Bi kurdî navên 12 mehan

Di kurdî de navên mehan pirsgirêkeke mezin e. Ji derî zaravayên soranî û kirmanckî (dimilî-zazayî) di zaravayê kurmancî de hema hema her dem û dezgeh an jî nivîskar li gor herêm an jî dilê xwe nav li mehan kirine û dikin.

Ji ber vê yekê salnameyên curbe cur hene û navên 12 mehan tevlihev in. Min xwest balê bikşînim ser mijarê ka kîjan dem û dezgeh navên 12 mehan çawa bi kar tîne, di vê tabloya jêrîn de destnîşan bikim. Pêwîst e ku em kurmanc li ser nevên mehan li hev bikin û lîsteyeke hevpar amade bikin. Ev kar jî dikeve ser milê dem û dezgeh û zimanzanên kurdan.

Dema mirov bi baldarî li tabloya jêrîn dinêre, dibîne ku gelek dem û dezgeh ji derî mehek du mehan hema hema wek hev dinivîsin. Qet nebe yên nêzîkî hev li ser wan mehan bi hev bikin. Bi hev bikin dê qiyamet rabe, çi dibe an dê prestîja wan bişike? Tiştekî ecêb lîsteya NÇM, Enstîtûya Amed û Îstenbolê û Azadiya Welat, ROJ TV û Newroz TV ne wek hev in. Heman kes ji çend mehan carekê ciyê karê xwe diguhêrin. Dema li gor dem û dezgehan ciyê karên wan tê guhertin, herweha salnameya wan jî tê guhertin. Dibe ku yê/ya ku emîr dide şefredaktor e û her kes pêwîst e wek şefredaktorê xwe navên mehan bêje û binivîse! Gelo şefredaktor bi awayekî otomatîkî dibin salnameredaktor jî?

Zarava û sazî	Soranî	Kirmanckî (zazakî)	Kovara Hawarê	Înstîtûya Parîsê, Înstîtûya Brukselê, Kurd1, Newroz TV	NÇM, Înstîtûya Amedê, Înstîtûya Stenbolê	Azadiya Welat, ROJ TV	Komkar, Roja Nû, Dema nû Koma Mamosteyên Kurdî li Swêdê
meha 1em	rêbendan	çele	kanûna paşîn	çile	rêberdan	çile	çileya paşîn
meha 2yem	reşeme	sibate, gucige	sibat	sibat	reşeme	sibat	sibat
meha 3yem	xakelêwe	adare	adar	adar	adar	adar	adar
meha 4em	gulan	nîsane	nîsan	nîsan	avrêl	nîsan	nîsan
meha 5em	cozerdan	gulane	gulan	gulan	gulan	gulan	gulan
meha 6em	pûşber	hezîrane	hezîran	hezîran	pûşber	hezîran	hezîran
meha 7em	gelawêj	temmuze	tîrmeh	tîrmeh	tîrmeh	tîrmeh	tîrmeh
meha 8em	xarmanan	tebaxe	tebax	tebax	gelawêj	tebax	tebax
meha 9em	rezber	êlule	îlon	îlon	rezber	îlon	îlon
meha 10em	gelerêzan	oktobre	çiriya pêşîn	cotmeh	kewçêr	kewçêr	çiriya pêşîn
meha 11em	sermawezt	teşrîne	çiriya paşîn	mijdar	sermawez	mijdar	çiriya paşîn
meha 12em	befranbar	kanûne	kanûna pêşîn	kanûn	berfanbar	kanûn	çileya pêşîn

Bersiv û dîtin:

Raîf Yaman
Fîlolog û nivîskar Raîf Yaman dibêje: “Li gor dîtina min koma Enstîtûya Parîsê rasttir û baştir e. Ji ber ku ev dezgeheke me ya herî kevn e û li ser rêça Bedirxaniyan dimeşe.”

APEC
Xwedî û berpirsê weşanxaneya APECê Elî Ciftcî bi riya telefonê ji A. Tîgrîs destûra kopyakirina nivîsê xwest ku di hejmara nû ya Bîrnebûnê biweşîne.

Fevzî Ozmen
Dem baş Mamosteyê hêja,
Birastî mijara ku tu balê dikişînî ser, gelekî girîng e. Ne tenê ev mijar, di hemû zaravên zimanê kurdî de wek tu jî dibêjî gelek tevlihevî hene. Em di vê heynê de nikarin dest bavên hemû zaravan û hemû mijaran, lê em dikarin di zaravayê kurmancî de çend gotinan li ser navên mehan bibêjîn. Wek tu jî dizanî di vê gavê de saziyeke me ye netewî a desthilatdar nîne ku biryareke mîsoger bide. Em mecbûr in wek sazî û kesên heyî, li gor rastî û pir bikaranînê tercîhên xwe bidin. Ango li kîjan herêman, kîjan nav pirtir tên birkaranîn, an jî kîjan saziyên me nêzîktirînî hevdû ne, bidin ber çavan. Li gor dîtina min, ew herdû komên saziyên me yên jêrîn, gelekî nêzîkî hev in. Di navbera wan de tenê navê meheyekê cihê ye. Ew jî “Cotmeh” e. Bi raya min, cotmeh baştir e. Kew li her herêmê, di her meheyê û demsalê de dikare biçêre, lê cot di her meheyê û her demsalê de, nayê kirin. Li piraniya herêmên Kurdistanê, di demsala payîzê de, di vê mehê de cot tê kirin. Lewma “Cotmeh” li gorî dîtina min duristir e. Ez bi xwe vî navî bi kar tînim. Lê dijminê navên din jî nînîm.
Eger bi awayeke demokratî ji min were pirsîn, ez dengê xwe didim komeleyên jêrîn. Li gel rêz û silavên havînî.

Fevzi Ozmen

Enstîtûya Parîsê, Enstîtûya Brukselê, Kurd1, Newroz TV	Azadiya Welat, ROJ TV
Çile	Çile
Sibat	Sibat
Adar	Adar
Nîsan	Nîsan
Gulan	Gulan
Hezîran	Hezîran
Tîrmeh	Tîrmeh
Tebax	Tebax
Îlon	Îlon
Cotmeh	Kewçêr
Mijdar	Mijdar
Kanûn	Kanûn

Amed Tîgrîs ji e-weje.com hatiye girtin