ÇandName Li pey şopa bav û kalan…
Hejmara 6. ya kovara Felsefe û Rexne XWENAS derket.
Bi mijarên girîng û berfireh yên felsefî ve XWENAS li benda felsefehezên bi Kurdî ye.
Kerem bikin, naveroka hejmara 6. li jêr diyarkirî ye.
Ji bo daxwezkiran em dikarin di demeke kin de bigîhînin.
Em li bendê ne ku xwendkar û nivîskarên Kurd elaqe û bîr û bichûnên xwe bo XWENAS texsîr nekin. Jiber ku XWENAS xizmeteke felsefî û ramanî ye, ji bo her Kurdek ku dixweze zanyariya xwe ya ser felsefî bi miletê xwe re parve bike û bi tevlî keda û bîrewaniya xwe tevlî raman Kurdî bibe…
Naverok
Peyvên Eliyê Zozan 6
Konfûçyûs (B.Z. 551-479- Fêylesofê Çînî) 7
Ji te xeyîdî me – Nazim Hikmet 10
Dîroka Felsefe – 2 Pîsagoras – B.Z. 570-496) 11
Herakleîtosê Efesî (B.Z. 535 – 475) 17
Parmenides (B.Z. 515 – MÖ 460) 20
Empedokles (MÖ 490-430) 23
Anaxagoras (MÖ 500-429) 25
Demokrîtos (B.Z. 460-371) 29
Felsefeya Zûrvaniyê . Dr. Sozdar Mîdî (E. Xelîl) 33
Çawa te vebêjim 38
Rexne – Sebrî Silêvanî û Miriyema Kiçejin – Kovan Sindî 39
Felsefe û Dewlet – Dewlet di bergehên dîrokê da – Dr. Gundî 50
Pirtûk – Hebûn û Mirov 55
Dîrok û Felsefe – Wesîyeta Qazî Mihemed 62
Kurdperwerî hûmanîzma ye – Alî Kut 66
Fêylesofên Kurd – Ustad Elahî 70
Xalid Begê Cibrî û Rêxistina Azadiyê – Îbrahîm GÛçlû 74
Olyar, zana û fêylesofê Kurd Seîdê Kurdî 83
Chend Gatayên ji Zend Avesta 84
Pirtûk – Keskeshîn 91
Ferhengoka têgehên felsefî 92
Pirtûkxaneya Kurdî 94
Xwenas – kovara felsefî, wêjeyî, ramanî û rexneyî
sê mehane derdikeve
Berhemeke ji Weşanên SORAN e
Edîtor : Zeynel Abidîn Han
Berpirsiyariya Redaksiyonê: Zagros Baran
Grafîk û Design : Gazîn Han
Weşanên SORAN – 2016-Havîn
email: han-grafik@hotmail.de
https://www.facebook.com/kovaraxwenas
Çap û Grêdan : Concept Medienhaus GmbH
Bülowstr. 56-57 10783 Berlîn
Tel.: 0178 780 76 83
ISBN 978-3-981668-67-4
mafnasî: hiqûq
meşkî: maqûl
mirin: veqetana jiyan û giyan di heyiyek de
mirovbernasî: antropolojî
naveperistî: nomînalîzm
neronî: mûceret
nihêrîngeh: perspektîv
nirxenasî: aksiyolojî, felsefeya nirxan
ontolojî: heyînasî
paşkolînasî: arkeolojî
pêveng: îlawe
pêşbirde: îddîa
ramyarî: fikrî, hizrî
rêkûpêk: bi sîstem,
pergal: sîstem
rêbaz: metod
rêbaznasî : metodoloji
ronakdem : ronesans
sincdarî: etîk, felsefeya exlaq
şêlûbîn: mûceret
ta-qasî: guheztina tiştan bi hemnirxê ve
têgeh: mefhûm
tevin: sazkirina raman û bûyerên fantazî jî
tekezdar: specific, diyarkirî, vekirî
tevgirîf: kompleks
tişt: şey
venavkirin: tarîf kirin
xwerindî : fazîlet
zanyarnasî: epîstemoloji
zelalbîn mûsbet
Pirtûkxaneya Kurdî
1. Pirtûkên Weşanên EVRA – (2003-2007) Berlîn
Roman
1. Memê Zirav 1 – Yaşar Kemal
2. Sîmyager – Paul Coelho
3. Binefşên Tariyê Çapa 2. – Zeynel Abidîn
4. Girava Stêrkên Vemirî – Çapa 2. – Zeynel Abidîn
5. Viyan – Çapa 2 . – Newroz Saitpour
6. Bigrî Heval – Zeynel Abidîn
Helbest
7. Pîr Sûltan Evdal – Pîr Sûltan Evdal
8. Min ji bêriya te paywend kevin kirin – Ahmed Arif
9. Panzer radibin ser me – Enver Gökçe
10. Dûr û bê Qesem – Zeynel Abidîn
11. Gulbıjêrek ji helbesten wergeri
12. Tabloyek ji dîmenê welatê min – Ahmed Balayî
13. Siwarên Rejiyê – Hêmen Kurdaxî
14. Çêroka Neynûkên Şikestî – Hemen Kurdaxî
15. Destana Bindestiyê – Dr. Gundî
16. Dîvana Osman Sebrî
17. Kîne em – Cîgerxwîn
18. Destan û Helbestên Koçgiriyan – Ali Kendav
Çîrok
19. Rexê din yê Xabûrî – Zeki Silevani
