiye senede bir kere Ağustos ayının otuzbirinci günü olağan toplanır. Yönetim kurulunun kararı veyahut aynı merkezin üçte bir üyelerinin talebiyle bir defaya mahsus olmak üzere olağanüstü bir şekilde toplanması mümkündür.

Madde 17: Heyeti Umumiye çoğunluğa eriştikten sonra, kurucu üyelerin en yaşlısı tarafından mezkûr toplantı için bir reis ve katibin seçilmesi için davet olunur. Seçilmiş olan reis, yönetim kurulunun seçilmesine yardımcı olmak üzere mevcut üyeler arasından ayrıca yedi kişiyi tayin eder.

Madde 18: Heyeti Umumiye; bir senelik hesap ve icraatın özetini gösteren mazbatayı dinleterek ve münakaşa neticesinde tasdik eder. Daha sonra seçime başlayarak ikinci madde gereğince yeni idare heyetini ve kongre üyelerini seçer.

Madde 19: Oyların tasnif ve neticesinin ilanı, aynı toplantının başında icra edilir.

Kongre

Madde 20: Senede bir defa genel merkezde toplanır. Cemiyetin mali durumu ile bir senelik icraatı tetkik ve tasdik eder. Ertesi seneye ait bütün şubelerin bütçelerini tetkik ve tayin eder. Gerekli yerlerde cemiyet nizamlarında tadilatta bulunur. Kongrenin toplanması ve müzakere şeklinin gözden geçirilmesi, içtüzüğün tafsilatında bulunmaktadır. Kongreye her şubeden en az bir kişi seçilir.

Kasa, gelirlerin tahsili, sarfiyat ve yazı işleri

Madde 21: Bütün üyelerin giriş ve aidatlarının yekûnunun %20’si kasada muhafazası ve geri kalanın da bir bankaya yatırılması.

Madde 22: Cemiyetin gelir ve masraflarını özel deftere dikkatle kaydetmek veznedarın ve bu işlemlerin usul dairesinde icrasını teftiş etmek ise, reisin vazifesidir.

Madde 23: Üye aidatı ve her çeşit gelir, cemiyet koçanlı makbuzlarla alınır. Bunların numarası sene içinde ve fasılasız devam ettirilir. Bu makbuzların cemiyetin resmi mührüyle reis ve veznedarın imzasını ihtiva eder.

Madde 24: Sarfiyat ve alımlar, müsbet evrak ile kanuna uygun bir şekilde icra olunur.

Madde 25: Makbuz verilmeden hiçbir kimseden para alınmayacağı gibi, adı geçen müsbet evrakı sandıka konulmaksızın masraf dahi edilemez.

Madde 26: Kasaya paranın konulması ve çıkarılması behemhal reis ve veznedar ile idare heyetinin üyelerinden hazır bulunan bir zatın huzuruyla mümkündür. Anahtar daima veznedarda bulunur. Sandığı, reis ve hazır bulunan üye mühürler.

Madde 27: Muhabere [haberleşme] evraklarının imza hakkı, reisin veya vekilinindir. Bu imza daima resmi mühürle beraber bulunur.

Madde 28: Yazı işleri ve cemiyet kütüphanesinin idaresi kâtibe aittir.

İnzibat

Madde 29: Cemiyetin programıyla muayyen esas ve maksat hilafında [dışında] harekette bulunanlar, idare heyeti kararıyla bir daha girmemek üzere üyelikten atılır.

Madde 30: Taahhüt ettiği aidatı mazeretsiz üç ay ödemeyenler veya cemiyetçe memur edildiği vazifeyi üç defa vaki olacak ihtara rağmen gerçekleştirmeyenler, müstafi sayılır.

Madde 31: Cemiyete ait bina dahilinde kumar, içki kullanımı yasak olup muhalif harekette bulunanlar, idare kararıyla uyarılır ve tekrarı halinde cemiyetten ihraç edilir.

Madde 32: Cemiyettin sahip olduğu nakit ve mallar, menkul ve gayrimenkul üzerinde üyelerden hiçbir fert, hiçbir şekilde hak ve tasarruf iddia edemez.

Madde 33: Aynı merkeze bağlı üyelerin üçte birinin talebiyle, idare hesaplarının her zaman görülmesi mümkündür.

Madde 34: Şubelerin merkeze nazaran vaziyeti, iç tüzükle tayin edilecektir.

 

Osmanlıcadan çeviren: Cemil Amedî

Kovara Bir