Der barê berhemên zimanê neteweyekê de, ya li Rojhilatê Navîn di navbera dewletên cuda de hatîye dabeşkirin û berhemên wê yên ku bi zaravayên cîyawaz hatine nivîsîn, dê gelekî zehmet çêbibe ku mirov bibêje, “Çîroka yekemîn a vî zimanî ev e, berhema wê ya nûjen a herî pêşîn ew e.” Dema ku mirov dêhna xwe dide xebatên vî warî, li …
Tebax, 2016
-
24 Tebax
Hezkirina Çemên Dîjle û Ferehatê
Dîjle û Ferehat herdu nav di dîroka Kurdan de cîhekî girîng digrin. Helbet ji bo Tirkîye jî ev çemana girîng in. Lê herdu tişt ji hevdû cûda ne . Gelo girîngîya çemên Dîjle û Ferehatê çi bûye? Herdu çem çawa ji hevdû hezdikin.? Bi rastî tiştekî jîyanî ye. Di Qurana Pîroz de jî qala du çeman tên kirin. Hinek alim …
-
22 Tebax
Baba Nawûsê Caf (1084-1161)
Navê wî Îbrahîm Ehemd e û ew bi navê »Baba Nawûsî Caf« hatiye nas kirin. Ew di sala 1084-ê de li gundê Sergertê li Hewramanê ji dayik bû. Ew mirovekê xwndewar bû û ket nav rêça derwîşî û sofîtiyê. Baba Nawûs di nav xelkê de herweha bi »Bile Şête« yanî »Brehîmê Dîn« dihat bi nav kirin jî. Ew di sala …
-
22 Tebax
Weşangerîya Kurdî
Digel ku karê çapkirinê dîroka mirovahîyê pê ve bi şêweyên curecur hatiye kirin jî, Johannes Gutenberg ê Alman kesê pêşîn e ku di sala 1440’î de çapxaneya nûjen îcad kirîye. Îcada vê çapxaneyê ji hêla feylesofê Îngilîz Francis Bacon ve wekî yek ji wan girîngtirîn geşedanên destpêka serdema nûjen hatîye helsengandin. Heke em di vê perspektîvê re berê xwe bidine …
-
20 Tebax
Şerefname û Şerefxanê Bedlîsî
Dîroka kurdan, careka din ji sedsala şazdeh û bi taybetî piştî Şerê Çaldiranê (1514) hat ve hildan. Di destpêka sedsala şazdeh de guhertinên nû bi ser hevrikatî û şerê di navbera herdu împeratoriyan de; Sefewî û Osmanî, li ser dagîrkirina Kurdistanê hatin û di navbera wan herdu împeratoriyên navbirî de rewş giha qonaxeka nûtir. Xuya ye ku mîr û mezinên …
-
20 Tebax
Kovargerîya Kurdî
Ji serê sedsala 20’an û vir ve, kovar bingehên berhemên arşîvkirin, bipêşvebirin û gihandina ziman, bîr, wêje û dîroka Kurdan in. Her û her qadên, sazîbûn û avakirin û berhemdanîna Kurdî ne. Ev yek ji salên dawîn ên dewra Osmanîyan ve dest pê dike, heta roja me jî didome. Di dewra Osmanîyan de mekanê sereke ji bo rojname û kovarên …
-
12 Tebax
Hestên Birîndar
Ez ê ji dilê xwe rûpelekê vekim îro ji bo te Havîn Acar Şûnpêyên te bişopînim li ser bîranînên evîna xwe Di nav rê û bajarên giyanê xwe de şemalekê vêxim Ji hêviyan, ji stranên azadiyê Dîmeneke ji dergehê lal Di nav xewn û xeyalên xwezayî de Diricifin destên min di paxila te de Bi hesteke bilind dergehê evînê digirim …
-
10 Tebax
Baba Serhengê Dewdanî (935-1007)
Ew helbestvan û ji pîrên yarsaniyan bû, navê wî Baba Serheng kurê Îbrahîmê Dewdanî ye. Peyva Baba li cem yarsaniyan hevwateya peyva pîr e. Ew li Hawramanê li devera çiyayê Şahoyî li jêriya bajarê Sineyê ji dayik bûye û laşê wî li gundê Tewêleyê hatiye veşartin. Wî bi goranî helbest nivîsîne. Hinek dubeytiyên wî di »Defterî dewrey Baba Serheng«î de …
-
10 Tebax
Biratiya Rovî û Leglegê – Ebdurehîme Mûşî
Carek ji cara rehmet li de û bave guhdara: Hebû tunebû Roviyekî fenek hebû. Rojekî Rovî ji Legleg’e ra dibe, ez pirr ji te hezdikim, ez di xwazim ku ez û tu em bibin destbiraken hev! Legleg dibe bilabe gelekî baş dibe, ji xwe bi tene jiyan nabe û jiyan jî naye kirin, di be ku heval û hogiren mirova …
-
9 Tebax
Bir Kürt milliyetçisinin portresi: Kadri Cemilpaşa
Selahaddin Uğur Işık Giriş: Coğrafî konumu ve kültürel tarihî dokusu itibariyle Kürtler için sembolik bir anlam ifade eden Diyarbekir, Kürdistan’ın merkezinde bulunmasından dolayı tarihî devirlerden bu yana önemli bir rol üstlenmiştir. Diyarbekir’de ekonomik ve sosyal gücü elinde bulunduran aileler, günümüze kadar bölge siyasetinin de belirleyici aktörleri olmuştur. Diyarbekir’de son birkaç yüzyıldır iskân eden Cemilpaşazade ailesi, özellikle son asırda bölgedeki siyasî …