ÇandName Li pey şopa bav û kalan…
Bajarê rengîn û xweşwar, bajarê Ûrfa yan jî Riha dikeve bakurê welêt û yek ji kevintirîn bajarê Kurdistanê ye. Bêguman gengeşe hene li ser her du navan, hendek ji aliyên Kurdî navê Riha’yê weke naveke Kurdî û kevin nas dikin û bikar tînin jî, gelo ka em bizanin rastî û duristiya wê weha ye yan jî na, selmandin û îspatan …
Hezîran, 2020
-
19 Hezîran
DEVOKA AMÛDÊ (ROJAVA)
DEVOK Û DEVERÊ Cizîrê, Berriya Mêrdînê (Amûdê, Rojavayê Kurdistanê) NASANDINA DEVERÊ Û DEVOKÊ BI KURTÎ Devera Amûdê ya navê xwe ji bajarê Amûdê wergirtiye, beşeke sereke ji Berriya Mêrdînê (Deşta Mêrdînê) ye. Li gor çavkaniyên dîrokî ew kevintirîn bajarê vê herêmê ye, hinek wê vedigerînin bêhtirî 350 salî berê. Nav û dengê vê deverê di gellek jêder, xerîteyan, kilam, stran …
-
16 Hezîran
KAM (Kaw-Kav)?
Peyva “kam”ê peyveke Pehlewanî ye ku tê wateya “miraz, hez, xwast, xwezî, hêvîxwastin, jû, arejû, arezû” bi erebî tam dibe “murad”. Lê ev peyv jî weku yên din hem dengguher bûye û hem jî wateguher bûye di hin wate û waran de. Peyva “kam”ê di nuha de zêdetir di zarê Soranî û Kelhûrî û Hewramî de maye û di Kurmancî …
-
12 Hezîran
Cinsgirtina peyvên biyanî di kurmancî de
Wek ku tê zanîn, di kurmancî de du cinsên (zayendên) rêzimanî hene: mê (femînîn) û nêr (maskulîn). Piraniya navdêran xwedî yek ji herdu cinsên rêzimanî ne. Bo nimûne, ”av, gul, pişt” di kurmancî de mê ne lê ”agir, ser, xanî” nêr in. Ji bilî peyvên xwemalî yên kurdî, di kurmancî de (wek di hemû ziman û zaravayên dinyayê de), gelek …
-
11 Hezîran
Çîxten û asazên wê
Babeta îro yek ji babetên herî balkêş û firehwar e. Ka em ê binêrin lêker û peyveke Pehlewanî ji kû û ber bi kû çûye û nuha di kû de ye. Hêjayan di zimanê Kurdî ya navîn ango Pehlewanî de lêker û peyva “çîxten”ê heye ku tê wateya birîndar kirin yan jî cihnîşana cihekî di encama berketina tiştek tûj û …
-
7 Hezîran
Çişt yan tişt û çima?
Di zimanê Kurdî de peyva “çi”yê hêmaya pirsê ye, lê jiber rola wê ya mezin û kevnar, di gelek peyv û bêjeyên din de cihê xwe girtiye û roldar e, çi di peyvên kevin yan jî nû de. Em dikarin hin mînakan binivîsin bo berçavroniyên zêdetir em ê nin mînakan nîşan bidin weku: çi+hend=çihend û çend (çi qas, çi qiyas) …
-
7 Hezîran
HÊJEYAN! NE ÇÊYA NE NERÎNA MİN
Li min negirin û hêvîdar im cenabê xwendevanan min bibexşînin. Milletê Kurd di vê demek gelek aloz û xeternak de derbas dibe. Xêrnexwaz û neyarên Kurda dixwazin vî zimanî binpê û asimîlê bikin, û mixabin bi ser ketine. Di vî sedsalê dawîn de piştî herba cihanî ya yekem ku piştî tixûb bi peymanên Ewrûpiyan hatiye pêk anîn di qanûnê bingehîn …
-
5 Hezîran
Şehr yan Bajar û çima?
Gelek peyv hene di her zimanî de ku weku îdîomê tên kêzkirin û dazkirin ango (bi kar anîn û bi lêv kirin), lê ku peyva taybet hebe, idiom dibe tişteke nepêwîst û zêde. Di zimanê Kurdîya navîn ango Pehlewanî de peyva “VAÇAR”ê heye ku di bin hin rewşên deng guhertinê bû weku “BAÇAR-BAZAR”ê ku bi farsî “çarşê” û bi erebî …
Sermawêz, 2020
-
30 Sermawêz
Zînde yan Zindî û çima?
Serîngo: Yek ji peyva herî kevnar ê zimanê Kurdî û bi taybet Sumerî, peyva “zî”yê ye. Peyva “zî”yê tê wateya jîn û jîyan – ḧey û ḧeyat’ê. Ji ber bihêzî û xurtbûna wê yek ji wan peyvan e ku wenda nebûye û gav bi gav di dirêjahiya zêdetirî 6000 hezar salên piştî nivîsandinê de hatiye heta îro. Ji ber ku …
-
27 Sermawêz
Cinsgirtina peyvên biyanî di kurmancî de
Wek ku tê zanîn, di kurmancî de du cinsên (zayendên) rêzimanî hene: mê (femînîn) û nêr (maskulîn). Piraniya navdêran xwedî yek ji herdu cinsên rêzimanî ne. Bo nimûne, ”av, gul, pişt” di kurmancî de mê ne lê ”agir, ser, xanî” nêr in. Ji bilî peyvên xwemalî yên kurdî, di kurmancî de (wek di hemû ziman û zaravayên dinyayê de), gelek …