20. Barova Befrê – Zeki Silevani
21. Berxa mi – Meme Koekorta
22. Elodîn – Îsayê Hesê
Felsefe
23. Xweparêziya Sokratesî – Platon
Hilbijarde
24. Felsefe, Cînayet, Leşkerî û Wêje – Ahmet Altan
Zarok
25. Êsê û Bilodo – Keça Kurd
26. Şahmeran – Bavê Berzan
Lêkolîn/Ziman
27. Cîgerxwîn ê Çîroknivîs – H. Omer
28. Helbestvan û Nivîsevan Osman Sebrî – H. Omer
29. Dîroka Partî li Sûryê – M. Mela Ehmed
30. Kurdiya Nûjen – Çeto Özel
31. Zayenda Nêr û Mê – Keça Kurd
32. Bircên Bêdengiyê – Faysal Dağlı
Türkçe
1. Yüreğimin Susturulmuş Mabedi – Şiir – Z. Abidîn
2. Seni kalbimde yanmaya çağırıyorum- Şiir – Z. Abidîn
3. Bir sevgi bin yara- Şiir – Zeynel Abidîn
4. Kaplan ve Gül Divanı- Şiir – Hüseyin Kaytan
5. Dersim Destanı- Şiir – Ali Haydar Cilasun
6. Hüznün Maviye Akar – Roman – Zeynel Abidin
7. Yüreğimi Umutsuzların Uçurumuna Attım – Roman – Zeynel Abidîn
8. Oyunlar Hayaller– Roman – Sedat Eroğlu
9. Adam Gibi – Roman – Cindi Onur
10. İnsan Doğanın Aç Onurudur – Felsefe – Z. Abidîn
11. Kürdistanlı Yahudiler – İnceleme – İsmet Siverekli
12. MHP, Dış Örgüt İ– İnceleme – İsmet Siverekli
13. Büyük Ortadoğu Stratejisi – İnceleme –
19. Qod: Deşifre – Belge – Sipan Mete
20. Diyarbekir’de İşkence – Anı/Belge – Şerafettin Kaya
Deutsch
1. Mädels – Kinderliteratur- Evra Zozan Han
2. Meine Verlorene Wahrheit – Roman – Zeynel Abidîn
3. Ich warf mein Herz – Roman- Zeynel Abidîn
4. Der Mensch ist die hungrige Ehre der Natur
5. Sie wollte dir DDR retten – Roman- F.B. Krauße
6. Verlorene Sterne – Roman- S. Bamdad
7. Der Aufstand des Scheıch Bedreddin -Philosophie- Mesud Keskin
8. Der Aufstand des Scheıch Bedreddin -Philosophie- Mesud Keskin
9. Der Mensch ist die hungrige der Natur -Philosophie- Zeynel Abidîn
10. Saddams tödliche Diplomaten –Politik- M. Böker – G.Sayan
11. Berlin Antologie -Gedichte- N. Montiel
12. Ein Staat ohne Anerkennung -Wissenschaft- Dr. Nurî Salim
13. The Kurds over the History (English) –Wissenschaft- Heval S. Mîro
2. Pirtûkên Weşanên HAN – (2007-2013) Berlîn
Roman
1. Keşîşê Reş – Çexov
2. Guldesteyek ji çîrokên cîhanê
3. Nalînên Peravan -1 Kovan Sindî
4. Nalînên Peravan -2 Kovan Sindî
5. Heval X – Husen Kartal
6. Xezeba Xwedê – Eskerê Boyîk
7. Hêstir – Tosinê Reşîd
8. Evîna te ez parastim – Tosinê Reşîd
9. Evîna Azadiyê – Ahmed Dere
10. Peyamber- Xelîl Cibran
11. Baskên Şikestî- Xelîl Cibran
12. Kela Hawaran –Z.Abidîn
Helbest
13. Eniya me ji agir – Zeynel Abidîn
14. Bêriya te dilê min dihêrîne
15. Xezala Warê Germiyan – Z.Abidîn
16. Sênfoniya dîmenên bêçarçowe-M.Çelkî
17. Ez bişewitim – Hêmen Kurdaxî
18. Çemê Keseran – CD – Zeynel Abidîn
19. Gulistan – Sediyê Shirazî
20. Perdeya şermê rake – Omer Xeyam
21. Bijî û bextewar be – Omer Xeyam
22. Bijareyek ji helbestên Mewlana
23. Bijareyek ji helbestên Yunis Emre
24. Bijareyek ji helbestên Şîrazî
25. Baxê Kurda – Ehmedê Nalbend
26. Destana Bindestiyê – Dr. Gundî
Felsefe
27. Felsefe û Rûmeta xwezayê- Z.Abidîn
Ziman
28. Navên Kurdî – Ziman / Husên Kartal
Dîrok
29. Dîroka Împeratoriyên B.Z. Cildên 1., 2., 3., 4., 5., – A. Bêrtî
Kultur
30. Folklora zimanekî birîndar – A.Bêrt
31. Gotinên Mezinan – Mele Ciwan-çand
Zimanên din
1. Les Kurdes – Ahmet Dere –
2. Madame Mücke – Aysel Özkan
3. Ülkeye Dönüş – Hasan Bildirici
4. Dönüşü olmayan yol – Hasan Bildirici
5. Sarya – Hasan Bildirici
6. Uçurum Atlıları – Hasan Bildirici
